Bu achinarli haqiqat: keksa odamlar firibgarlarga eng ko’p tushib qolishadi. Hozirgacha bu ularning ishonchliroq, ishonuvchanligi va zamonaviy texnologiyalar va yangiliklarni kuzatishga vaqtlari yo’qligi bilan bog’liq edi, ya’ni ularni aldash oson.

Ammo Janubiy Kaliforniya universitetining Kek tibbiyot maktabi mutaxassislari ularning ishonuvchanligiga ilmiy izoh topdilar. Ularning Altsgeymer kasalligi jurnalida chop etilgan tadqiqoti pul bilan ishlashda muammolar Altsgeymer kasalligining belgilaridan biri bo‘lishi mumkinligini tasdiqladi.

Tadqiqotda 67 nafar keksa kishi ishtirok etdi. Sub’ektlarning o’rtacha yoshi 69 yoshni tashkil etdi. Birinchidan, ular bir qator neyropsikologik testlarni o’tkazdilar: masalan, ular ma’lum hikoyalarni va so’z tartibini eslab qolishlari, ma’lum bir mavzudagi so’zlarni sanab o’tishlari kerak edi va hokazo.

Shu bilan birga, ko’ngillilarga ular boshqa anonim onlayn ko’ngilli bilan juftlikda sinovdan o’tayotgani aytildi. Keyin tajribaning barcha ishtirokchilariga 10 dollar berildi va uni o’zlari va “virtual sherigi” o’rtasida taqsimlashni so’rashdi.

Natijada, kognitiv testlarda eng past ball to‘plagan ishtirokchilar eng ko‘p pulni notanish kishiga berishgan.

“Biz nima uchun ba’zi keksa odamlar moliyaviy firibgarliklarga ko’proq moyil bo’lishini tushunishga harakat qildik”,tushuntirib berdiTadqiqotning yetakchi muallifi oila tibbiyoti, nevrologiya va gerontologiya professori, tibbiyot fanlari nomzodi Dyuk Xandir. “Bizning kashfiyotimiz moliyaviy xatti-harakatlardagi o’zgarishlar demensiyaga olib keladigan Altsgeymer kasalligining dastlabki belgilaridan biri bo’lishi mumkin degan fikrni qo’llab-quvvatlaydi.”

Olim ta’kidlaydi: agar inson butun umri davomida altruist bo’lsa va osonlik bilan pul bilan xayrlashgan bo’lsa, masalan, uni xayriya ishlariga faol ravishda topshirgan bo’lsa, unda bu belgi ko’rsatkich bo’lmaydi. Ammo agar o’rtacha savdogar odam yillar davomida g’ayritabiiy saxiylikni rivojlantirsa, uning yaqinlari bunga e’tibor berishlari kerak.

Ushbu tadqiqot o’z ishtirokchilarining haqiqiy pul berishga haqiqiy tayyorligini baholash uchun birinchi bo’ldi. Ilgari turli mamlakatlar olimlari kasallik bilan boshqa moliyaviy munosabatlarni kuzatgan.

Masalan, ularqayd etditashxis qo’yishdan bir necha yil oldin, odamlar hisob-kitoblarni o’tkazib yuborishni boshlashlari mumkin, bu ularning xotirasi yomonlashganini ko’rsatadi. Bundan tashqari, ular tez-tez impulsiv moliyaviy harakatlar qiladilar va shaxsiy hisoblarni yuritishda qiyinchiliklarga duch kelishadi, shuning uchun ular qarzga botish ehtimoli ko’proq.