Psixologiyada ekstraversiya – bu shaxsning ochiqko’ngil va xushmuomala bo’lishga moyilligini belgilaydigan shaxsiy fazilatlar to’plami. Ushbu kontseptsiyaning ta’rifi, shuningdek, introversiya shveytsariyalik psixolog Karl Gustav Yung tomonidan berilgan. Ekstroversiyaga ega odamlar juda ochiq va har doim yaratishga tayyor.

Ekstraversiya nima?
Yuqorida aytib o’tilganidek, ekstraversiya – bu inson ongining munosabati, buning natijasida dunyoga ma’lum bir munosabat tug’iladi. Ekstrovert shaxs turi optimizm va impulsivlik bilan ajralib turadi. Odatda ekstrovertlar yaxshi do’stlar va ular bilan muloqot qilish yoqimli.

Ekstraversiya va introversiya insonning atrofidagi dunyoga moslashishiga yordam beradi. Ekstraversiyaning o’ziga xos xususiyatlari shundaki, odam yuqori, ammo unchalik uzoq bo’lmagan mahsuldorlikka ega, bu esa himoya mexanizmlarining zaiflashishiga olib keladi. Introvertlar mudofaa mexanizmlarida katta kuchga ega, ammo ayni paytda ularning mahsuldorlik darajasi sezilarli darajada past.

Ekstrovertlar hayotning barcha sohalarida o’z energiyasini maksimal darajada oshirishga harakat qilishadi. Introverts, aksincha, o’z energiyasini faqat o’z hayotini shaxsga zarar etkazishi mumkin bo’lgan har qanday tashqi ta’sirlardan himoya qilishga yo’naltiradi. Ekstrovertlar uchun tashqi dunyodan qiziqish va energiya olish muhim, ular har doim ko’proq berishga tayyor. Introvertlar o’zlarining ichki dunyosiga e’tibor berishadi, bu ular uchun haqiqatdir.

Ekstrovertlarning asosiy fazilatlari
Ekstrovertlarda quyidagilar mavjud:

ochiqlik;
ob’ektlarning ahamiyatini oshirish;
odamlar bilan muloqot qilish istagi;
tez charchash;
yolg’iz dam olishni yaxshi ko’rish;
harakatchanlik va ochiqlik;
o’z-o’zini gipnoz qilishning yuqori qobiliyati;
faol hayotiy pozitsiya;
keng muloqot doirasiga intilish;
qiziquvchanlik va yaxshi tabiat.
Introversiya insonning o’z his-tuyg’ulari va tajribalariga qaratilganligi, o’ychanligi, ehtiyotkorligi, xarakteri tez-tez o’zgarib turishi, shuningdek, yolg’izlikni yaxshi ko’rishi va shaxsiy chegaralarni saqlash uchun hamma narsani qilishi bilan ajralib turadi. Bunday shaxslar uchun ob’ektlardan uzoqda va o’zlari bilan yolg’iz qolish afzaldir.

Introvertlarning fikriga ko’ra, ekstrovertlar juda yuzaki va injiq odamlar bo’lib, ulardan juda tez charchashingiz mumkin. Ularning nazarida, ekstrovertlar ko’pincha boshqalarning e’tiborini jalb qilish uchun o’zini juda to’g’ri tutmaydi.

Olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar
G.Myurrey Jung ta’limotiga asoslanib, ekstraversiya va introversiyani o’lchash uchun yana bir qancha yangi nomlarni aniqladi. U bu o’lchamlarni ekzokatexiya va endokateksiya deb atadi, ularning vazifasi qiyosiy ma’noni inson tomonidan ichki dunyodan farqli ravishda tashqi dunyoga o’tkazish edi. Myurrey, shuningdek, ekstratseptsiya va introtseptsiyani kiritdi, uning yordamida u xatti-harakat va idrokni baholadi.

Boshqa olimlar ham bu masalani faol o‘rganishdi. Eyzenkning so’zlariga ko’ra, ekstrovert – shovqinli kompaniyalar va muloqotni afzal ko’radigan, lekin hech kimga yaqinlashishni istamaydigan shaxs turi. Uning fikricha, introversiya xulq-atvorning o’ziga xos xususiyati bo’lib, introvert o’zini ekstrovert kabi tutishi mumkinligini anglatadi, lekin aslida bunday emas. Eysenck insonning psixologik turini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin bo’lgan testni o’ylab topdi. Ushbu test 3 turni taqdim etadi: ekstrovert, introvert va nevrotizm. Ikkinchisi shaxsning tashvish darajasini ko’rsatadi. Psixologiya bo’yicha bunday test yordamida bemorning shaxsiy turi psixologik va ruhiy kasalliklarni davolash uchun eng to’g’ri yondashuvni tanlash uchun aniqlandi. Va psixologik muammolarni oldini olish uchun, siz o’z vaqtida, masalan, Vikium kursidan foydalanib, hissiy va ruhiy negativlikdan xalos bo’lishingiz kerak “Miyani zararsizlantirish”.