xususiyatlar musiqada his-tuyg’ularni boshdan kechirish yoki aniqlash qobiliyatiga xalaqit berishi mumkinligini o’rganib chiqdi. Topilmalar shuni ko’rsatadiki, bashorat qilinganidek, psixopatik xususiyatlarga ega bo’lgan odamlar musiqada ifodalangan his-tuyg’ularni to’g’ri aniqlash ehtimoli kamroq. Ushbu tadqiqot psixopatik xususiyatlarga ega bo’lgan odamlarning his-tuyg’ularini aniqlash va boshdan kechirishlari mumkin bo’lgan qiyinchiliklarga yana bir maslahat beradi.

Psixopatik xususiyatlar va his-tuyg’ular o’rtasidagi munosabatlarni o’rganuvchi oldingi tadqiqotlar, asosan, hissiy muloqotning murakkabligini kam baholagan holda, yuz signallariga qaratilgan. Biroq, musiqa kuchli hissiy reaktsiyalarni keltirib chiqarishi mumkin va individual hissiy ishlov berish farqlarini o’rganish uchun istiqbolli rag’batdir. Ekstremal shaxsiyat va xulq-atvor xususiyatlari bilan ajralib turadigan psixopatiya hissiy belgilarni tan olish va ularga javob berishda qiyinchiliklar bilan bog’liq.

Yangi tadqiqot psixopatik xususiyatlarning hissiy musiqani tan olish va rezonanslashdagi farqlar bilan bog’liqligini tekshiradi. Mualliflarning farazlariga ko’ra, yuqori darajadagi psixopatik xususiyatlarga ega bo’lgan shaxslar musiqadagi hissiy belgilarni tan olish va rezonanslashda qiyinchiliklarga duch kelishadi, chunki bu odamlar ko’pincha hissiy ishlov berishda kamchiliklarni namoyon qiladi.

Tadqiqot guruhi ikkita eksperiment o’tkazdi, ularning har birida Amazonning Mechanical Turk va Cloud Research orqali ikkita mustaqil namunasi olingan. Birinchi tajribada 393 nafar kattalar ishtirok etgan bo‘lsa, ikkinchisida 378 nafar kattalar ishtirok etgan. Ishtirokchilar sokin, qayg’uli yoki qo’rqinchli his-tuyg’ularni aks ettiruvchi 21 ta musiqiy klipni tinglashni o’z ichiga olgan onlayn musiqa tuyg’ularini tinglash vazifasini bajarishdi. Har bir klipdan so‘ng ishtirokchilar etkazilgan his-tuyg‘ularning intensivligini va klipga bo‘lgan hissiy munosabatini baholadilar.

Psixopatik xususiyatlar psixopatiyaning o’z-o’zidan hisoboti-qisqa shakl yordamida o’lchandi. Baholash psixopatiyaning turli jihatlarini, jumladan, shaxslararo manipulyatsiya, qo’pollik, egosentrizm va antisotsial xatti-harakatlarni qamrab oladi. 2-tajriba ishtirokchilari, shuningdek, musiqani qanchalik tez-tez tinglaganliklari va musiqa qanday his-tuyg’ularni etkazishi mumkinligi va musiqa tinglashda qanday his-tuyg’ularni his qilishlari haqidagi ma’lumotlarni to’plagan so’rovnomani to’ldirishdi.

Ma’lumotlarning tahlili shuni ko’rsatadiki, yuqori darajadagi psixopatik xususiyatlarga ega bo’lgan odamlar musiqa orqali etkazilgan his-tuyg’ularni tan olish va rezonanslashda qiyinchiliklarga duch kelishadi. Xususan, bu shaxslar musiqiy kliplarning hissiy mazmunini aniqlashda pastroq aniqlikka ega edilar va kliplarga nisbatan pastroq hissiy munosabat bildirishgan. Topilmalar ikkala eksperimentda ham mos edi va yoshi, jinsi yoki etnik kelib chiqishi kabi demografik omillarga ta’sir qilmagan.

“Bu farqlar, ayniqsa, qo’rqinchli musiqa va sekinroq templi musiqaga javoban kuchli edi”, deb yozadi mualliflar.

Tadqiqot guruhining ta’kidlashicha, musiqa orqali etkazilgan his-tuyg’ularni tanib olish va aks sado berishdagi qiyinchiliklar psixopatiyaga xos bo’lgan emotsional ishlov berishda kengroq nuqsonni aks ettirishi mumkin. Mualliflar, shuningdek, tadqiqot terapevtik aralashuvlarda musiqadan foydalanish uchun muhim ta’sirga ega ekanligini ta’kidladilar, chunki psixopatik xususiyatlarga ega bo’lgan shaxslar, bu xususiyatga ega bo’lmagan shaxslar kabi musiqaga asoslangan aralashuvlardan foyda ko’rmasligi mumkin.

Biroq, tadqiqotda e’tiborga olinishi kerak bo’lgan ba’zi cheklovlar ham bor edi. Birinchidan, tadqiqot noto’g’ri bo’lishi mumkin bo’lgan va namunadagi psixopatiyaning haqiqiy darajasini to’g’ri aks ettira olmaydigan psixopatik xususiyatlarning o’z-o’zidan hisobot ko’rsatkichlariga tayangan. Ikkinchidan, tadqiqot onlayn rejimda o’tkazildi, bu ma’lumotlarga qo’shimcha o’zgaruvchanlik va shovqin manbalarini kiritgan bo’lishi mumkin. Shuni ham ta’kidlash kerakki, tadqiqotda psixopatik tendentsiyalar o’rganilgan, bu klinik psixopatiya (antisotsial shaxs buzilishi) tashxisi qo’yilgan shaxslarni o’rganish bilan bir xil emas.

Shunga qaramay, tadqiqot musiqa kontekstida psixopatik xususiyatlar va hissiy ishlov berish o’rtasidagi munosabatlar haqida muhim tushunchalarni beradi. Topilmalar shuni ko’rsatadiki, yuqori psixopatik xususiyatlarga ega bo’lgan odamlar musiqa orqali etkazilgan his-tuyg’ularni tan olish va rezonanslashda qiyinchiliklarga duch kelishlari mumkin, bu hissiy ishlov berishda kengroq nuqsonni aks ettiradi. Tadqiqot terapevtik aralashuvlarda musiqadan foydalanish uchun muhim ahamiyatga ega va psixopatiya bilan bog’liq hissiy nuqsonlarni yaxshiroq tushunish uchun keyingi tadqiqotlar zarurligini ta’kidlaydi.