Haqiqatan ham kim haq?
Agar inson o’ziga va aytgan gapiga ishonsa, o’zi turib oladi va oxirigacha bahslashadi. Agar birinchi qarashda ko’rinadigan darajada ishonch bo’lmasa, nizo paytida fikr o’zgarishi mumkin yoki odam shunchaki taslim bo’lib, suhbatdoshi bilan rozi bo’ladi.
Qoidaga ko’ra, faqat ahmoq odamlar o’zaro bahslashadilar. Ular dastlab har qanday muloqotni o’zlarining ishini isbotlashga aylantiradilar, bu ko’pincha jiddiy janjalning sababi bo’ladi. Agar siz o’zingizning ahmoqligingizni namoyish qilmoqchi bo’lsangiz va o’z nuqtai nazaringizni himoya qilish orqali o’zingizni tasdiqlashga harakat qilsangiz, unda, albatta, siz shu tarzda muloqotni davom ettirishingiz mumkin. Ammo agar siz suhbatdan foyda olishni istasangiz, suhbatdoshingizning marhamatiga sazovor bo’lishni istasangiz, ma’lum bir qaror qabul qiling, keyin siz boshqacha muloqot qilishingiz kerak.
Aslida kim haq ekani unchalik muhim emas. Fikrlar nima uchun farq qilishiga ko’proq e’tibor qaratish lozim. Agar biror kishi o’z tajribasi haqida gapirsa, unda uning so’zlariga ishonish mumkin, chunki aniq narsani inkor etish ahmoqlikdir. Agar suhbatdoshning fikri faqat mish-mishlarga yoki boshqa odamlarning suhbatlariga asoslangan bo’lsa, bu nuqtai nazarni oxirigacha himoya qilishga arzimaydi.
Fikr shaxsiy tajribaga asoslangan bo’lishi kerak
Ko’pchilik mish-mishlarga ishonadi, ma’lum darajada hokimiyat vazifasini bajaradigan boshqa shaxsdan eshitgan ma’lumotlarini uzatadi. Bu shuni ko’rsatadiki, shaxsiy tajribaga asoslanmagan har qanday fikr haqiqatda noto’g’ri bo’lishi mumkin. Bu fikrni himoya qilish kerakmi, juda puxta o’ylash kerak. Siz faqat o’zingizga ishonishingiz mumkin va boshqa odamdan eshitganingizni isbotlash ahmoqlikdir.
Buni o’zingiz tushunib olishingiz va suhbatdoshingizga tushunib etishingiz kerak. Bunday holda, suhbatni boshqa nuqtai nazar bilan to’ldirish mumkin, bu odatiy holga aylanadi va ko’kdan janjaldan qochishga yordam beradi. Ba’zida odamlar o’z fikri noto’g’ri bo’lishi mumkinligiga ahamiyat bermaydilar. Bunday vaziyatlarda buning aksini isbotlashga urinishdan ko’ra, suhbatdosh bilan kelishish osonroqdir.
Ahmoqlar har doim o’zlarining ahmoqligi bilan qoladilar. Odamlar har doim ham haqiqatni bilishni xohlamaydilar. Ba’zan, ularning fikriga ko’ra, ular uchun yagona to’g’ri nuqtai nazar etarli. Ko’pincha o’z e’tiqodlaringizni, hayotga yoki muayyan vaziyatga bo’lgan qarashlaringizni boshqa suhbatdoshning boshiga qo’yishga urinishning ma’nosi yo’q. Ishonchsiz odamlar juda ko’p fikrlarga ega bo’lishi mumkin, ular kim bilan muloqot qilishiga qarab doimiy ravishda o’zgarib turadi. Dono odam, o’z navbatida, har qanday fikrning o’z asosiga ega ekanligini yaxshi biladi va shuning uchun uni topishga harakat qiladi, shunda suhbatdoshni rozi qilish yoki ishontirish mumkin bo’ladi.
Shuni ta’kidlash kerakki, ba’zi odamlar o’z fikrlarini bildirishlari va ular eshitilganligini tushunishlari kerak. Ular hech narsani isbotlashni xohlamaydilar. Ularning asosiy maqsadi – jaholat emas, balki ochiqchasiga gapirish va ijobiy reaktsiya olishdir.