“Uchuvchilar universiteti sifatida biz talabalarimizning stressi haqida qayg’uramiz va har kuni biz ularni o’qitish metodikasini yaxshilashga tayyormiz. Stress omili ishlashga ta’sir qilishi avvalroq isbotlangani bois, biz bu omilni uchuvchi talabalar misolida o‘rganmoqchi bo‘ldik”, dedi tadqiqot muallifi Toni Valles-Katala, Kataloniyadagi Oliy aviatsiya tadqiqotlari markazi tadqiqot bo‘limi rahbari.

Tadqiqotda 41 nafar uchuvchi talaba elektrodermal faollikni qayd etuvchi bilaguzuk taqib yurgan, chunki ular simulyatorda bir nechta parvoz vazifalarini, jumladan, aniq bo‘lmagan yondashuvlar, aylanib o‘tish va dvigatel ishdan chiqqanida favqulodda tartib-qoidalarni bajarganlarida, stressning ob’ektiv va ishonchli o‘lchovidir. Ularning ushbu vazifalarni bajarishi parvoz o’qituvchilaridan iborat hay’at tomonidan baholandi.

Yuqori murakkablikdagi vazifalar elektrodermal faollikning o’sishi bilan bog’liq edi va bu kuchaygan fiziologik stress reaktsiyasi ko’pchilik talaba uchuvchilarning yaxshi ishlashi bilan bog’liq edi. “O’ta talabchan vazifalar to’g’ri bajarilishi uchun ko’proq qo’zg’alishni talab qiladi, deb o’ylash oqilona”, dedi tadqiqotchilar.

Biroq, ba’zi talabalar fiziologik stressga nisbatan zaifroq javob berishdi va juda talabchan vaziyatlarda yomon ishlashga ega edilar.

“Biz uchuvchi talabalarning simulyatsiya qilingan parvozdagi stressini o‘rganib chiqdik va ular o‘ta mashaqqatli vazifalarni bajarishga kirishishsa, ular yaxshiroq ishlashlarini kuzatdik. Biroq, biz ba’zi talabalar (ular umuman parvozda yaxshi natija ko’rsatishi mumkin bo’lsa ham) o’ta talabchan vazifani yomon bajarganini ham kuzatdik”, dedi Valles-Katala PsyPost nashriga.

“Oxirgi xulosa kutilmagan bo‘ldi, chunki biz uchuvchilar talaba parvoz paytida, ayniqsa, o‘ta mashaqqatli vazifalarni bajarishda diqqatini jamlash kerakligini tushunamiz. Bu charchoq, motivatsiyaning etishmasligi, malaka darajasi yoki hatto o’ziga ortiqcha ishonch bilan bog’liq bo’lishi mumkinligini taklif qilamiz, bularning barchasi kelajakdagi ishda baholanishi kerak bo’lgan o’zgaruvchilardir. Yana bir qiziq jihat – bu haqiqiy parvozda sodir bo’ladimi yoki yo’qligini kuzatish.