HAR QANDAY EHTIROSNING ORQASIDA O’ZI BILAN ALOQANI YO’QOTISH YOTADI

Avval siz tushunchalarni aniqlashingiz kerak. Dunyoviy shaxs nuqtai nazaridan, “ehtiros” kuchli his-tuyg’u, biron bir g’oya yoki niyat bilan doimiy obsessiyani anglatadi. Masalan: “u musiqaga ishtiyoqli edi.”

Albatta, bu misol o’tmishni biroz eslaydi. Bugun ular: “u bog’lanib qoldi …” deyishadi va ellips o’rniga siz biron bir narsani – san’at turidan tortib oshpazlik imtiyozlarigacha almashtirishingiz mumkin.

Boshqacha qilib aytganda, bu holatda ehtiros insonni qamrab oladigan narsaga kuchli, chuqur hissiy ishtiyoqni anglatadi

Ammo ehtirosning yana bir tushunchasi bor – diniy. Bunday holda, ehtiros insonning najodi yo’lida turgan vasvasaga ishora qiladi. Umuman olganda, yunoncha “ehtiros” (pidos) so’zi – pyasin – “azob chekish” fe’lidan kelib chiqqan va azob-uqubatlarni keltirib chiqaradigan qandaydir g’ayritabiiy ta’sir natijasida yuzaga keladigan odamning g’ayritabiiy holatini anglatadi.

Aytgancha, bugungi kunda keng qo’llaniladigan patologiya tushunchasi shu erdan keladi. Pravoslav cherkovining muqaddas otalaridan biri Ignatius Brianchaninov to’g’ridan-to’g’ri “insonni egallab olgan gunoh ehtiros deb ataladi” dedi.

Ehtirosning qarama-qarshi tomoni – bu ishtiyoqsizlik. Bunday holda, biz befarqlik haqida emas, balki ehtiroslardan ozod bo’lish haqida – insonning Yaratgan mo’ljallangan o’sha dastlab uyg’un, yaxlit holatiga ega bo’lish haqida gapiramiz.

BUZILGAN UYG’UNLIK

Ehtiroslar psixikaning deyarli barcha sohalariga taalluqlidir: aql, iroda, his-tuyg’ular (hissiyotlar), so’zlar, xotira, tasavvur, e’tibor va boshqalar. Biroq, qalbning ma’lum bir sohasiga ta’sir qiladigan har qanday ehtiros, baribir, butun insonni qamrab oladi, bu mag’rurlik, manmanlik, o’ziga ishonch, o’ziga ishonch orqali sodir bo’ladi. Muqaddas Otalar: “Birdaniga ehtiroslardan qutulishni xohlaysizmi? “Ehtiroslar onasidan voz keching – o’zini sevish” (Abba Talassius).

Har bir inson, hatto dinga aloqasi bo’lmagan odam ham, odamni egallaydigan asosiy ehtiroslarni biladi – zino, ochko’zlik, pulga bo’lgan muhabbat, bema’nilik, mag’rurlik va umidsizlik. Barcha xilma-xilligi bilan ular ma’lum umumiy muhim xususiyatlarga ega. Har qanday ehtirosning orqasida insonning o’zi bilan, o’zining yaxlitligi, aqliy va ruhiy salomatligi bilan aloqani yo’qotishi yotadi.

Zamonaviy inson, ayniqsa, chuqurlikka sho’ng’imasdan, sirtda yashashni afzal ko’radi. Uning nazarida tashqi hayot o’zining turli sifatlari bilan bu yer yuzida mavjud bo’lgan narsadir. Biroq, nafaqat dindorlar, balki turli yo’nalishdagi ko’plab psixologlar ham bunday yuzaki hayot muqarrar ravishda chuqur, ongsiz tashvish tug’dirishini ta’kidlaydilar.

Ana shundan, mana shu chuqur tashvishdan odam yashirinishga, qochishga urinadi.

U yangi o’yin-kulgilarni qidiradi, lekin hayot shovqini uning qalbining ekzistensial chaqiruvini bo’g’a olmaydi. “Men nima uchun yashayman?” degan savolga izchil javob berish orqaligina inson asta-sekin uning uchun yangi borliq ufqlari va ko‘lamini ochadigan ma’naviy qadriyatlar yo‘nalishiga o‘ta boshlaydi.

Agar bu sodir bo’lmasa, odam hayot haqidagi bu tashvishni behushlikka o’tkazadi va ertami-kechmi ehtiroslarga aylanib ketadigan har qanday qaramlikning “shovqin” pardasini yaratadi. Ammo biz hammamiz yaxshi bilamizki, muhim hayotiy muammolarni ongsiz qatlamlarga bostirish haqiqatdan uzilishga olib keladi.

Inson yo dunyodan qo‘rqqanidan yashirinadi yoki qalbida hamon yashab kelayotgan, lekin qatag‘on qilinib, amalga oshmay qolgan qo‘rquvdan xalos bo‘lish uchun bu dunyoni zabt etishga intiladi. Bu ikkala strategiya – g’olib va ​​mag’lub – yolg’on, boshi berk ko’cha, ular insonni dunyodan himoya qiladi, lekin xuddi shu kuch bilan uni o’zidan himoya qiladi.

PSIXOLOGLAR EHTIROSLARGA QARSHI KURASHMAYDI

Bu boshi berk ko’chadan chiqish yo’li insonning ongli ravishda va erkin ravishda ma’naviy tanlov qadamini qo’yishidir. Va bu eng jiddiy shaxsiy tanlovda insonning o’zini o’zi anglash darajasi katta rol o’ynaydi.

Bir kuni Suroj mitropoliti Entoni o’zining nomukammalligidan doimo qattiq umidsizlikda bo’lgan cherkov a’zosiga: “Ular sendan nega Sankt-Peter bo’lmaganingni so’ramaydilar, sendan so’rashadi, Petya bo’ldingmi?”