Sizga bir misol keltiraman. Qizim menga qarab:
“Ona, men tug’ilgan kunim uchun qizil bal raqs libosini kiymoqchiman.”
“Yo’q”, deb javob berdim men darhol.
“Nega?” – so’radi qizi.
“Bu raqsga tushish uchun.”
“Xo’sh, qachon kiyishim kerak? Yilda bir martami yoki nima?” – dedi bola jahl bilan.
Men o’yladim: muammo nimada? U uni kiyadi va xursand bo’ladi. Agar u ifloslangan bo’lsa, uni yuvishingiz mumkin. Avtomatlashtirish ishga tushdi: uni raqobatga kirish uchun, boshqacha qilib aytganda, yaxshiroq vaqtgacha qo’ying! Va agar biron sababga ko’ra bu vaqtlar kelmasa, kiyim shkafda o’lik vazn sifatida osilgan holda qoladi.
Biz bilamizki, fikrlar, umidlar, prognozlar tsiklida biz hayotimizni keyinga qoldiramiz. Boshqa misollarni keltirish mumkin:
- Men kvartira / dacha sotib olaman, keyin baxtli yashayman.
- Ko‘p pul topsam, hurmatli inson bo‘laman.
- Men kollejni tugataman, martaba qilaman va shundan keyingina farzandli bo’laman.
- Men o’zimga chiroyli tishlar beraman va veb-seminarlar o’tkazishim mumkin.
- Men 20 kilogrammni yo’qotaman, keyin shaxsiy hayotimni yaxshilayman.
- Farzandlarim ulg‘aygach, vaqtimni sevimli mashg‘ulotimga bag‘ishlay olaman.
- Men nafaqaga chiqqanimda, dam olaman.
- Men mashinaga pul yig’aman, keyin ketsam bo’ladi.
Har safar orzular umidlar illyuziyasi bilan buziladi. Yechim bor, lekin buning uchun siz odatlar va avtomatik reaktsiyalar ustida ishlashingiz kerak. Psixika shunday tuzilganki, dushanba kuni hamma narsani boshlash osonroq bo’ladi. Nega? Biz uni o’zimiz o’rgatganmiz va bizga shunday o’rgatilgan. Psixologiyada “kechiktirilgan hayot sindromi” degan tushuncha mavjud.