Antisosial xulq-atvor turlari

Vikipediya ma’lumotlariga ko’ra, psixologiya sohasida antisosial harakatlarning 4 asosiy turi mavjud:

  • noqonuniy – huquq sohasidagi normalarning buzilishi bilan tavsiflanadi;
  • axloqsiz xatti-harakatlar axloq va axloqning buzilishini nazarda tutadi;
  • qo’shimcha namoyon qaramlikdan iborat bo’lib, bu sizga haqiqatdan qochish imkonini beradi;
  • jinoiy jinoiy javobgarlikka tortiladigan harakatlarni sodir etishda ifodalanadi.

Noqonuniy xatti-harakatlarga mayda o’g’irlik, o’g’irlik va odamlarni haqorat qilish kiradi. Bunday harakatlar uchun shaxs jinoiy javobgarlikka tortilmaydi, lekin u potentsial jinoyatchi hisoblanadi. Axloqsiz harakatlar ko’pincha jamoatchilik tomonidan qoralanadi, garchi ular to’g’ridan-to’g’ri xavf tug’dirmasa ham. Antisotsial xulq-atvorga behayolik, tilanchilik va sarsonlik kiradi.

Bolalarda antisosial xatti-harakatlarning belgilari

Maktabgacha yoshdagi bolada antisosyal xatti-harakatlar tajovuzkorlik, shuningdek, boshqa odamlar bilan normal muloqot qila olmaslik bilan tavsiflanadi. Maktab yoshidagi bolalar itoatsizlik bilan ajralib turadi. Bunday buzilishlarning asosiy sabablari quyidagilar bo’lishi mumkin:

  1. irsiy moyillik.
  2. Ota-onalarning ta’limdagi noto’g’ri harakatlari.
  3. Noto’g’ri tarbiya yoki tibbiy patologiyalar tufayli shakllanishi mumkin bo’lgan psixologik omillar.
  4. Moddiy va ijtimoiy tengsizlik.

Muammo ota-onalar tomonidan e’tiborsiz qolsa, bu deviant xatti-harakatlarga, keyin esa huquqbuzarliklarga olib keladi.

O’smirlik davridagi ko’rinishlar

Ko’pincha o’spirinlar jamiyatga moyil bo’lib, ularning xatti-harakatlari yoshligida tuzatilishi mumkin emas edi. Ko’pincha bunday yoshlar o’zlarining g’ayrioddiy xatti-harakatlari va ota-onalar va o’qituvchilar tomonidan jazosiz qolishlari bilan faxrlanadilar. Ular bezorilik guruhlarini yaratish, spirtli ichimliklar, sigaretalar va giyohvand moddalarga qaramlik bilan ajralib turadi.

Shunday paytlar borki, badavlat oilalardan chiqqan o‘smirlar o‘zini shunday tuta boshlaydi. Ushbu xatti-harakatga quyidagi omillar ta’sir qiladi:

  • ota-onalarning yomon namunasi tufayli shaxsiyatning buzilishi;
  • zamonaviy submadaniyatlarning ta’siri;
  • o’zini isbotlash istagi;
  • kasallik tufayli jismoniy muammolar.
Post Views: 77 583