Biz o’qituvchilarning og’riqli so’zlarini eslaymiz

Juda bezovta”, “doimiy chalg’ituvchi”, “hamma narsani juda sekin qiladi”, “sinfda yaxshi o’ylamaydi” … Buni o’qituvchidan farzandingiz haqida eshitish juda yoqimli emas. Biroq, bolaning o’zidan ko’ra, ota-onalar buni eshitishlari yaxshiroqdir. Bundan tashqari, maktabda unga aytilgan qoralashlar deyarli og’irroq: “sen umidsizsan”, “o’rtacha”, “ahmoq”, “sen farrosh bo’lasan”.

Bolalarning dono va g‘amxo‘r o‘qituvchilardan bilim olishi kerak bo‘lgan joy ko‘pincha shafqatsizlik va zulm maktabiga aylanadi. Va tengdoshlar va sinfdoshlar tomonidan haqorat va masxara qilish bir narsa. Ammo umumlashtirishlari bolaning shaxsiyatini shubha ostiga qo’yadigan o’qituvchilarning, obro’li kattalarning qotillik iboralari butunlay boshqacha.

BIRINCHI HUKM

Tomas Mann o’zining “Buddenbrooks” romanining eng qayg’uli va eng quvonchsiz bobini qahramoni maktabda o’tkazadigan kunga bag’ishlagan. Qaysidir paytlarda o‘smir hatto uni so‘kkan o‘qituvchiga rahm-shafqat qiladi va ruhan unga murojaat qiladi: “Men sizni haqorat qilmayapman, sizni masxara qilmayapman, nomzod Moderson, chunki menimcha, bu qo‘pol, xunuk, qo‘pol. Menga qanday to‘laysiz?”

Albatta, 19-asrdan beri maktabda ko’p narsa o’zgardi. Agar jismoniy jazo o’tmishda qolsa. Lekin hozirgi maktab o‘quvchilari ham qiynalmoqda. O’qituvchining haqoratli izohini deyarli hamma eslaydi. Nima uchun bu iboralar bizga shunchalik ta’sir qiladi, ba’zan bizni uzoq vaqt davomida o’zimizga bo’lgan ishonchdan mahrum qiladi?

Psixoterapevt Alfred Adler o’zining “Bolalarni tarbiyalash” asarida tushuntiradi. Jinslarning o’zaro ta’siri, “kundaliklarda doimiy yomon baholar yoki bolaning ruhiy holati uchun yomon o’quvchining obro’si qanchalik qiyin”.

Bola o’zini hali ham “bo’yi va kuchi bo’yicha kattalardan past” bo’lganligi sababli o’zini o’zini past his qiladi, “o’zini noqulay ahvolda” degan taassurotga ega. O’qituvchilardan biri unga salbiy baho bersa, bu pastlik hissi kuchayadi.

XIYONAT QILINGAN ISHONCH

Biz dastlab kattalardan hayot qanday kechishi va unda o’zini qanday tutish kerakligini o’rganamiz.

Oilaviy psixoterapevt Oksana Orlova: “O’sib ulg’ayganimizda, biz har doim ham narsalarga u yoki bu qarashni qaerdan olishimizni tushuna olmaymiz”, deb tushuntiradi. – Psixologlar buni tanqidiy qabul qilinmagan, erta o’zlashtirilgan, ammo “o’zlashtirilmagan” bilimlarni introyektsiya deb atashadi.

Hayotning boshida har bir bola kattalar, odatda onasi bilan sog’lom munosabatlarni shakllantirishni o’rganadi. U ijtimoiylashganda, u boshqa muhim kattalarni qidira boshlaydi. Bola apriori ishonadigan o’qituvchilar esa shunday odamlarga aylanadi.”