ntroversiya va ekstroversiya uchun psixologik testlarning aksariyati o’zimizni tushunishimizga unchalik yordam bermaydi, chunki ular bizga ikki tomondan birini qabul qilishni taklif qilishadi. Agar savollarga javob berayotganda, biz doimo u yoki bu yo’nalishda ikkilansak ham, natijada biz u yoki bu yo’nalishda tasniflanamiz.

Agar biz birinchi bo’lib tasniflansak, biz o’yin-kulgini, faol dam olishni, tavakkal qilishni va faoliyatning tez o’zgarishini sevishimiz aniq. Ikkinchidan, biz shunchaki ehtiyotkor, o’zini o’zi ta’minlaydigan va mehnatsevar jim odamlar bo’lishimiz kerak.

Ammo bizning o’zimizni his qilishimiz ushbu stereotipik tasvirlarning birortasiga to’g’ri kelmasa-chi?

Bunday holda, bizni ambivertlar (lotincha ambi – “ikkala tomonda”) deb tasniflash mumkin – u yoki bu darajada ikkala turdagi belgilarga ega bo’lgan odamlar. Yoki aniqrog’i, vaziyat va muhitga qarab o’zini boshqacha ko’rsatishi mumkin.

Siz introvertmisiz yoki ekstrovertmisiz? Testimizni topshiring!

O’RTA YO’L

Bir odamni ekstrovert, ikkinchisini esa introvert deyishga nima imkon beradi? Psixolog Marty Leynining aytishicha, asosiy farq energiyani to’ldirish usulida. Ekstrovertlar boshqalar bilan muloqotda va yangi tajribalarda rivojlanadi, introvertlarga esa tiklanish uchun tinchlik, osoyishtalik va yolg’izlik kerak. Lekin, aslida, bu bo’linish juda shartli va ko’pchiligimiz, u yoki bu darajada, ikkalasiga ham muhtojmiz.

“Introvert Advantage” asarida Leni ekstroversiya va introversiyani yagona energiya uzluksizligining ikki uchi deb o’ylashni taklif qiladi. Agar biz uni haddan tashqari introversiya ko’k va qizil rangga ega bo’lgan rang harorati shkalasiga qiyoslasak, o’rtada, sariq va yashil soyalar orasida ambivert deb atash mumkin bo’lganlar bor.

Karl Gustav Yungning o’zi, “ekstrovert” va “introvert” tushunchalarining muallifi, ular orasidagi oraliq pozitsiyani nazarda tutgan.

Bu mavqega mansub kishiga “tashqaridan ham, ichidan ham ta’sir qiladi. U katta o’rta guruhning bir qismini tashkil qiladi, ularning bir tomonida motivlari asosan tashqi ob’ekt tomonidan belgilanadiganlar, ikkinchisida motivlari ichkaridan shakllanadiganlar joylashadi. Bundan tashqari, Jung jamiyat talablariga moslashganimiz sababli ekstremal munosabatlar qisman yumshatiladi, deb hisoblardi.