Eustress – bu sizning funktsional zaxirangizni sezilarli darajada oshirish va yangi stressli holatlar yoki omillarga moslashish imkonini beruvchi tananing holati. Bu holat ba’zan juda foydali, ammo agar u uzoq vaqt davom etsa, u odamga katta zarar etkazishi va eng kutilmagan oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Stress yomonmi yoki yaxshimi?
Stress – bu ichki va tashqi tabiatning ogohlantirishlariga tananing to’liq kutilgan reaktsiyasi. Bundan tashqari, shunga o’xshash reaktsiya inson hayotida har kuni paydo bo’lishi mumkin bo’lgan va uni xavf ostiga qo’yishi yoki uning sog’lig’iga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan ba’zi xavf omillariga duch keladi.
Mutaxassislar stressning halokatli va konstruktiv turlarini ajratadilar. Konstruktiv stress yoki eustress insonga foyda keltiradi, chunki u tananing resurslarining maksimal miqdorini faollashtirishga va muayyan yashash sharoitlariga moslashishga imkon beradi. Vayron qiluvchi stress yoki qayg’u insonning holatiga salbiy ta’sir qiladi. Bu ong va irodani bostirishga olib kelishi, mavjud himoyani yo’q qilishi va turli patologiyalarni rivojlanishi mumkin. Agar stress surunkali bo’lib qolsa yoki bu holat uzoq vaqt davomida sodir bo’lsa, unda siz imkon qadar tezroq qutulishingiz kerak.
Konstruktiv stress
Mutlaqo barcha odamlar o’z hayotlarida muntazam ravishda eustressga duch kelishadi va hatto unga e’tibor bermaydilar. Konstruktiv stress turli vaziyatlarni engish, o’z kuchingizni his qilish va nafaqat jismoniy, balki psixologik chidamlilikni mustahkamlashga yordam beradi. Qiyin masalani hal qilish yoqimli yengillik va erkinlik tuyg’usining paydo bo’lishiga turtki bo’ladi, shuning uchun eustress qandaydir stressli holat deb hisoblanmaydi. Bu ajoyib foyda keltiradi va insonning to’liq hayotining muhim tarkibiy qismidir.
Shu bilan birga, hamma narsa me’yorda bo’lishi kerakligini tushunish kerak. Agar inson hayotida juda ko’p eustress bo’lsa, unda hatto eng ijobiy his-tuyg’ular va ta’riflab bo’lmaydigan baxt hissi ham tanani haddan tashqari yuklaydi. Bu unchalik yoqimli bo’lmagan holatlarga va hatto ba’zida fojiali holatlarga olib keladi. Kardiologlarning ta’kidlashicha, har qanday kuchli tajriba yurak xuruji, insult yoki yurak xurujiga olib kelishi mumkin. Tajribalar ijobiy yoki salbiy bo’lishi muhim emas. Shuni ta’kidlash kerakki, xavf guruhiga allaqachon yurak-qon tomir tizimi bilan bog’liq muammolar mavjud bo’lgan odamlar kiradi.
Eustress odamga qanday ta’sir qilishi mumkin?
Oddiy hayot holatlari eustress nima ekanligini yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Konstruktiv stressning ajoyib namunasi imtihondir. Insonning ma’lum bir natijaga erishishini ta’minlash uchun tana barcha mumkin bo’lgan resurslardan foydalanadi. U o’zini ishonchli his qiladi, o’z imkoniyatlarini ob’ektiv baholaydi va voqealarni bashorat qiladi. Bu o’rtacha qiyinchilik imtihonini muvaffaqiyatli topshirish uchun etarli. Shundan so’ng, ma’lum bir eyforiya holati paydo bo’ladi va sizni ijobiy his-tuyg’ular qamrab oladi. Shu sababli, tana barcha tashvishlar va uzoq tayyorgarlik kechalarini tezda unutadi.
Inson hayotidagi konstruktiv stressning yorqin misollari faqat quvonch va ijobiylik keltiradigan voqealardir. Bu to’y, sana, bolaning tug’ilishi, imtihonlarni topshirish, ishda ko’tarilish, ish haqini oshirish bo’lishi mumkin. Ko’pgina hollarda, bu salomatlik holatiga va insonning o’ziga ijobiy ta’sir ko’rsatadi, ammo ba’zi istisnolar hali ham mavjud. Eustress har kimga kundalik vazifalarni osonlikcha engish, qiyin vaziyatlarda