Izzattillo Islomov
BOLAGA G’AZAB BILAN DO’STLASHISHGA QANDAY YORDAM BERISH KERAK?
Ota-onaning farzandi o’yin maydonchasi yoki bog’da tobora ko’proq janjal qo’zg’atuvchisiga aylanib borayotganini tan olish oson emas. Bolalar onalar va dadalarni urishadi yoki tirnashadi va buni yoqimli hazil sifatida qabul qilmaslik kerak. Ularning o’sishiga umid qilishdan ko’ra, ularni atrofdagilarga tashlamasdan his-tuyg’ulari bilan qanday kurashishni imkon qadar tezroq o’rgatish yaxshiroqdir. Nima qilsa bo’ladi?
Agressiya avjiga duch kelganda, quyidagi algoritmdan foydalaning.
- Biz u yoki bu xatti-harakatga sabab bo’lgan his-tuyg’ularni nomlaymiz. Agar biz aniq bilmasak, shunday deb taxmin qilishimiz mumkin: “Siz xafa bo’ldingiz yoki ehtimol siz g’azablangansiz, men hozir siz uchun oson emasligini ko’raman”. Shunday qilib, biz bolaning ongida hissiyotga sabab bo’lgan voqea va uning ifodasi o’rtasida “ko’priklar” quramiz.
- Biz bolaning kuchli his-tuyg’ularini qabul qilishimiz va tushunishimizni ko’rsatamiz: “Siz opangizdan juda g’azablandingiz, u sizning binoingizni buzdi, men bu qanchalik haqoratli ekanligini tushunaman.”
- Agar bola jismonan tajovuzkor bo’lsa, sizni urish yoki tishlamoqchi bo’lishni ishonchli va tezda to’xtatish muhimdir. Siz bolangizni mahkam quchoqlashingiz mumkin, qo’llarini siz va u uchun xavfsiz holatda ushlab turishingiz mumkin. Va keyin nima bo’lganligi haqida gapiring.
