Egalitar qadriyatlarga ega bo’lgan odamlar noto’g’ri qarashlarga ko’proq gipotetik tarzda qarshi turishadi, lekin haqiqiy vaziyatlarda buni qilish ehtimoli kamroq.

Bugungi turli xil ish joylarida ko’plab tashkilotlar inklyuziv va hurmatli muhitni yaratish uchun xilma-xillik va inklyuzivlik tashabbuslarini amalga oshirdilar. Xodimlar noto’g’ri qarashlar yoki kamsitishlarni tan olish va ularga qarshi turish bo’yicha treningdan o’tayotganlarida, ularning niyatlari va haqiqiy xatti-harakatlari o’rtasida sezilarli bo’shliq mavjud.

Qizig’i shundaki, xurofotga qarshi kuchli qadriyatlarga ega bo’lganlar, ko’pincha o’zlarini kamsitishlarga e’tiborli deb hisoblaganliklari uchun o’zlarining ta’limga muhtoj emasligiga ishonishadi. Xalqaro olimlar Eran Xalperin, Anna Kende va Tamar Saguyning birgalikdagi tadqiqoti natijasida biz ushbu hodisani ochib berish va uning asosiy sabablarini yoritishni maqsad qilgan edik. Ushbu tadqiqot natijalari yaqinda Nature’s Scientific Reports jurnalida chop etildi.

Qarama-qarshilikni bartaraf etish

Bizning tadqiqotimiz odamlarning xurofotga qarshi qadriyatlari va noto’g’ri qarash holatlariga duch kelganda xatti-harakatlari o’rtasidagi munosabatni o’rganib chiqdi. Amerika Qo’shma Shtatlari va Vengriyada tadqiqotlar o’tkazish orqali biz noto’g’ri qarashlarga qarshi qadriyatlarni ifodalovchi shaxslar, faraziy jihatdan bunga tayyor bo’lishlariga qaramay, nega haqiqiy hayotda noto’g’ri qarashlarga qarshi turishni tushunishga harakat qildik.

Ajablanarlisi shundaki, bizning topilmalarimiz shuni ko’rsatdiki, noto’g’ri qarashlarga qarshi kuchli qadriyatlarga ega bo’lgan shaxslar, qarama-qarshiliklarning haqiqiy nisbati bir xil bo’lsa ham, qarama-qarshilikdagi xatti-harakatlarini ko’proq noto’g’ri qarashlarga ega bo’lganlarga nisbatan ortiqcha baholaydilar.

Xurofotga qarshi turish xulq-atvorini o’rganish

Ushbu nomutanosiblikni har tomonlama tushunish uchun biz Amerika Qo’shma Shtatlarida ham, Vengriyada ham (jami 1116 ishtirokchi bilan) turli ozchilik guruhlariga, jumladan afro-amerikaliklar, musulmonlar, AQShdagi lotinlar va lotinlarga nisbatan noto’g’ri qarashlarga qaratilgan to’rtta tadqiqot o’tkazdik. Vengriyada. Xulq-atvor paradigmasidan foydalanib, biz ishtirokchilarning haqiqiy qarama-qarshi xatti-harakatlarini o’lchadik.

Biz diqqat bilan oldindan dasturlashtirilgan onlayn o’yinda jamiyatning ko’pchilik a’zolarini jalb qilgan tajribani ishlab chiqdik. Ishtirokchilar ozchilikdagi shaxsga nisbatan kamsituvchi xatti-harakat ko‘rsatayotgan o‘yinchini kuzatishdi va shundan so‘ng “Siz bu la’nati musulmonlarga ishona olmaysiz” yoki “Latin amerikaliklarning ishimizni o‘g‘irlamasligiga ishonishingiz mumkin edi” kabi noto‘g‘ri fikrni o‘z ichiga olgan shaxsiy xabarni olishdi. . Diskriminatsiyaga qarshi turish va uni to’xtatish qarori faqat kuzatuvchi ishtirokchiga tegishli edi, chunki bu xabarda boshqa hech kim bo’lmagan.

Motivatsion optimizm

Bizning tadqiqotimiz shuni ko’rsatadiki, tenglik qadriyatlariga ega bo’lgan shaxslar gipotetik jihatdan noto’g’ri qarashlarga qarshi turish ehtimoli ko’proq, ammo haqiqiy vaziyatlarda buni qilish ehtimoli kamroq. Shunisi e’tiborga loyiqki, bu ta’sir turli guruhlararo kontekstlarda va mamlakatlarda izchil edi va shu bilan bizning topilmalarimizning umumlashtirilishini kuchaytirdi.

Bundan tashqari, biz ushbu ta’sirni tushuntirishni maqsad qildik va noto’g’ri fikrga qarshi bo’lgan shaxslar, ular noto’g’ri qarashlarga qarshi turishlariga ishonib, vaziyatning kuchini etarlicha baholamasliklarini ta’kidladik. Bundan farqli o’laroq, ko’proq noto’g’ri qarashlarga ega bo’lgan odamlar bunday motivatsiyaga ega emaslar va ularning aralashish tendentsiyasini yanada realroq idrok etishga moyildirlar. Shunga ko’ra, vaziyatga qanday aralashish kerakligi haqidagi noaniqlik noto’g’ri fikrlarga qarshi bo’lgan shaxslar o’rtasidagi qarama-qarshilikni ortiqcha baholash tendentsiyasini tushuntirdi (lekin ko’proq noto’g’ri fikrda bo’lganlar orasida emas).

Natija va xulosa

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, bizning tadqiqotimiz odamlarning xurofotga qarshi qadriyatlari va ularning noto’g’ri qarashlarga qarshi turishdagi haqiqiy xatti-harakatlari o’rtasidagi nomutanosiblikni yoritadi. Biz noto’g’ri fikr va guruhlararo xatti-harakatni o’rganishda niyatlarning o’z-o’zidan hisobotiga tayanishdan ko’ra, haqiqiy xatti-harakatni o’lchash muhimligini ta’kidlaymiz.

Bundan tashqari, teng huquqli qadriyatlarni targ’ib qilishning o’zi odamlarni xurofotga qarshi faol kurashishga undash uchun etarli bo’lmasligi mumkin. Kelajakdagi tadqiqotlar niyatlar va xatti-harakatlar o’rtasidagi tafovutni bartaraf etishga, noto’g’ri qarashlarni kamaytirish va guruhlararo uyg’unlikni rivojlantirishning samarali strategiyalarini o’rganishga qaratilishi kerak.

Bizning topilmalarimiz odamlarni noto’g’ri fikrga duch kelganda o’zlarining xatti-harakatlari va motivatsiyalari haqida fikr yuritishga chaqiradi, bu esa kamsitishlarga qarshi kurashda ko’proq introspektiv yondashuvni rag’batlantiradi. Natijalar xulq-atvordagi noaniqlikni bartaraf etishi va odamlarni niyatlar va xatti-harakatlar o’rtasidagi tafovutni bartaraf etish uchun zarur vositalar bilan jihozlashi kerak bo’lgan yanada samarali xurofotlarni kamaytirish dasturlarini ishlab chiqishga taalluqlidir.

Kengroq ijtimoiy miqyosda bizning tadqiqotimiz haqiqiy xulq-atvorni o’lchash muhimligini ta’kidlaydi, bu esa noto’g’ri qarashlarga qarshi aralashuvni faol ravishda qo’llab-quvvatlaydigan dalillarga asoslangan siyosat va amaliyotlarga olib keladi va shu bilan guruhlararo munosabatlarni yaxshilashga va yanada inklyuziv jamiyatga hissa qo’shadi.

Anti-xurofotli xulq-atvorning murakkabligini tushunish orqali biz xilma-xillik, inklyuzivlik va hurmat qadriyatlarini chinakam o’zida mujassam etgan ish joylari va hamjamiyatlarni yaratishga harakat qilishimiz mumkin.