Bizning “asabiy odatlarimiz” nima deydi?

Tugmasini bosganingiz uchun beshinchi tutqich sindimi? Yoki barmog’ingiz atrofidagi simni buraganingiz uchun boshqa naushniklar chigallashib qolganmi? Bular juda keng tarqalgan odatlar – biror narsa bilan ovlash, uni burish, bosish, silash, joydan joyga ko’chirish va saralash.

“O‘g‘lim bilan multfilm tomosha qilganimda, u doim qo‘llari bilan nimadir qiladi: kalta shimining iplarini tugun qilib bog‘laydi yoki futbolkasining etagini tortadi. Men o’ylay boshladim – ehtimol uni nimadir bezovta qilyapti, lekin u nafaqat bu haqda gapira olmaydi, balki tashvishini ham anglay olmaydi? Uni nevropatolog yoki psixologga olib borish vaqti kelmadimi? – deb yozadi Svetlana, 38 yoshda.

“Do’stimning qo’llari harakatdan to’xtamaydi. U telefon g‘ilofini silaydi, chimchilab, tirnoqlari bilan barmoq uchlarini ishqalaydi. U nima uchun bunday qilayotganini tushunmayapman. Men undan to’xtashini so’rayman, u to’xtaganga o’xshaydi, lekin bir muncha vaqt o’tgach, u yana davom etadi. Unga nima bo’ldi? – so’radi 28 yoshli Polina.

Bu odatlar qayerdan keladi? Ular odam haqida nima deyishadi?

NEGA ULAR BUNI QILYAPTI?

Bu harakatlar bizga qanday yashirin muammolarni aytib beradi?

Klinik psixolog Eva Egorova: “Har qanday inson tuyg’usi doimo fiziologik darajada o’zini namoyon qiladi”. “Agar siz o’zingizni osongina boshqara olsangiz va jahlingiz chiqqanda oyoqlaringizni oyoq osti qilmasangiz va mushtlaringizni urmasangiz ham, bu sizning fikrlaringiz kuchi bilan kortizol ishlab chiqarishni to’xtatishingiz yoki serotoninni yo’naltirish uchun ongingizdan foydalanishingiz mumkin degani emas. neyrotransmitterlarga. Xulosa shuni ko’rsatadiki, inson tanasida hech qanday harakat behuda sodir bo’lmaydi. Bundan tashqari, odat hech qachon o’z-o’zidan paydo bo’lmaydi, u o’z-o’zidan paydo bo’lmaydi.”

Miyaning ekstrapiramidal tizimi diqqatni talab qilmaydigan harakatlarning shakllanishi uchun javobgardir. Bu barmoqlaringizni stolga tegizish, kitobning burchagini egish va ochish, sochlaringizni barmoqlaringiz atrofida aylantirish yoki kesilgan jinsi shimlarning iplaridan ortiqcha oro bermay o’rash bo’lishi mumkin. Bunday hodisalar o’z nomiga ega – obsesif harakatlar.

Barcha obsesif harakatlar miyaning bazal ganglionlaridan kelib chiqadi. Ammo bu o’zboshimchalik bilan va sababsiz sodir bo’lmaydi. Biror kishi stressli vaziyatga tushib qolganda, bazal ganglionlar asosiy harakatlarni qayd qilib, ularni eslab qolishadi va xatti-harakatlarning barqaror, takrorlanuvchi elementini shakllantiradilar.

Shuning uchun ham shunga o’xshash vaziyatlarda bunga e’tibor bermasdan ham xuddi shunday harakat qilishimiz mumkin. Harakat takrorlanadi va biz keyinchalik bunday odatni “asabiy” deb ataymiz.