Biz shunday yaratilganmizki, yomon o’rganilgan ob’ekt ko’plab shubha va nazariyalarni keltirib chiqaradi. Ba’zilar rostgo’y, boshqalari esa yolg’on. Bizning miyamiz hali olimlar tomonidan to’liq o’rganilmagan, bu bahs-munozaralarni va ko’plab savollarni keltirib chiqaradi.Munozarali masalalar inson o’z miyasining 10% dan foydalanadi degan taklifni o’z ichiga oladi. Bu foiz juda past, shuning uchun bu taxmin ko’proq afsonaga o’xshaydi. Ko’pgina olimlar ushbu nazariyaning noto’g’riligi haqida raddiyalar va ishonchli dalillarni taqdim etadilar, endi biz buni aniqlashga harakat qilamiz.

Haqiqatmi yoki afsonami?
Miyaning atigi 10 foizidan foydalanish haqidagi nazariya haqiqiy yolg’ondir. Bu taxmin faqat odamning miyasining noto’g’ri salohiyati va agar miya to’liq 100% ishlay boshlasa, katta imkoniyatlar haqida bahslashadiganlar uchun foydalidir.

Miyangizdan to‘liq foydalanish bilan bog‘liq barcha imkoniyatlar haqida o‘ylab ko‘ring. Katta ehtimol bilan, shu tarzda siz dunyoni har qanday kasallikdan davolay olasiz, musofirlar bilan aloqa o’rnatasiz va boshqa mo”jizalarni amalga oshirasiz. Buni o’ylash yoqimli, lekin aslida bu shunchaki xayol.

Aslida, inson miyasi doimo 100% ishlaydi. Biz kulrang moddaning barcha sohalaridan foydalanamiz va qo’shimcha zaxira oddiygina mavjud emas. Agar bizning miyamizning bir qismi talab qilinadigan 100% o’rniga ishlayotgan bo’lsa, unda faqat bitta sabab bor – odamda miya jarohati bor.

Mif qanday paydo bo’ldi?
Tadqiqotchilar uzoq vaqt davomida inson miyasidagi tabiiy jarayonlarni o’rganmoqdalar, shuning uchun ular uchun raddiya berish qiyin emas. Har bir inson bu organning tuzilishida elektr impulslarini yaratadigan neyronlar mavjudligini biladi. Bir organdagi neyronlar soni bir necha milliarddan oshadi, shuning uchun ularning umumiy faoliyatini o’rganish muammoli. Tadqiqotning dastlabki bosqichlarida olimlar kulrang moddaning kichik maydoniga e’tibor qaratdilar va qancha neyron signallarni yaratayotganini va qaysi biri dangasa ekanligini kuzatdilar. Natijada, biz “dangasalar” mehnatkashlardan ko’p ekanligini aniqlashga muvaffaq bo’ldik. Shuning uchun miya to’liq quvvat bilan ishlamayapti, degan xulosa paydo bo’ldi.

Miya haqiqatan ham qanday ishlaydi?
Inson miyasi juda murakkab organ bo’lib, unga ma’lum bir maqsadda ko’plab neyronlar beriladi. Gap shundaki, turli qismlardan neyronlar turli xil variantlar va harakatlar uchun javobgardir. Masalan, musiqa tinglashda eshitish qobiliyati uchun mas’ul bo’lgan neyronlar faollashadi. Siz xursand bo’lganingizda yoki xafa bo’lganingizda, hissiy holatingiz uchun mas’ul bo’lgan neyronlar yonib keta boshlaydi. Agar siz qo’lingizni stol ustiga qo’ygan bo’lsangiz ham, stol usti kaftingiz ostida his qilsangiz, miya ishlaydi: hislar signallarni yuboradi, ularning ishlashi uchun mas’ul bo’lgan neyronlarni faollashtiradi.

Miyaning qanchalik faol ishlashini faqat ma’lum bir vaqt ichida bajarilgan harakatlar soni, asab yuki bilan aniqlash mumkin. Ehtimol, hozir odam o’z miyasining atigi 10 foizini ishlatadi, ammo bu unga ko’proq kerak emasligi bilan bog’liq – u dam oladi yoki shunchaki hech narsa bilan band emas.

Miya faoliyatini yaxshilay olasizmi?
Albatta! Lekin siz miyangizni to’liq yuklashga urinmasligingiz kerak, bu haqiqiy emas va u hech qanday ta’sir ko’rsatmaydi. Miya faoliyatining yaxshilanishi mukammal xotira, oson o’rganish va olingan bilimlarni o’zlashtirishda aks etadi. Ushbu funksionallik inson tanasining normal ishlashi uchun zarur bo’lgan neyronlar va ular orasidagi aloqalar tomonidan boshqariladi.