Afsuski, tasdiqlar odatda stressli vaziyatda tinchlanishga yordam bera olmaydi. Shuning uchun, ularning o’rniga men boshqa mashqni tavsiya qilaman – salbiy fikrlarni almashtirish texnikasi. Bu ko’pincha tashvishga qarshi kurashishning eng yaxshi usuli deb ataladigan nafas olish mashqlaridan ham samaraliroq bo’lishi mumkin “, deydi klinik psixolog Chloe Carmichael.

SALBIY FIKRNI ALMASHTIRISH TEXNIKASI QANDAY ISHLAYDI?

Aytaylik, sizning ishingiz sizni juda ko’p stressga olib keladi. Siz doimo salbiy fikrlar va xayoliy stsenariylar bilan azoblanasiz: siz doimo nima va qaerda noto’g’ri bo’lishi mumkinligini tasavvur qilasiz.

Bunday vaziyatda Chloe Carmichael salbiy fikrlarni qandaydir ijobiy fikr bilan almashtirishga harakat qilishni maslahat beradi – lekin bu bayonot 100% haqiqat va inkor etib bo’lmaydigan bo’lishi muhimdir.

Masalan: “Mening ishim bilan nima sodir bo’lishidan qat’i nazar, men o’zimga g’amxo’rlik qila olishimni va o’zimga to’liq ishonishimni bilaman.” Noxush fikrlar sizni engishga kirishishi bilan bu iborani bir necha marta takrorlash mumkin.

Yana bir misol keltiraylik. Tasavvur qilaylik, siz yaqinlashib kelayotgan taqdimot oldidan juda asabiysiz. Salbiy fikrlarni quyidagi so’zlar bilan almashtirishga harakat qiling: “Men (har doimgidek) yaxshi tayyorgarlik ko’rdim va men har qanday kichik xatolarni hal qila olaman.”

E’tibor bering – bu bayonot oddiy, tushunarli va mantiqiy ko’rinadi.

Bu ijobiy tasdiqlarning ko’p misollaridan farqli o’laroq, hech qanday mo”jiza yoki ajoyib muvaffaqiyatni va’da qilmaydi. Axir, haqiqiy bo’lmagan yoki haddan tashqari ambitsiyali maqsadlar tashvishni yanada kuchaytirishi mumkin.

Va tashvishli fikrlarni engish uchun, birinchi navbatda, ularning paydo bo’lish sabablarini tushunish kerak. “Tasdiqlashlar ko’pincha aldamchi optimistikdir. Misol uchun, odam o’zini “mening ishim xavf ostida emasligini bilaman” deb ishontirishga harakat qiladi, garchi aslida u bunga umuman amin emas. Buni qayta-qayta takrorlash uning o‘ziga ishonchini oshirmaydi, faqat o‘zini aldash va qochish bilan shug‘ullanayotgandek his qiladi”, — deb tushuntiradi Karmaykl.

Tasdiqlashlardan farqli o’laroq, salbiy fikrlar o’rnini bosadigan bayonotlar mutlaqo realdir va bizda shubha yoki ichki norozilik tug’dirmaydi.

Salbiy fikrni almashtirish mashqlarini bajarayotganda, takrorlanadigan gaplarni diqqat bilan tanlash muhimdir. Agar ular shubha tug’dirsa, miyangiz ularni rad etishga harakat qiladi. “Bayonotni shakllantirishda uni sinab ko’ring. O’zingizdan so’rang: “Bu to’g’ri bo’lmagan stsenariylar bormi?” Buni qanday qilib aniqroq shakllantirishingiz mumkinligi haqida o’ylab ko’ring”, deb ta’kidlaydi klinik psixolog.

Va nihoyat, siz uchun hech qanday savol tug’dirmaydigan formulani topsangiz, uni o’zingizga oling va salbiy fikrlar sizni engishga kirishishi bilan uni takrorlang.