kkinchi farzand uchun onalik kapitali, keyin uchinchi farzandning tug’ilishi uchun ipoteka uchun 450 ming to’lov tufayli 2007 yildan beri Rossiyada ikki milliondan ortiq bola tug’ildi, aks holda ular bo’lmas edi. Lekin, portalga tushuntirilganidek“Doktor Piter”mustaqil demograf va Rosstatning sobiq maslahatchisi Aleksey Rakshaning so’zlariga ko’ra, bu chora-tadbirlar natijaga erishish uchun, ya’ni biz o’zimizni topadigan demografik teshikdan chiqish uchun etarli emas.

NIMA UCHUN TUG’ILISH DARAJASI KAMAYDI: 3 TA SABAB

Fertillikning pasayishiga olib kelgan bir qancha muhim omillar mavjud.

1. Oilaviy-demografik siyosatdagi xatolar 

Bu, albatta, tug’ilishning birinchi marta pasayishi emas. Agar 1987 yilda RSFSRda 2,5 million bola tug’ilgan bo’lsa, 1999 yilda Rossiyada bor-yo’g’i 1,215 million bola tug’ilgan bo’lsa, keyingi pasayish 2015 yildan keyin, deyarli 1,95 million bola tug’ilgan (Qrimni hisobga olgan holda) boshlangan va hozir ham davom etmoqda.

“Ushbu pasayish uchinchi farzand uchun onalik kapitalini joriy etish orqali qisman qoplanishi mumkin edi, ammo 2020 yilda asosiy miqdor birinchi bola tug‘ilishi uchun berila boshlandi. Shu sababli, ikkinchi bolalarning tug’ilish darajasi kamaydi, chunki ayollar birinchisi uchun onalik kapitalining asosiy qismini olishdi va ikkinchisini tug’ish uchun motivatsiyani ko’rmadilar, deb tushuntiradi Aleksey Raksha. “Bundan tashqari, ilg’or mamlakatlarda yalpi ichki mahsulotning 4-5 foizi oilaviy va demografik siyosatga sarflanadi, Rossiyada esa bu xarajatlar hozirda 1 foizdan oshmaydi.”

2. Daromadning pasayishi

“2022 yilga kelib, 2015-2016 yillardagi inqirozdan so’ng, daromad darajasi “Qrimgacha bo’lgan” darajaga etmadi”, deydi demograf. — Mart oyida daromad yanada pasaydi. Biz 2011–2013 yillardagi daromadlarni endi ko’rmasligimiz mumkin, endi turmush darajasi o’smaydi, aksincha pasaymoqda. Shu sababli, ko‘p jihatdan aholining ixtiyoridagi real daromadlari dinamikasiga bog‘liq bo‘lgan har bir ayolga ikkinchi va uchinchi farzandlar tug‘ilishi ko‘rsatkichi ham pasayadi”.

Mutaxassisning fikricha, 2024 yil Rossiyaning hozirgi hududida 18-asr oxiridan beri tug’ilganlar soni bo’yicha eng past yil bo’lishi mumkin. Agar chora-tadbirlar ko’rilmasa, 2030 yilga borib biz demografik tuynukning pastki qismiga etib boramiz va o’sish faqat 2045 yilga borib taqaladi.