Behruzbek Hamidov
Bugun men zo’ravonlik haqidagi maqolani sharhladim va darhol bolaga bu travmatik tajribadan omon qolishga qanday yordam berish haqida yozdim.
Jinsiy zo’ravonlik bolaning psixologik va hissiy holatiga jiddiy ta’sir ko’rsatishi mumkin bo’lgan jiddiy travmatik hodisadir. Bunday vaziyatlarda oila va yaqinlarning yordami juda muhimdir. Jinsiy zo’ravonlikka duchor bo’lgan bolaga qanday yordam berish bo’yicha ba’zi maslahatlar:
1. Bolaga ishoning: bola bilan suhbatni oching, tushunish va qo’llab-quvvatlashni ko’rsating. Bola sizning ishonchingiz va g’amxo’rligingizni his qilishiga ishonch hosil qiling. Hikoya davomida bolaga ishonish va uni qo’llab-quvvatlash, shuningdek, bu voqea uning aybi emasligiga ishontirish muhimdir.
2. Xavfsizlikni ta’minlang: Farzandingiz jismoniy va hissiy jihatdan xavfsiz ekanligiga ishonch hosil qiling. U istalgan vaqtda sizga yordam so’rashi mumkinligini bilishiga ishonch hosil qiling. Bolaning zo’ravon bilan yolg’iz qolmasligi yoki u bilan umuman aloqa qilmasligiga ishonch hosil qiling.
3. Professional yordam so’rang: jinsiy zo’ravonlik holatlari bilan ishlash tajribasiga ega bo’lgan psixolog, psixoterapevt yoki psixiatr kabi tajribali mutaxassislardan yordam so’rang. Ular bolaga o’z his-tuyg’ulari bilan ishlashga yordam beradi, unga vaziyatni engish va jarohatlardan xalos bo’lishga yordam beradigan mexanizmlarni ishlab chiqadi.
4. Farzandingizning shaxsiy daxlsizligini hurmat qiling: Farzandingizning shaxsiy hayotga intilishini hurmat qiling, ayniqsa nima bo’lganligi haqida gapirganda. Bolaning aniq roziligisiz boshqa odamlarga juda ko’p tafsilotlarni bermang.
5. Xavfsiz va qo’llab-quvvatlovchi muhit yarating: bolaning qo’llab-quvvatlanishi, tushunilishi va sevilishini his qiladigan muhitni yaratish muhimdir. Farzandingizga uning his-tuyg’ulari va ehtiyojlari haqida gapirishga ruxsat bering. Unga avvalgi normal hayotiga qaytishiga yordam berish uchun hayotidagi ijobiy va rag’batlantiruvchi voqealarni qo’shing.
6. Ayb va hukmdan saqlaning: Farzandingizni ayblamang yoki hukm qilmang va boshqalar ham shunday qilishiga yo‘l qo‘ymang. Yodda tutingki, haqorat uning aybi emas va u sizning qo’llab-quvvatlashingiz va tushunishingizga muhtoj.
7. Doimiy yordam va g’amxo’rlik: Jinsiy tajovuzdan tiklanish vaqt va sabr-toqat talab qiladigan jarayon ekanligini unutmang. Farzandingizga yordam va g’amxo’rlikni davom ettirish juda muhimdir.
Shuni yodda tutish kerakki, har bir jinsiy zo’ravonlik holati o’ziga xosdir va har bir bola individual yordam va yordamga muhtoj. Agar siz bunday vaziyatga duch kelsangiz, jinsiy zo’ravonlikdan omon qolgan bolalar bilan ishlashga ixtisoslashgan mutaxassislar va tashkilotlardan yordam so’rashdan tortinmang.
Izzattillo Islomov
