o’p vazifani bajarish (ya’ni bir vaqtning o’zida bir nechta ishlarni bajarish qobiliyati) so’nggi yillarda sizning rezyumeingizda albatta eslatib o’tadigan muhim mahoratga aylandi. Qaysidir ma’noda shuni aytish mumkinki, siz bir vaqtning o’zida qancha ko’p vazifalarni bajarishingiz mumkin (aniq muvaffaqiyatsizliklarsiz), do’stlaringiz, hamkasblaringiz va boshliqlaringiz sizni shunchalik malakali deb bilishadi.

Biroq, yaqinda (ayniqsa, pandemiya va karantinlardan keyin) ko’pchilik hayron bo’ldi: biz o’zimizni burchakka haydab, vaqt birligida ko’proq va ko’proq vazifalarni bajarishga harakat qilyapmizmi? Bundan tashqari, yaqinda olib borilgan ilmiy tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, ko’p vazifalarni bajarish bizning umumiy unumdorligimizni pasaytiradi va “bitta vazifa” rejimida ishlash, shu jumladan sog’liq uchun ancha foydalidir.

KO’P VAZIFALARNI BAJARISHDA NIMA YOMON?Multitasking bir vaqtning o’zida bir nechta ishlarni bajarishga harakat qiladi. Muammo shundaki, bizning miyamizning tuzilishi bunday ish rejimiga mutlaqo mos kelmaydi.

“Biz bir vaqtning o’zida bir nechta narsalarni qilishga harakat qilsak, biz tezda bir narsadan ikkinchisiga o’tishni boshlaymiz. Bunday yuk izsiz o’tmaydi, miyamiz tezda charchaydi va biz qattiq stressni boshdan kechiramiz. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, biz bir vaqtning o’zida bir nechta vazifani o’z zimmamizga olganimizda, biz har biriga ko’proq vaqt ajratamiz va ularni navbatma-navbat bajarganimizdan ko’ra ko’proq xatoga yo’l qo’yamiz”, deb tushuntiradi Tetcher Viyn, “Yagona vazifani bajarishning foydalari: olish” kitobi muallifi. Sizga yordam berish uchun bir qadamda hammasi yaxshi bo’ldi.”

Misol uchun, Zoom orqali masofaviy uchrashuv paytida biz bir vaqtning o’zida elektron pochta xabarlariga javob berishni yoki messenjerlarda suhbatni boshlasak, biz ba’zi muhim tafsilotlarni osongina o’tkazib yuborishimiz yoki fikrlarimizni tushunarsiz ifodalashimiz mumkin. Shu sababli, biz keyinchalik tuzatishlar, aniqliklar va tuzatishlar kiritish uchun vaqt sarflashimiz kerak bo’ladi. Doimiy ravishda bir vazifadan ikkinchisiga o’tish miyamizni charchatadi, charchash va charchashga hissa qo’shadi va mehnat unumdorligini pasaytiradi.

Ko’p vazifalarni bajarish yaqinlarimiz bilan munosabatlarimizga ham salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Oilaviy kechki ovqat paytida televizor tomosha qilish yoki do’stlar bilan uchrashish paytida ijtimoiy tarmoqlardagi yangilanishlarni aylanib chiqish orqali biz o’zimiz uchun muhim bo’lgan odamlar bilan mazmunli muloqot qilishdan mahrum bo’lamiz.

“Bizning kundalik e’tiborimiz cheklangan. Agar biz uni ahamiyatsiz va samarasiz narsaga sarflasak, diqqatimizni chinakam muhim va mazmunli narsaga qaratish uchun kamroq imkoniyatga ega bo‘lamiz”, deb tushuntiradi nevrolog va psixiatr doktor Devid Rubin.

KO’P VAZIFALARNI BAJARISH SIZ UCHUN YOMON EKANLIGINI KO’RSATADIGAN BA’ZI BELGILAR

Sizning e’tiboringizni oldingizga qo’ygan vazifaga qaratish qiyin.Siz osongina chalg’iyapsiz.Siz tez-tez xato qilasiz yoki topshirilgan vazifalarni noto’g’ri tushunasiz.Ayniqsa, tushdan keyin tez charchaysiz.Siz ko’pincha tafsilotlarni va tafsilotlarni unutasiz.Boshqalar bilan muloqot yuzaki ko’rinadi.Atrofingizdagi odamlar ko’pincha sizning e’tiboringizni talab qiladi.

BIR VAZIFAGA DIQQATNI JAMLASHNI QANDAY O’RGANISH KERAK?Diqqatni jamlash qobiliyati tug’ma qobiliyat emas, uni rivojlantirish va mashq qilish kerak.

“Yagona vazifa – bu bitta vazifaga to’liq e’tibor qaratish, uni muvaffaqiyatli bajarish va keyingisiga o’tish qobiliyatidir. Bu erda asosiy mahorat diqqatni to’liq faoliyatga (suhbat, ish topshirig’i, mashg’ulot yoki hatto qatnov bo’lsin) qaratish va vasvasaga berilmaslik yoki boshqa hech narsa bilan chalg’imaslikdir”, deb tushuntiradi Tetcher Viyn.

Agar siz ko’p vazifalarni bajarishga odatlangan bo’lsangiz, bu rejimdagi hayot dastlab juda chalkash va g’ayrioddiy tuyulishi mumkin. O’zingizga nisbatan yumshoqroq bo’ling; bitta vazifani bajarishga ko’nikish vaqt talab etadi. O’zingizni bir necha soat davomida bitta vazifaga haddan tashqari konsentratsiyani talab qiladigan jarroh sifatida tasavvur qiling. Hamma narsa darhol amalga oshishini kutmang, lekin doimiy mashq bilan diqqatni jamlash qobiliyatingiz albatta yaxshilanadi.

BU ERDA SIZ DIQQATNI JAMLASH QOBILIYATINGIZNI QANDAY OSHIRISHINGIZ MUMKIN

Telefoningizdagi bildirishnomalarni o’chiring yoki uni samolyot rejimiga qo’ying.Do’stlaringiz va oilangiz bilan vaqt o’tkazayotganda, telefoningizni sumkangizda yoki boshqa xonada qoldiring.Elektron pochta yorliqlarini yoping.Chuqur diqqatni jamlash uchun vaqt ajrating (agar kerak bo’lsa, uni taqvimingizda yoki rejalashtiruvchingizda belgilang).Yangi vazifani boshlaganingizda, o’zingizga faqat shu vazifani bajaradigan vaqt oralig’ini belgilang.Sizni tez-tez nima chalg’itayotganini aniqlang va bu tirnash xususiyati beruvchilarni iloji boricha yo’q qilishga harakat qiling.

Diqqatni jamlashga va bir vazifani bajarishga o’rgatish uchun ko’plab usullar mavjud: meditatsiya, zehnlilik amaliyoti, yoga, nafas olish mashqlari va boshqalar. Bir vaqtning o’zida faqat bitta ishni bajarishni qanchalik ko’p mashq qilsangiz, chalg’itmaslik va to’liq harakat qilish osonroq bo’ladi. Sizning e’tiboringizga loyiq bo’lgan vazifalar, odamlar va suhbatlarga e’tibor qarating.