Psixologiyada bo’lgan vaqtimda men ko’plab maqolalar yozdim, ammo ularning hech biri men uchun bu kabi qiyin emas edi. Bu paradoks – yozuvchilar haqida yozish qiyin ish bo’lib chiqdi!

Bu tushunarli – odatda men qahramonlarning bayonotlari va mutaxassislarning fikrlarini to’playdigan muallifman. Va bu safar men bir nechta rollarni birlashtiraman, chunki men o’zim yozgan, bu haqda orzu qilgan yoki ijodiy inqirozni engishga intilayotganlar uchun “Men nafas olayotganda yozaman” bir kunlik treningni o’tkazyapman.

Men to’rt yil oldin boshlaganman va eslayman, o’sha paytda mening loyiham, agar yagona bo’lmasa, unda bir nechtasi edi. Ammo endi vaziyat o’zgardi. Adabiy studiyalar, kurslar, mahorat darslari, treninglar haqidagi reklamalarni ko‘proq ko‘raman. Qolaversa, kelganlar orasida nafaqat yozuvchilar ham bor. Ba’zida hamma “qalamni egallashni” yoki yaxshiroq yozishni o’rganishni xohlayotganga o’xshaydi. Buning yechimi nima?

SHIFOLASH TA’SIRI

So’z psixologning asosiy vositalaridan biridir: his-tuyg’ular va kechinmalar ularni so’z bilan ifodalash orqali amalga oshiriladi. Adabiyotda so‘z boshqa, estetik qimmatga ega. Ammo psixoterapiya va adabiyotning maqsadlari boshqacha bo’lsa-da, so’z ham birinchi, ham ikkinchi holatda shifo berishi mumkin.

“O’z-o’zini yozma ravishda oshkor qilish va mazmunli tajribalarni ifodalash aqliy va jismoniy salomatlik uchun foydalidir”, deydi psixolog Daria Kutuzova.

U ijtimoiy psixolog Jeyms Penbeyker tomonidan olib borilgan tadqiqot haqida gapiradi: “Agar tajribalar ishtirokchilari yaxshi, batafsil, boy yozilgan va izchil hikoya yarata olsalar va kuchli, chuqur tajribani tasvirlay olishsa, ayniqsa ular ilgari hech kimga aytmagan, ularning ishlashi yaxshilandi.” immunitet tizimi, qon bosimi barqarorlashdi, uyqu yaxshilandi, jismoniy og’riqlarga chidash mumkin bo’ldi va hatto yaralar tezroq tuza boshladi.”

Qizig’i shundaki, tadqiqotlarga ko’ra, avtobiografik hikoyalar ham, badiiy hikoyalar ham sog’liq uchun foydalidir; qiyin vaziyatlar haqida hikoya va quvonchli, baxtli, cho’qqi tajribalari haqida hikoya. Penbekerning tajribalari shoir Evgeniy Baratinskiy tomonidan qariyb ikki yuz yil muqaddam aytilgan “Kasal ruh qo’shiq bilan davolanadi” degan taxminning ilmiy tasdig’idir. Ehtimol, ko’pchilik bu masalada nasrning foydali emasligini his qiladi.

“KURSDAN KEYIN TO’RT YIL ICHIDA MEN TO’RTTA ROMAN YOZDIM”

Anna Vetlugina, bastakor

“Asosiy kasbim boʻyicha men bastakor va organistman. Bolaligimda, yolg‘iz bolaligimda turli sarguzashtlarni yozishdan zavqlanardim. Va shuning uchun u yoshligida vaqti-vaqti bilan jurnallarda hikoya va maqolalarni nashr etishi mumkin edi. Ammo bu jurnallar unchalik ko’zga ko’rinmas edi va bundan tashqari men o’z kitobimni nashr etmoqchi edim. Birdan e’longa duch keldim: Yozuvchilar uyushmasida tijorat proza ​​kurslari ochilgan ekan. Men u erga keldim va qo’rqib ketdim – hamma menga juda ilg’or bo’lib tuyuldi. Agar o’qituvchimiz Dmitriy Volodixinning sezgirligi bo’lmaganida, men qochib ketgan bo’lardim. Mashhur fantast yozuvchi, tarix fanlari doktori, professor… Hamma narsani tushundi. U hatto meni, organchi (!) O’rta asr organi kalitlarining o’lchami haqidagi savolni tuzatdi. Kurslar men uchun nafaqat adabiyotga yangi eshik ochibgina qolmay, balki asosiy kasbim uchun ham kutilmagan yo‘l ochdi. Men Bax haqida monografiya oldim, u musiqachilar tomonidan yuqori baholandi. Kursdan keyingi to’rt yil ichida men to’rtta roman va ikkita monografiya yozdim – bu butun hayotimdagidan ko’proq. Va u ikkita adabiy mukofot laureati bo’ldi.”