Behruzbek Hamidov
Voy, xat yozishni to‘xtatdik. Yorqin shtamp bo’lgan konvertga solib, keyin javobni bir hafta yoki balki bir oy kutishingiz mumkin bo’lgan chiziqli varaqlarda sharikli qalam bilan ishlatishingiz mumkin bo’lgan turdagi. Hozir xatlar – bir marta va bajarilgan, istalgan joyda, har kimga va keraksiz kechikishlarsiz. Shu bilan birga, qo’lda yozilgan harflar nafaqat nostaljik terapevtik ta’sirga ega.
Nima uchun xat yozish?
Fikrlarni ifodalashning yozma shakli har doim ongliroqdir. Taktil sensorlarni ulash orqali biz ko’proq his qilishimiz mumkin. Qo’lda yozish klaviaturada yozish kabi tez bo’lmaydi va bu sekinlashuv ham jarayon uchun foydalidir. Shuning uchun, agar siz ichki hal qilinmagan savollarga javob olishni istasangiz, yozing. Siz texnikalardan birini qo’llashingiz mumkin:
- Freewriting – mavzu bo’yicha barcha assotsiatsiyalar va fikrlarni yozganingizda, mantiq va tuzilishga rioya qilmang va fikrlaringiz sarson bo’lishiga yo’l qo’ying. Bu hissiy bo’shashning bir turi; siz ishchi xotirangizni bo’shatasiz va tashvishlardan xalos bo’lasiz. Bunday yozuvlarni qayta o’qish shart emas.
- 2 daqiqada so’zlar – taymerni o’rnating va barcha so’zlarni ma’lum bir savolga yozing. Bahslashish yoki narsalarni murakkablashtirishning hojati yo’q. Vazifa shunchaki kontekstga kirish, neyron aloqalarni yangilash va tahlilga moslashishdir.
Va tayyorlaganingizdan so’ng, siz o’zingiz bilan yozma ravishda muloqot qilishingiz mumkin.
O’zimga xatlar
Biz doimo biror narsa qilishga odatlanganmiz. Aybdor bo’lishi mumkin:
- munosabatlarni cheklash (masalan, “ishlamaydiganlar ovqat yemaydilar”, “dam olish vaqti emas”);
- bolalikdan boshlab xatti-harakatlarning namunalari (ota-onalar “u yotibdi, lekin uy vazifasi bajarilmagan va idish-tovoqlar iflos edi” formatida izoh berganlarida);
- ikkilamchi foyda (siz biror narsa qila olmaslikdan yoki atrofingizdagi kimdir siz haqingizda nima deb o’ylashidan qo’rqasiz).
Doimiy harakatda sizning istaklaringiz va maqsadlaringiz haqida strategik fikr yuritish qiyin. O’zingizga yozgan xatlar bunga yordam beradi.
O’zingiz bilan gaplashish uchun savollar:
- Bugun men qandayman? (jismoniy tana, fikrlar, his-tuyg’ular darajasida)
- Men nimani xohlayman?
- Men nimani orzu qilaman?
- Men nimaman?
- Menga nima yoqadi va nima yoqmaydi?
- Menga nima yoqadi va nima yoqmaydi?
- Bugun nimani o’rgandim?
- Meni har kuni maqsadlarimga yaqinlashtiradigan nima qilaman?
- Bugun qanday kitoblar, filmlar, musiqalarni o’qidim, ko’rdim va tingladim?
O’zingiz bilan gaplashish fikr yuritish uchun foydalidir. Miyani faol mehnatga jalb qilish uchun buni yozma ravishda qilish muhimdir. Qog’ozda ko’rinadigan narsa sizni hayratda qoldirishi mumkin. Yozishda biz chuqurroq tahlil qilamiz.
Kelajakdagi shaxsingizga maktub
O’zingiz bilan suhbatlashish variantlaridan biri bu oldindan yozishdir. Muhim:
- sizda nima o’zgarishini aniqlang,
- o’zingizga rahmat
- aniq va konstruktiv bo’ling.
Izzattillo Islomov
