Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, ijtimoiy mavqeidan norozi bo’lgan odamlarda o’rtacha ko’proq sog’liq muammolari mavjud – ularda yurak-qon tomir kasalliklari, gipertoniya, diabet, semirish va yuqori xolesterin bilan kasallanish ehtimoli ko’proq. Aksincha, jamiyatdagi mavqeidan mamnun bo’lganlar, o’rtacha, kamroq fiziologik patologiyalarni ko’rsatadilar.

Nima uchun bu sodir bo’lmoqda? “O’zingizni boshqalar bilan taqqoslash tashvish uyg’otadi. Bizning ruhiy salomatligimizni yomonlashtiradigan har qanday narsa ertami-kechmi jismoniy sog’lig’imizga ta’sir qiladi “, deydi tadqiqotchi psixolog Jenni Cundiff.

Surunkali stress gipertenziyaga olib kelishi mumkin, bu esa o’z navbatida yurak xuruji va qon tomirlari xavfini oshiradi. Stress ham ko’pincha bizni nosog’lom turmush tarziga undaydi: chekish, noto’g’ri ovqatlanish, ortiqcha ovqatlanish, jismoniy faoliyatning etishmasligi.

Albatta, yuqori maqomga ega badavlat odamlar o’rtacha sog’lomroq – ular sifatli oziq-ovqat, tibbiy yordam va yaxshi ekologiyaga ega bo’lgan hududlarda yashashlari mumkin. Ammo, tadqiqot shuni ko’rsatadiki, ob’ektiv moliyaviy vaziyatdan qat’i nazar, insonning o’z maqomini sub’ektiv idrok etishi uning sog’lig’iga ta’sir qiladi.

Boshqalarning munosabati muhim rol o’ynaydi

“Jamiyat ierarxiyasidagi maqomimiz haqidagi g’oyalarimiz o’z-o’zidan paydo bo’lmaydi. Agar biz doimo “xo‘jayinlik” yoki dushmanlik munosabatiga duch kelsak, bu o‘zimizni hurmat qilishimizga putur yetkazishi mumkin”, – deydi Jenni Cundiff.

Qizig’i shundaki, xuddi shunday ta’sir boylar va kambag’allar o’rtasida katta farq bo’lmagan jamiyatlarda ham kuzatiladi. Antropolog Kristofer fon Ruden Chiman hindulari (Boliviyaning tub aholisi) hayotini o’rgangan. Tsimane jamiyatida ovchilar va fermerlar taxminan bir xil boylik darajasiga ega, ammo siyosiy ta’sirda ular teng emas.

Von Rudenning tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, Tsimane jamiyatining kuchli a’zolarining qonida kortizol (“stress gormoni”) pastroq va nafas olish kasalliklari xavfi kamroq.

“Ijtimoiy ierarxiyaning eng quyi qismidagilar stressni boshdan kechirishadi, chunki ular asosan o’z hayotlarini nazorat qila olmaydilar. Bundan tashqari, kelajakka nisbatan noaniqlik tufayli ular ko’pincha “bir vaqtning o’zida bir kun yashaydilar” va uzoq muddatli rejalar tuzishga harakat qilmaydilar. Ko’pincha shuning uchun ular sog’lom turmush tarzini olib borishga harakat qilmaydilar “, deb tushuntiradi Kristofer fon Ruden.

O’zingizning ijtimoiy mavqeingizga bo’lgan munosabatingizni o’zgartirish mumkinmi?

Bu oson ish emas, lekin buni amalga oshirish mumkin. “Adolatli jamiyat qurilmaguncha, kattaroq ijtimoiy tarmoq, turli guruhlarga aralashish va boshqalarning yordami yordam berishi mumkin”, deb tushuntiradi fon Ruden.

“O’zingizga va hayotingizga e’tibor qaratish, o’zingizni boshqalar bilan kamroq solishtirish va yaxshi martaba va katta daromad bo’lmasa ham, biz qimmatli va o’z-o’zini ta’minlashimizni unutmang. Mark Tven, shuningdek, boshqalar bilan taqqoslash bizni hayot quvonchidan mahrum qilishini aytdi, – tavsiya qiladi Jenni Cundiff.