Narsisizmning turli odamlarda namoyon bo’lishi haqida gapirganda, men 3 ta katta guruhni ajratib ko’rsatgan bo’lardim.
1. Og’ir narsisistik jarohati bo’lgan odamlar.
Bu barcha odamlarning katta qismini o’z ichiga oladi.
Kamdan-kam odam butunlay bulutsiz bolalik bilan maqtana oladi, u erda hamma narsa – sevgi, e’tibor, g’amxo’rlik va qo’llab-quvvatlash etarli edi. Nimadir etishmayotgan edi. Va kattalar hayotida odamlar, yo’q, yo’q, ha, ular o’zlarining yomonligi, qadrsizligi, hasad, boshqalar bilan taqqoslash hissiyotiga tushib qolishadi. Ammo baribir ularning ruhiyati travmadan to‘liq tiklangani yo‘q, ular omon qoladi va tuzalib ketadi.
2. Aslida narsisistik ruhiy tuzilishga ega odamlar.
Ularni 2 ga bo’lish mumkin, birinchi qarashda juda xilma-xil turlar – ulug’vor za’faron va etishmayotgan za’faron.
Ulug’vor narsistni boshqa hech kim bilan aralashtirish qiyin. Buni uzoqdan ko’rish mumkin. Bu biz narsistlar haqida gapirganda tasavvur qiladigan deyarli karikatura turi.
Bu juda narsisistik, xudbin odam, u doimo diqqat markazida bo’ladi va boshqalarga umuman qiziqmaydi.
Va bu erda savol. Agar biz narsissizm haqida sevgi olinmaganligi sababli ichki kamsitish hissi sifatida gapiradigan bo’lsak, unda ulug’vorlikni qanday tushunamiz?
Ulug’vorlik – bu ichki zararning ortiqcha kompensatsiyasi bo’lib, unda pastlik ongdan butunlay chiqarib yuboriladi va buning evaziga “Men hammadan yaxshiroqman” konstruktsiyasi yaratiladi. Monomaxning qalpoqchasining bir turi, zarariga tushirildi.
Ammo ulug’vor narsistlar o’zlarining ongidagi nuqsonni tan olmasalar ham, chidab bo’lmas sharmandalikni boshdan kechirishadi. Ta’sir qilish qo’rquvi ularni ham ta’qib qiladi.
Agar biz ulug’vorlikka shubha qila boshlasak, psixika o’zining mudofaa tuzilishini himoya qiladi va biz narsisistik g’azabga duch kelamiz.
Defitsit narsistlar o’zlarining kamchiliklarini aniq biladigan narsistlardir.
Bu juda ambitsiyali odamlar, doimo o’zlaridan norozi. Ular nima qilsalar yoki nimaga erishmasinlar, umuman qoniqmaydilar. Bunga ko’pchilik muvaffaqiyat qozonganlar kiradi.
Narsistlarning ulug’vorligining yana bir versiyasi – bu narsistik ota-onalar tomonidan bolaning shishgan egoi.
“Siz biz kabi buyuksiz, chunki siz biznikisiz” – ulug’vor narsist ota-onalar.
“Sen o’zgachasan, sen yaxshiroqga loyiqsan, sen yaxshiroq hayotga ega bo’lishing kerak” – ota-onalarning narsistik tanqisligi.
Ulug’vorlik, agar u mavjud bo’lsa, u hech narsa tomonidan qo’llab-quvvatlanmasa ham, narsist hayotining har qanday sharoitida saqlanib qoladi.
Qaysi za’faron yaxshiroq? Yo’q. Mohiyat bir xil – bizning oldimizda bo’shliqqa to’lgan, deyarli o’z his-tuyg’ulari va istaklari yo’q, faqat bir holatda pastlik bostiriladi, ikkinchisida esa u seziladi.
3. Narsisistik ota-onalarning farzandlari.
Narsisistik ota-onalarning bolalari o’zlari narsist bo’lishi mumkin yoki bo’lmasligi mumkin.
Bu erda biz ota-onalarning talablarini o’z ichiga olgan va ularga moslashgan (narsisistik moslashuv) ko’plab “yaxshi” o’g’il va qizlarni aniqlashimiz mumkin.
Bu erda, shuningdek, tanqislik narsistlari, aynan ota-onalarning noroziligi va muvaffaqiyatga bo’lgan talablari ostida ular, shuningdek, narsisistik qadriyatlar tizimida tarbiyalangan boshqa har qanday psixotipdagi odamlar sifatida shakllanadilar («muvaffaqiyatli muvaffaqiyat»). , materializm) va hech bo’lmaganda bir muncha vaqt narsistik ota-onalar kabi o’zini namoyon qiladi.