Izzattillo Islomov
Ko’p odamlar empatiya bizning DNKimizda mavjud bo’lgan tug’ma qobiliyat deb hisoblashadi. Bir versiyaga ko’ra, u bioenergetik darajada ishlaydi. Ya’ni, empatlar boshqa birovning bioenergetik maydoni yoki aurasidagi o’zgarishlarni “o’qishga” qodir. Ularning asab tizimi boshqalarning muayyan vaziyatlarda qanday his qilishlarini aks ettiradigan o’ziga xos oynadir.
Yana bir nazariya shuni ko’rsatadiki, empatiyani o’rganish mumkin. Psixologlar va kognitiv olimlarning fikriga ko’ra, bu ko’proq o’zlashtirilishi mumkin bo’lgan mahoratdir. Har bir inson asta-sekin boshqa birovning hissiy holatini tanib olish va tushunishni o’rganishga qodir.
Olimlar boshqalarning xatti-harakatlarini kuzatadigan empatlarning miyasida xuddi shu faoliyat uchun mas’ul bo’lgan sohalar “yoqilishini” aniqladilar. Bunday beixtiyor reaktsiya sizni boshqa odamning barcha tajribalaridan o’tishga majbur qiladi.
Ko’zgu sinesteziyasi deb ataladigan narsa bizdan kam. Bu noyob hodisa vizual va taktil idrokning uyg’unlashuvidan iborat: bunday odamlar tom ma’noda boshqa odamning tanasida nima sodir bo’layotganiga qarab, boshqa odamlarning his-tuyg’ularini boshdan kechiradilar.
Behruzbek Hamidov
