Qanday qilib psixologik travma giyohvandlikka olib kelishi mumkin?

Psixologik travma – bu odamning ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko’rsatishi natijasida yuzaga keladigan jiddiy zarar. Bunday jarohatlar bolalikdan tortib to kattalargacha bo’lgan turli vaziyatlarda paydo bo’lishi mumkin. Ular zo’ravonlik, yaqin kishini yo’qotish, ota-onaning ajralishi, travmatik hodisalar va boshqa ko’plab omillar kabi turli sabablarga ko’ra yuzaga kelishi mumkin. Psixologik travma inson ruhiyatida chuqur iz qoldiradi va og’ir oqibatlarga, jumladan, giyohvandlikka olib kelishi mumkin.

Nega psixologik jarohatlar giyohvandlikka olib kelishi mumkin?

Ushbu munosabatni tushuntiruvchi bir nechta asosiy mexanizmlar mavjud. Birinchidan, psixologik travma odamda og’ir hissiy og’riq va azob-uqubatlarni boshdan kechirishi mumkin, ular giyohvand moddalarni iste’mol qilish orqali ularni oldini olishga yoki engillashtirishga harakat qilishadi. Ikkinchidan, travma ruhiy tushkunlik, anksiyete buzilishi, travmadan keyingi stress buzilishi (TSSB) kabi ruhiy kasalliklarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin, bu esa ruhiy azob-uqubatlarni engish usuli sifatida giyohvand moddalarni iste’mol qilishga yordam beradi. Uchinchidan, psixologik jarohatlar o‘z-o‘zini hurmat qilishning buzilishiga va o‘z-o‘zini past baholashning shakllanishiga olib keladi, bu esa o‘z navbatida dori vositalaridan taskin va qoniqish izlashga olib keladi.

Psixologik travma qanday qilib giyohvandlikka olib keladi va olib keladi?

Psixologik travma giyohvandlikka olib kelishi mumkin bo’lgan bir necha usullar mavjud:

1. Giyohvand moddalarni hissiy og’riqni engish usuli sifatida qo’llash. Psixologik jarohatni boshdan kechirgan odamlar o’zlarining azob-uqubatlaridan vaqtincha xalos bo’lish uchun giyohvand moddalarga murojaat qilishlari mumkin. Giyohvand moddalar muammo va og’riqdan qochish xayolini yaratishi mumkin, bu ularni hissiy qiyinchiliklarni engishning jozibali usuliga aylantiradi.

2. Ruhiy buzilishlarning rivojlanishi. Psixologik travma depressiya, anksiyete buzilishi, TSSB va boshqa ruhiy kasalliklarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Ushbu kasalliklardan aziyat chekadigan odamlar o’zlarining alomatlarini engish uchun giyohvand moddalarga murojaat qilishlari mumkin.

3. O’z qadr-qimmatini buzish va tasalli izlash. Psixologik jarohatlar insonda o’zini past baholashning shakllanishiga ta’sir qilishi mumkin. Giyohvand moddalar o’zini past baholaydigan odamlar uchun tasalli va qoniqish manbai bo’lishi mumkin.

4. Giyohvandlik spirali. Giyohvand moddalarni hissiy og’riq yoki ruhiy kasallik bilan engish uchun ishlatganda, odam giyohvandlikka moyil bo’lish xavfini tug’diradi. Bu giyohvandlik spiralini keltirib chiqaradi, bunda giyohvand moddalarni iste’mol qilish engishning yagona yo’li bo’ladi.