Bizning fikrlash jarayonimiz hech qachon to’xtamaydi; hatto uyquda ham miya katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlaydi. Biz diqqatimizni biron bir faoliyatga qaratganimizda, biz har doim fonda boshqa narsa haqida o’ylayotganini sezmaymiz. Va yotishdan oldin, biz dam olishni va hech narsa haqida o’ylamaslikni xohlaganimizda, fikrlar oqimi aniq eshitiladi. Bundan tashqari, ko’pincha bu fikrlar yomon, bezovta qiluvchi yoki hayotdagi noqulay daqiqalar bilan bog’liq. Bu jarayonni nazorat qilish mumkinmi va qanday qilib?

Fikrlash barcha mavjud ma’lumotlarni qayta ishlash funktsiyasini bajaradi, bu kelajakda foydalanish uchun tajriba to’plashdir. Shuning uchun har qanday fikrlar, shu jumladan salbiy fikrlar tahlil qilish va natijada bizning qarorlarimiz va harakatlarimizning istalmagan oqibatlarining oldini olish bilan bog’liq. Ularning qo’rquv, vahima yoki doimiy tashvishga tushishiga yo’l qo’ymaslik kerak. Buning uchun siz ataylab fikr yuritishingiz, qarorlaringizni ko’rib chiqishingiz va har bir vaziyatdan mantiqiy xulosalar chiqarishingiz kerak.

• Boshqalar uchun o’ylamang. Misol uchun, kimdir sizga qo’pol munosabatda bo’lsa, darhol buni shaxsan qabul qilmang. Odamdan nima bo’lganini so’rash yaxshidir, ehtimol siz bir-biringizni noto’g’ri tushungansiz. U shunchaki yomon kun o’tkazayotgan bo’lishi mumkin va siz noto’g’ri vaqtda yaqin joyda bo’lishingiz mumkin.
• O’zingizni pozitivlik bilan o’rab oling. Quvnoq odamlar bilan suhbatlashing, filmlarni tomosha qiling va baxtli oxiri bilan kitoblarni o’qing, kichik narsalardan zavqlaning. Ijobiy fikrlash odatini rivojlantirish orqali siz fikrlaringizni boshqa yo’nalishga yo’naltirasiz. Va siz bilganingizdek, fikrlar moddiydir – shuning uchun bu sizning butun hayotingizga ijobiy ta’sir qiladi.
• Minnatdor bo’ling. Minnatdorchilikni his qilish juda kuchli psixologik texnikadir. Sizda nima borligini, sizni qanday odamlar o’rab olishini, hamma narsa qanchalik yomon bo’lishi mumkinligini bilish (ba’zilar uchun bu) “hamma narsa yomon” degan tuyg’udan xalos bo’lishga yordam beradi. Bu sizga bor narsangizdan mamnun bo’lishingizga yordam beradi.
• Shikoyatlaringizni qoldiring. Qanchalik ko’p shikoyat qilsak (hatto o’zimizga ham), muammolarga shunchalik ahamiyat beramiz. Ular juda kichik bo’lsa ham. O’z-o’ziga achinish bizni rag’batlantirmaydi, balki faqat ma’naviy kuchimizni yo’qotadi.
• Taqqoslamang. Ijtimoiy tarmoqlarda ideal hayot fotosuratlari bilan o’ralganingizda yoki kimdir sizga doimo ular uchun hamma narsa qanchalik ajoyib ekanligini aytib bersa, negativlikka berilish juda oson. Birinchidan, siz hech qachon ishlarning haqiqiy holatini bilmaysiz – hamma narsa juda yaxshimi va bunday natijalarga erishish uchun odam nimadan o’tgan. Ikkinchidan, shaxsiy o’sish sur’atlarini baholash uchun o’zingizni faqat oldingi holatingiz bilan taqqoslashingiz kerak.
• Xotiralarni saqlang. Hayotning yorqin lahzalari aks etgan fotosuratlar va videolar u erga bir muncha vaqt qaytish va o’sha ijobiylikni qayta ko’rishning bir usuli. Albomlarni ko’rib chiqing, do’stlar bilan suhbatda kulgili voqealarni eslang.
• Hissiyotlaringizni boshqaring. Bizning harakatlarimiz sabablarini anglay olmaslik qarorlarimiz natijalari va harakatlarimiz oqibatlarini yoqtirmasligimizga olib keladi. O’zingizning his-tuyg’ularingiz va his-tuyg’ularingizni boshqarish uchun hissiy intellektni rivojlantiring va ularni, ayniqsa, stressli vaziyatlarda sizni yaxshiroq boshqarishiga yo’l qo’ymang.

Rohatlaning

Agar biz barcha tavsiyalarga amal qilsak va kun davomida imkon qadar ijobiy bo’lsak ham, yotishdan oldin salbiy fikrlar bizni bosib olishi mumkin. Buning sababi shundaki, yarim uyqu holatida biz endi miya faoliyatini to’liq nazorat qila olmaymiz va u o’zining analitik faoliyatini davom ettiradi. Stress hali ham bizda to’planadi va bu uyqu muammolarini keltirib chiqaradi. O’zingizni to’plangan stressdan qanday tozalash, qiyin vaziyatlarda tezda tinchlanish va uyqu muammolaridan xalos bo’lishni o’rganish uchun siz muntazam ravishda miyangizni zararsizlantirishingiz kerak.