Behruzbek Hamidov
Ba’zan ular xafa bo’lganlarni qaytarishga harakat qilishadi, bu esa vaziyatni yanada og’irlashtiradi. Va ko’pincha ular shunday deyishadi: “Xo’sh, nega xafa bo’ldingiz? Bu bema’nilik! Aslida, insonning o’zi xafagarchilik tuyg’ularidan xalos bo’lishni xohlashi mumkin. Ammo buni amalga oshirish biz xohlaganchalik oson emas.
Nima uchun norozilik paydo bo’ladi?
Bu qiyin tuyg’u haqiqat va umidlar o’rtasidagi nomuvofiqlik tufayli tug’iladi. Biror kishi ularga qanday munosabatda bo’lish kerakligini tasavvur qilishi mumkin. Va agar ular boshqacha harakat qilsalar, bu adolatsizlik hissi paydo bo’lishiga olib keladi. Shuni ta’kidlash kerakki, inson hatto o’z umidlarini hech kimga bildira olmaydi.
Mas’uliyatni o’zgartirish
Aytishimiz mumkinki, xafa bo’lgan odam o’z his-tuyg’ulari uchun javobgarlikni hatto undan bexabar bo’lgan boshqa odamga o’tkazadi. U kimdir kelib, uni qutqarishini kutmoqda. Xafa bo’lgan odamning o’zi o’ziga g’amxo’rlik qilishga shoshilmayapti. Axir, agar siz o’zingizning ruhiy salomatligingiz haqida o’zingiz g’amxo’rlik qilsangiz, xafa bo’lgan odam o’zi uchun o’ylab topgan xayollardan abadiy voz kechishingiz kerak bo’ladi. Biror kishi muammolarni hal qila boshlasa va biznesga kirishi bilanoq, u hech kimga kerak emas va u barcha muammolarni yolg’iz hal qilishi kerak degan tuyg’u paydo bo’ladi. Muammoni o’zingiz hal qilish haqidagi fikrlar ko’pincha yolg’izlik va tashvish bilan bog’liq. Shunday qilib, xafagarchilikni himoya tuyg’usi deb atash mumkin.
Ular xafa bo’lganlarning ustiga suv olib ketishadi
Xafa bo’lgan odamlar haqiqatan ham tez-tez ishlatiladi. Siz bolalarni o’yin maydonchasida tasavvur qilishingiz mumkin: agar ulardan biri xafa bo’lsa va chetda tursa, qolgan bolalar, ehtimol, xafa bo’lgan do’stiga e’tibor bermasdan, shunchaki o’ynashni davom ettirishadi. U eslab qolganda, u allaqachon yomonroq sharoitlarda yoki ikkinchi darajali rollarda o’yinda bo’ladi. Ya’ni, xafagarchilik bu holatda yaxshi narsaga olib kelmaydi. Ehtimol, xafa bo’lgan bola achinish hissi tufayli o’yinga qaytariladi va bu yanada yomonroqdir.
Yashirishmi yoki qasosmi?
Xafagarchilik har doim ham ochiq ko’rsatilmaydi. Xafa bo’lgan odamlar bu tuyg’uni har tomonlama yashirishlari va his-tuyg’ularini namoyon qilmasliklari mumkin. Bunday holda, xafagarchilik odamni ichkaridan eydi va psixosomatik sog’liq muammolarining paydo bo’lishiga olib kelishi mumkin. Bunday holatlar kamdan-kam uchraydi. Shuning uchun, o’zingizda norozilikni his qilishning hojati yo’q.
Shu bilan birga, xafa bo’lgan odam yana bir ekstremalga murojaat qilishi mumkin – qasos olishni boshlash. Lekin buni qilmaslik ham yaxshi. Axir, keyinchalik, jinoyat o’tib ketganda, siz ko’pincha qasos olish uchun pushaymon bo’lishingiz kerak.
Odamlar ko’pincha xulq-atvorning ikkita vektori – tajovuz va qasos va o’z ichida yashagan va boshqa odamlarga bildirilmaydigan xafagarchilikni to’liq qabul qilish o’rtasida o’tishadi. Ammo qanday qilib to’g’ri echim topish va xafagarchilikdan qutulish kerak? Xafagarchilik holatidan chiqish uchun avvalo siz xafa bo’lganingizni tan olishingiz kerak. Sizning his-tuyg’ularingizni inkor etishning hojati yo’q, chunki ularda uyatli narsa yo’q. Rad etish uchun energiyani behuda sarflamang, chunki u hali ham muhimroq narsalar uchun kerak bo’ladi.
Kutishlarni amalga oshirish
Xafagarchilik tuyg’usini kamaytirish uchun boshqa odamlardan umidlaringizni tahlil qiling. Ammo shu bilan birga, esda tutingki, aslida hech kim boshqa odamlarning umidlarini qondirmasligi kerak, ayniqsa ular butunlay mantiqiy bo’lmasa.
Ushbu daqiqani bosib o’tganingizdan so’ng, yaqinlaringizga ulardan aniq nimani kutayotganingizni ochiq ayting. Asosiysi, bu haqda norozilik va tajovuzsiz eng to’g’ri shaklda xabar berishdir. Ularning har qanday javobini minnatdorchilik bilan qabul qiling (bu siz uchun kutilmagan bo’lishi mumkin). Agar ular siz bilan yarim yo’lda uchrashishni niyat qilmasalar, muammolarni o’z qo’lingizga olish va o’zingizga g’amxo’rlik qilish vaqti keldi. Bu chinakam yetuk va mustaqil shaxs tanlagan yo‘ldir.
Izzattillo Islomov
