Hayotning zamonaviy sur’ati va katta ma’lumotlar oqimidan miya ishlamay boshlaydi va sezilarli darajada ortiqcha yukni boshdan kechiradi. Psixologlar tomonidan miyaning “mastligi” deb ataladigan narsa, uning ortiqcha yuklanishi, shuningdek, salbiy fikrlar bilan bog’liq. Natijada, bosh xuddi bo’sh bo’lib qoladi va miya shunchaki foydali va kerakli narsaga e’tibor berishdan bosh tortadi. Bu fikrlarda chalkashlikka olib keladi va boshdagi bunday bo’shliq yaxshi natija bermaydi.
Axborot oqimlari doimo kesishadi va bir-biri bilan raqobatlashadi. Ayniqsa, bu Internetda olingan ma’lumotlar va ma’lumotni taqdim etishning klassik usullari o’rtasida sodir bo’ladi. Va bunday “o’zaro otishma” ham qo’shimcha ruhiy stressni keltirib chiqaradi. Boshda salbiy fikrlar paydo bo’ladi, ular tashvish hissi, aybdorlik hissi, o’z-o’zini hurmat qilishning pasayishiga olib keladi.
Bularning barchasi yomon va biz, albatta, boshda to’plangan va hayotga xalaqit beradigan, kundalik xatti-harakatlarimizga kuchli ta’sir ko’rsatadigan barcha salbiy narsalardan qanday qutulishni o’rganishimiz kerak. “Aqliy axlatni tashlash” odatini o’rgatish kerak va buning uchta usuli mavjud.
Usul raqami 1. Qog’ozga o’tkazish
Doktor Dominik Vodua maktub inson qalbiga ip bo’lib, u orqali Ariadna ipi kabi yashirin his-tuyg’ular va fikrlarimizga kirishingiz mumkinligini yozganligi ajablanarli emas. Shuning uchun, shaxsiy o’sish variantlaridan biri yozishdan foydalanishdir. Salbiy fikrlarning sabablarini tahlil qilish uchun ham juda yaxshi.
Bir varaq qog’ozni olib, xayolingizga kelgan narsani yozishni boshlashingiz kerak. Nima yozayotganingizni tushunishingiz shart emas, avval tahlil qilishingiz shart emas. Siz shunchaki ong oqimining choyshabga to’kilishiga ruxsat berasiz. Bitta so’zni o’tkazib yubormaslik va barchasini yozish muhimdir. Shundan so’ng, ko’zingizni yumib, faqat o’zingizning nafas olish ritmi va uning chastotasi haqida o’ylaganingizda, qisqa pauza vaqti keladi. Keyin sekin ko’zingizni oching, nima yozganingizga qarang va o’ylab ko’ring, bu maktubda miyangiz sizga nimani etkazishga harakat qildi, qalam va qog’oz qanday fikrlarni o’tkazuvchi bo’ldi.
2-usul raqami. Yurish
Kant Koenigsbergning ajoyib bog’larida, Jan-Jak Russo esa juda ko’p sayr qilgani ajablanarli emas! O’tmish faylasuflari o’zlarining ilhom manbaini sayrlarda topdilar, fikrlash ishini sayqalladilar va bu tasodifiy emas. Tadqiqotlar shuni ko’rsatdiki, atrofni o’ylash bilan yurish negativlikdan qochish va miyani shlak va keraksiz fikrlardan tozalash uchun juda yaxshi.
Bunda muhim rolni atrofdagi dunyo – daraxtlar, butalar, maysalar, qushlar haqida ko’rishning kontsentratsiyasi o’ynaydi … Ular salbiy fikrlarni va turli nerv qisqichlarini olib tashlaydi. Shunday qilib, ikkinchi yo’l – kamida 20 daqiqa yurish uchun borish. Shoshilishning hojati yo’q, lekin xotirjamlik bilan, o’rtacha yoki sekin sur’atda boring. Amerikalik psixolog Frensis Shapiro 20 yil oldin ushbu usulni ishlab chiqqan va sizning e’tiboringizni nafas olishga qaratishni tavsiya qilgan, faqat nafas olish-nafas olish fikrlaringizda bo’lishi kerak. Va yana bir necha marta – nafas oling va nafas oling. Diafragma bo’shashgan, siz xotirjamsiz. Keyin atrofni birinchi marta ko’rgandek o’rganishingiz kerak. Keraksiz fikrlar sizni qanday tark etishini his qilasiz!
Usul raqami 3. Salbiy hodisalar ro’yxati
Salbiylik – bu hayotni zaharlaydigan narsa. Bu nafaqat psixo-emotsional sohaga aralashibgina qolmay, balki jismoniy noqulayliklarni keltirib chiqaradi, sog’liqqa ta’sir qiladi. Bunga yo’l qo’ymaslik uchun noxush fikrlarni shafqatsizlarcha o’zidan itarib yuborish kerak.
Buning uchun siz qog’ozga hayotingizni qoraygan voqea va hodisalar ro’yxatini yozishingiz kerak. Ko’pincha, psixologlar oxirgi uch kalendar oyidagi davrni qoplashni tavsiya qiladilar. Bu janjallar, nizolar, nazoratsiz g’azab, bezovta qiluvchi nizolar bo’lishi mumkin.
Ro’yxatni tuzganingizdan so’ng, siz ruhiy jihatdan noxush hodisalarga alohida o’tishingiz kerak, o’sha paytda his-tuyg’ularingizni va his-tuyg’ularingizni eslab qolishingiz kerak. Keyin nafasingizni barqarorlashtirasiz, chuqur nafas olasiz va nafas olayotganda, xuddi shu turdagi hissiyotlarni o’zingizdan siqib chiqargandek.