Psixologiyaning ko’plab maktablari mavjud va ularning har biri hissiyot va his-tuyg’ularni bostirish masalasida o’z nuqtai nazariga ega. Darhol ta’kidlaymizki, u yoki bu tarzda hamma bir vaqtning o’zida to’g’ri va noto’g’ri. Psixologiyada yagona ob’ektiv haqiqat yo’q va agar tezislardan biri hayot sifatini yaxshilashga yordam bersa, bu hammaga yordam beradi degani emas. Ushbu maqolada biz his-tuyg’ularni bostirish mavzusini tushunishga harakat qilamiz va ob’ektivlik ko’rinishiga yaqinlashishga harakat qilamiz.Hissiyotlar
Tuyg’ular – bu fiziologik, kognitiv va xulq-atvor tomonlarini o’z ichiga olgan murakkab psixologik holatlar. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, his-tuyg’ular bizning voqealarga qanday munosabatda bo’lishimiz haqida muhim ma’lumotlarni o’z ichiga oladi va inson tajribasining ajralmas qismidir.

Tuyg’ularning inson hayotidagi ahamiyati juda katta, ularsiz biz oldinga siljiy va rivojlana olmaymiz. Bizni to’g’ri yo’lga ko’rsatadigan bizning etakchi yulduzimiz bo’lgan his-tuyg’ular va hislardir. Bundan xulosa qilishimiz mumkinki, siz o’zingizni his-tuyg’ulardan butunlay yo’qotmasligingiz kerak.

Tuyg’ularni bostirishning afzalliklari
Bostirish o’z-o’zini tartibga solish va intizom elementi bo’lib xizmat qiladi, bu esa o’z faoliyatida o’z mevasini beradi. 2003 yilda olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni ko’rsatdiki, his-tuyg’ularni ifoda etishni nazorat qilish qobiliyati psixologik farovonlik bilan chambarchas bog’liq. Ushbu ulanish quyidagi mexanizmlar bilan izohlanadi:

Hissiy moslashuvchanlik: Vaziyatga qarab his-tuyg’ularni bostirish yoki ifodalash qobiliyati sizga turli vaziyatlarga yaxshiroq moslashish imkonini beradi, ortiqcha hissiy reaktsiyalardan qochadi. Karyera, biznes yoki oilaviy aloqalarni o’rnatish kontekstida bu muvaffaqiyatning asosiy omili bo’lishi mumkin.
Shaxslararo munosabatlar: Rahbarlar ko‘pincha his-tuyg‘ularini bostirish orqali odamlarga ta’sir o‘tkazadilar. Ular umumiy fikr va kayfiyatga ergashmaydi, sovuqqonlik bilan harakat qiladi va jamoani boshqaradi.
Stressni boshqarish: Bostirish aqliy ravshanlikka bevosita ta’sir qilganligi sababli, u muhim paytlarda samarali, oqilona va ongli qaror qabul qilishga ta’sir qiladi.
Tuyg’ularni bostirishning zarari
Tuyg’ularni bostirish qisqa muddatda ijobiy ta’sir ko’rsatishi mumkin, ammo uzoq muddatda bu unchalik pushti emas. Bosilgan his-tuyg’ular salbiy oqibatlarga olib kelishi ehtimoli yuqori. Bostirish zararli bo’lishi mumkin bo’lgan ba’zi sabablar:

Emosional to’planish: Salbiy his-tuyg’ular bostirilganda, ular yo’qolmaydi, aksincha, psixikada to’planadi. Bu vaqt o’tishi bilan psixologik bosimga olib keladigan ichki taranglikni keltirib chiqaradi.
Stressga javob: Tuyg’ularni bostirish stressning qo’shimcha manbai bo’lib, tanangiz hali ham hissiy ogohlantirishlarga javob beradi, lekin ularni to’liq ifoda eta olmaydi. Bu yuqori darajadagi stress va xavotirga olib keladi. Bundan tashqari, psixika qandaydir tarzda barcha bosilgan his-tuyg’ularni o’z ichiga olishi kerak, shuning uchun barcha kuchlar aynan shu erda yo’naltiriladi. Buni bilishdan oldin, siz charchay boshlaysiz va tezroq yonib ketasiz.
Qanday qilib his-tuyg’ularni to’g’ri bostirish kerak
Foydali bostirish deganda, siz o’z his-tuyg’ularingizni shu daqiqada, masalan, ishdagi mojaro paytida harakat qilishdan bosh tortganingizni tushunamiz. Ammo bu bu his-tuyg’ularni abadiy unutish kerak degani emas – ular siz ularni tushunmaguningizcha og’ir yuk bo’lib qoladi.

Mojaro misolidan foydalanib: siz hamkasbingizdan g’azablangansiz, shunchaki uni bostirdingiz. Bu g’azabni ichkarida qoldirib bo’lmaydi, buni amalga oshirish kerak. Barcha burchaklar tekislangandan so’ng, hamkasbingizning oldiga boring va to’plangan narsalarni qo’yib yuboring: “Men bilan shunday gaplashganingiz menga yoqimsiz edi”.

Bizning “Yaxshi odatlar” kursimizni o‘rganing – bular Rossiya Fanlar akademiyasining Psixologiya instituti tadqiqotiga asoslangan 19 ta darsdir. Biz sizga o’zingizning ichingizda halokatli xatti-harakatlar namunalarini topishga yordam beramiz va ularni sog’lom va foydalilari bilan almashtiramiz. Salomatligingizni, jismoniy tayyorgarligingizni yaxshilang va martabangizni oshiring.