Hayvonlarni xafa qilish mumkinmi?

“Kecha men itni to’shakdan turtib qo’ydim, chunki u bezovtalanib, itarib yubordi. Ertalab esa u to’shakda egilib, xafa bo’lib yotadi, ovqat eyishni istamaydi va o’ynashni xohlamaydi.

Biz uy hayvonlarimiz xafa bo’lganiga aminmiz, biz ulardan kechirim so’raymiz va mehr va “shirinliklar” bilan tuzatishga harakat qilamiz. Haqiqatan ham nima bo’lyapti? Keling, buni tushunishga harakat qilaylik.

Zoopsixolog, “Mushuklarning qiziqarli psixologiyasi” blogi muallifi Tatyana Kulikova: “Odamlar dunyodagi hamma narsani insoniylashtirishga, ya’ni o’zlariga xos bo’lgan fazilatlarni jonli va jonsiz narsalarga bog’lashga moyildirlar”. – Bu mushuklar uchun onalik quvonchi haqidagi afsonalarning manbai (garchi barcha ayollar ham xuddi shunday quvonchni boshdan kechirmaydilar). Va boshpanadan olingan hayvonning minnatdorchilik tuyg’usi, mushukning shippakdagi “qasos”, narsalarni chaynagan itning aybdor ko’rinishi va hayvonlarda yo’q bo’lgan boshqa narsalar haqida, lekin biz ularda bo’lishini xohlaymiz. ”.

Ammo kuting, biz mushuk yoki itga qaraganimizda, biznikiga juda o’xshash xatti-harakatni sezamiz! Mushuk jazolanganda xafa bo’lmadimi? U erda u kun bo’yi hammaga orqasi bilan o’tiradi, muloqot qilishni xohlamaydi. Egasi uni divanning orqa tomonini yeb olayotganda tutib olganida it o‘zini aybdor his qilmayaptimi? U darhol “jinoyat” qoldiqlarini tupurdi, salyangoz kabi o’ralib, quloqlarini orqaga qo’ydi, boshini pastga tushirdi va nigohini pastga tushirdi.

UNDAY EMAS

“Xafa bo’lish, o’zini aybdor his qilish, qasos olish va hokazolar uchun bitta “narsa” talab qilinadi, uning mavjudligi hozirgacha faqat uch yoshdan oshgan odamlarda isbotlangan – mavhum fikrlash”, deydi Tatyana. “U umumlashtirish va farqlash, o’z-o’zini anglash va baxt, sevgi va erkinlik kabi kontseptual tushunchalarni tushunish qobiliyatini o’z ichiga oladi.

Uning yordamida biz og’zaki va og’zaki bo’lmagan muloqot qilishimiz, tilni belgilarga va orqaga tarjima qilishimiz, ya’ni yozish va o’qishimiz mumkin. Biz o’tmish va kelajakni qanday ajratishni, orzu qilishni, eslashni, voqealarni kino kabi boshimizda takrorlashni bilamiz. Konkret fikrlash (mavhumning antipodi) shu erda va hozir yashaydi. Mavhum fikrlash nafaqat aniq ob’ektlarni (masalan, mening oldimda o’tirgan mushuk), balki umumiy toifalarni (butun mushuk jinsi) ham hisobga oladi.

Bu sizga faktlar yoki ob’ektlar orasidagi ko’rinmas aloqalarni ko’rish imkonini beradi. Aytaylik, agar oshqozonimiz burishib qolgan bo‘lsa, uni qorin og‘rig‘i deb tasavvur qilib, og‘riq qoldiruvchi tabletka ichamiz. Aniq fikrlash qobiliyatiga ega mavjudotlar faqat haqiqatni tan olishlari mumkin: “Bu og’riyapti!” Ular o’zlari ko’rmaydigan narsalarni – a’zolarini tasavvur qila olmaydilar va imkon qadar og’riqni engillashtirishga harakat qilishadi. Masalan, ular boshpanada yashirinadi.