Kurslar, ma’ruzalar va o’quv dasturlari soni yildan-yilga ortib bormoqda. Boshqa tomondan, noaniqlik ham kuchaymoqda: ertaga qanday bilim va ko’nikmalar talab qilinishi noaniq. Butun hayotingizni ushlab turadigan ishni yo’qotish qo’rqinchli. Lekin shu bilan birga men o’zimni muhim narsada ro’yobga chiqarishni, orzuimni ro’yobga chiqarishni xohlayman.

Alena Vladimirskaya minglab odamlarga o’z qo’ng’iroqlarini topishga yordam beradi va Nikil Sinha ilgari yirik onlayn ta’lim platformasini ishlab chiqish uchun mas’ul edi. Biz ularni zamonaviy “kattalar ta’limi” qanday ishlashini tushunish uchun davra suhbatiga taklif qildik.

Siz o’rganish va qayta o’rganish qobiliyati hamma uchun muhim ekanligini ta’kidlaysiz. Nega?

Nikhil Sinha: Birinchidan, odamlar har qachongidan ham tez-tez ish joyini almashtirmoqda. Biz, keksa avlod vakillari, hamma narsa bizga mos keladigan joyda qolishga odatlanganmiz. Ammo hozir 20-30 yoshli avlod hayoti davomida oʻrtacha 13 marta ish joyini almashtiradi!

Nega tez-tez?

N.S.: Buning uchta sababi bor. Birinchisi, iqtisodiyotdagi tez o’zgarishlar. Resessiyadan tiklanishga o’tish har qachongidan ham tezroq sodir bo’lmoqda. Ikkinchisi, albatta, globallashuv. Odamlar butun dunyo bo’ylab ish topishlari mumkin, ular ma’lum bir joyga bog’lanmagan. Uchinchisi esa texnologiya. Ular ham tez rivojlanadi va bu bizdan yangi ko’nikmalarni egallashimizni talab qiladi. Shu bilan birga, texnologiyalarning o‘zi ilgari imkoniyatlarimizdan tashqarida bo‘lgan ishlarni amalga oshirish imkonini beradi.

Lekin bu shuni anglatadiki, biz ham moslasha olishimiz kerak.

Alena Vladimirskaya: Mamlakatimizda odamlar, ayniqsa, keksa avlod vakillari shunday o‘ylashadi: avval o‘qiymiz, keyin ishlaymiz. Va agar biz ishlayotganda o’qisak ham, bizni qiziqtirgani uchun bizni ba’zi kurslarga yuborish ish beruvchining zimmasidadir. Vaziyat o’zgarmoqda va odamlarga ko’proq: “Sizga to’g’ri kelmayapti, biz yoshroq odamni olamiz” deyishadi.

Yoshlar yanada moslashuvchan fikrga egami, ular zamonaviy voqelikka yaxshiroq yo’naltirilganmi?

A.V.: Gap yoshlik haqida emas, balki bu odamlarda mavjud bo‘lmagan ko‘nikmalar haqida. Odamlar juda xafa bo’lishadi va shunday deyishadi: “Xo’sh, bu nima? Siz menga buni o’rgatmagansiz.” Kompaniya esa: “Biz sizga o‘rgatmasligimiz kerak, biznes tezroq rivojlanishi uchun eng yaxshi mutaxassislarni yollashimiz kerak”, deydi.

Bank sektorida 17 foizga yaqini allaqachon ishsiz qolgan va bu 30 foizga etadi. Bu juda katta raqam. Odamlar boshqa bozorda ham talabga ega emasligini ko’rishadi, chunki ular juda tor professional ko’nikmalarga ega.

N.S.: Toʻgʻri aytdingiz: avval oʻqib, keyin ishlaganmiz. Endi biz doimiy ravishda o’rganamiz. Biz “bir umrlik ta’lim” deb ataydigan davrga kirdik. Hozir odamlar universitetni tamomlagandan keyin ham o’qishni davom ettirmoqdalar.

Bir nuqtada qayta o’rganishga to’g’ri kelishiga tayyor bo’lishingiz kerakmi?

N.S .: Ha, o’rganish qobiliyati endi asosiy narsaga aylanmoqda.

Odamlar bu nima uchun kerakligini qanchalik tushunishadi? Nega ular vaqt topishlari, kurslarda qatnashishlari, sertifikatlar olishlari kerak? Bu nima beradi?

A.V.: Men sizga bir ish haqida aytib beraman. Men bir marta Rossiyadagi eng yirik bank menejerlariga ma’ruza o’qidim – men kelajakning ko’nikmalari, ishini yo’qotmaslik uchun nima qilish kerakligi haqida gapirdim.

Ishim tugagach, taxminan 50 yoshli ayol o’rnidan turdi, ulardan 20 nafari shu bankda ishlaydi. Uning aytishicha, bu uning hayotidagi eng zararli ma’ruza, chunki men aniq bir narsa aytmadim.