Ayriliq og’rig’i so’nganga o’xshaydi. Siz harakat qilyapsiz, ehtimol allaqachon yangi munosabatlar qurmoqdasiz. Va to’satdan o’sha his-tuyg’ular – g’amginlik, xafagarchilik, qayg’u – yana sizning boshingizga tushadi. Ularni aynan nima qo’zg’atgani muhim emas – ijtimoiy tarmoqlardagi fotosurat, ko’chadagi uchrashuv yoki to’satdan paydo bo’lgan xotira. Yana bir narsa muhim: nega ular hali ham sizning ichingizda o’tirishibdi?
U ketdi, men esa qoldim. Uzoq vaqt davomida usiz hayot davom etmoqda. Esimda yo‘q. Deyarli. Ba’zan men u bilan faqat orzu qilaman, lekin, xayriyatki, tez-tez emas.
Dengiz, mayda toshlar, qirg’oqda yotgan va dangasalik bilan u yoqdan bu tomonga o’girilib ketgan bir necha kishi. Men esa noma’lum sabablarga ko‘ra oilani kuzatyapman. U, u va bola. Ular katta rang-barang to’pni bir-biriga tashlab, ishtiyoq bilan o’ynashadi. Chiroyli, nozik, biroz bronzalangan teri, ota-onalar va ularning chaqalog’i. Ularning baxtli chaqalog’i. Va birdan meni qayg’u nayzasi teshdi, u meni ko’z yoshlarimga olib keladi.
Menga nima bo’ldi? Men tushunmayapman. Axir men bilan hamma narsa yaxshi: mening sevimli erim, katta bola va kichik bola. Nega men bu oilani o’ylab ko’rishga shuncha vaqt ketyapman? Nega bunchalik og’riyapti? Men yig’lashga tayyorman. O’sha paytda ayol menga juda o’xshaydi, erkak esa mening sobiq odamga juda o’xshaydi. Ularning baxtli farzandi esa biznikiga o‘xshaydi, u umuman tug‘ilmagani uchun hech qachon bunchalik xursand bo‘lmagan.
Ko‘p yillar o‘z ustimda ishlaganimdan so‘ng, men, albatta, haqiqiy odamni emas, balki obrazni yaxshi ko‘rishimni angladim
Ammo umidsizlik va sharmandalik, puchga chiqqan umidlar va bu munosabatlardagi muvaffaqiyatsizlik shunchalik kuchli bo’lib chiqdiki, sohilda hali ham ko’zlarimdan yosh oqardi. Ma’lum bo’lishicha, u hali ham og’riyapti. Vaqt shifo bermaydi, faqat xo’ppozni qattiq qobiq bilan qoplaydi.
Va 10 yil o’tgach, men hamma narsa qanday bo’lishi mumkinligini o’ylab yig’layman. Va men g’azablanaman, chunki bu mumkin emasligini tushunaman. Men g’azabdaman, chunki mening sobiq odamim uni tushimda ko’rgandek emas edi. Va men qaror qilaman: u aybdor. Axir, men uni juda sevardim, u esa hamma narsani buzdi.
O’sha paytda menga nima bo’ldi va shunga o’xshash vaziyatga tushib qolgan ko’p odamlar bilan nima sodir bo’ladi?
Sobiqingizdan voz kechishingizga nima xalaqit bermoqda?
Biz haqiqiy odam borligini unutishni afzal ko’ramiz. Biz unga proyeksiyamizni tanlaymiz va yillar davomida shunday yashaymiz. Shunday bo’ladi. Biz odam bilan tanishamiz. Biz uning qandayligini, undan nimani kutayotganimizni va u bilan bo’lgan munosabatimizni o’zimiz hal qilamiz. Va biz bu munosabatlarga katta miqdorda sarmoya kiritamiz, sherigimizdan qaytishni kutamiz – lekin aynan biz o’zimiz uchun tasavvur qilganimizdek. Ammo u bermaydi.
Va bu asossiz umidlardan umidsizlik hissi biz ajrashganimizda ham yo’qolmaydi.
Sobiq endi yo’q. Siz quvonishingiz mumkindek tuyuladi. Ammo vaqt o’tadi va og’riq, aybdorlik, xafagarchilik bizni chaqnashda davom etadi. Va bu juda g’alati: ba’zida biz o’zimizni odam biz uchun sherik roliga mos kelmaydi deb o’ylaymiz.
Lekin biz hali ham ranjiymiz, chunki u umidlarni oqlamadi, munosabatlarning rivojlanishiga yo’l qo’ymadi. Ba’zida biz o’zimizdan g’azablana boshlayotganimizni aytmasa ham bo’ladi – balki biz uni proektsiyadan o’sha sherigiga aylantirish uchun biror narsa qila olmadikmi?..
Qanday qilib bu doirani buzish va vaziyat haqida haqiqiy tasavvurga ega bo’lish mumkin?