Zamonaviy insonning hayoti juda ko’p qirrali va xilma-xildir va ko’pincha uning sohalari butunlay boshqacha. Masalan, ish, sevimli mashg’ulotlar, do’stlar va tanishlar doirasi. Bunday parchalanish insonning kontsentratsiyasiga ta’sir qiladi. Ushbu maqolada siz ushbu sifatni qanday rivojlantirishni o’rganasiz.

Ongning ishi

Biror kishi pul ishlashga, oilasiga vaqt ajratishga va bir vaqtning o’zida do’stlari bilan baliq ovlashga borishga harakat qilsa, bu odam o’zining kimligini tushunmay, yuzaki niqoblarni kiyishga kirishishiga olib keladi. Bu ong va haqiqiy his-tuyg’ular o’rtasidagi aloqaning yo’qolishiga olib keladi, ularni yuzaki qiladi. Zamonaviy odamlarning diqqatini jamlay olmasligi bunga olib keladi.

Psixolog Erich Frommning so’zlariga ko’ra, madaniyat odamlar hayotining tartibsiz bo’lishiga olib keladi, chunki biron bir kishi hech narsa qilmasdan jim o’tira olmaydi. Odamlar bir-birlari bilan muloqot qilishni, chekishni yoki birga ovqatlanishni yaxshi ko’radilar, o’zlari bilan yolg’iz qolishdan bosh tortadilar. Ushbu xatti-harakatning asosiy sababi, masalan, o’lim yoki yolg’izlik kabi haqiqiy hayot muammolarini amalga oshirishning eng keng tarqalgan qo’rquvi bo’lishi mumkin. Shaxs bu muammolardan uzoqlashish uchun o’zidan qocha boshlaydi.

Biror kishi bunday xatti-harakat to’g’ri emasligini tushuna boshlaganida, u niqoblar to’plami orasidan o’zining haqiqiy yuzini topish uchun vaziyatni o’zgartirishga harakat qiladi. O’zingizdan qochmaslik, balki o’z his-tuyg’ularingizga e’tibor berishni o’rganish uchun siz diqqatni jamlashni o’rganishingiz kerak.

Qanday qilib xotirjamlikni o’rganish kerak?

E. Fromm o’z asarlarida to’planishni o’rganish bo’yicha bir nechta variantlarni taklif qildi. U har kuni odam o’zining barcha ishlarini va tashvishlarini bir chetga surib qo’yishi, tanho, sokin joyda o’tirishi va ichki ovozini tinglashi mumkin bo’lgan vaqtni topishni taklif qildi. Ushbu mashq har kuni har qanday qulay joyda bajarilishi mumkin.

Biroq, siz atrofingizdagi biror narsa sodir bo’lganda ham to’planishni o’rganishingiz kerak. Suhbatdosh bilan gaplashganda, kitob o’qiyotganda yoki musiqa tinglaganda odam diqqatini jamlay olishi kerak. Agar siz suhbat davomida ushbu qoidadan foydalansangiz, bu siz shunchaki yuzaki suhbatda ishtirok etmasligingizni, balki haqiqatan ham odamni tinglayotganingizni va eshitayotganingizni ko’rsatadi. Hatto juda muhim bo’lmagan narsalarga ham e’tibor qaratishni o’rgansangiz, ularga butunlay boshqa tomondan qaraysiz.

Xotirjamlikni o’rganish uchun sizga juda ko’p vaqt va sabr-toqat kerak bo’ladi. Biroq, agar siz o’zingiz bilan yolg’iz qolishni o’rgansangiz, barcha tashvishlarni bir chetga surib qo’ysangiz, siz o’zingizning asl mohiyatingizni tushuna olasiz.

Hayotdan misol

Juda ko’p odamlar yaxshi hayot kechirishadi, lekin ular hali ham nimanidir etishmayapti. Shunday qilib, masalan, kompyuter kompaniyasidagi menejerlardan birining mashinasi va kichkina qishloq uyi bor kvartirasi bor, uning chiroyli bolalari bo’lgan mehribon xotini bor, lekin u tez-tez nimadir etishmayotgan deb o’ylaydi.

U kelib-ketadigan turli xil sevimli mashg’ulotlari bilan maqtanadi, lekin har kuni hamma narsani boshqarish tobora qiyinlashib bormoqda. Hatto ish joyida ham o’zini to’play olmagani uchun lavozimga ko’tarilish rad etilishiga duch keldi. Rahbari bilan gaplashganda, uning diqqatini suhbatda ushlab turish juda qiyin, bu uning faoliyati va natijalariga ham ta’sir qiladi.

Bunday holda, siz hal qilishga urinib ko’rishingiz mumkin bo’lgan asosiy muammo bor. Birinchidan, bu odam hayotga qiziqmaydi, shuning uchun unga biror narsaga e’tibor qaratish juda qiyin bo’ladi. U biron bir aniq sohaga e’tibor qaratmaydi va shuning uchun bir narsaga e’tibor qarata olmaydi. Bu juda zarur bo’lmagan va muhim narsalar bilan to’ldirilgan e’tiborning tarqalishiga olib keladi. Biror narsani o’zgartirish uchun siz o’zingizni psixologik uyqudan tortib olishingiz va iloji boricha hushyor turishni boshlashingiz kerak.