Kristina onasi bilan yetti yildan beri gaplashmadi. U qovog’ini solib, bir nuqtaga qarab qimirlamay o’tiradi. U xafa bo’ldi. Qiz o’zining sevimli kiyimini kiya olmaydi, u yuvinishda.

Besh yoshli Artem o’yin maydonchasida qolishni so’raydi. U o’tiradi, yuzini yashiradi, yonoqlarini puflaydi va yig’laydi: “Men hech qaerga ketmayman”. Artem juda xafa. U o’ziga yoqqan saytni tark etish vaqti kelganidan xafa bo’ldi.

Har bir ota-ona bolalikdagi noroziliklarga duch keladi. Qanday munosabatda bo’lish kerak? Farzandingizga iflos ko’ylak kiyishga ruxsat berishingiz kerakmi yoki o’z-o’zidan turib olish kerakmi? Saytda qolib, shifokor qabulini o’tkazib yuborasizmi? Bu savollarga javob berishdan oldin, keling, xafagarchilik nima ekanligini va nima uchun bolada paydo bo’lishini tushunib olaylik.

NEGA BOLA XAFA BO’LADI?

Xafagarchilik – bu bolaning nuqtai nazaridan adolatsiz bo’lgan munosabatda g’azab va g’azabning ifodasidir. Bu ota-onalarga, do’stlarga, qimmatli munosabatlar o’rnatilgan odamlarga nisbatan sodir bo’ladi. Ular begonalardan xafa bo’lmaydilar. Shunday qilib, xafagarchilikda ham sevgi bor. Bola shunday deydi: “Meni noto’g’ri qilyapsan. Men ozimni yomon his qilyapman. Xulq-atvoringizni o’zgartiring.”

Ba’zida kattalar haqiqatan ham adolatsiz harakat qiladilar. Misol uchun, bir bola yo’lga skuter minib chiqdi. Ota-ona qo‘rqib ketdi, bolani so‘kib, jaziramada haqorat qildi. Bunday vaziyatda, o’zingizni aybdor his qilganingizda, kechirim so’rang. Ammo ko’pincha bolalar ota-onalari aybdor bo’lmasa, xafa bo’lishadi. Vaziyat shunday bo’ldi: ko’ylak yuvishda edi, yurish vaqti tugadi.

Bola xafa bo’lsa, ba’zi kattalar uni tinchlantirishga, taslim bo’lishga va unga tasalli berish uchun biror narsa taklif qilishga harakat qilishadi. “Biz o’yin maydonchasida qola olmaymiz. Ammo shifokordan keyin men sizga o’yinchoq sotib olaman, – deydi ona o’g’liga. Boshqa ota-onalar g’azablanib, bolani tanbeh qiladilar va undan nola qilishni to’xtatishni talab qiladilar. U qo’rqib, his-tuyg’ularini yashirishni o’rganadi.