• reklama va menejment bo’yicha kasblar;
• psixolog kasbi (psikanaliz olib borish);
• dizayner, rassom kasblari;
• yozuvchi kasbi;
• boshqa ijodiy kasblarda.

Odamlar ba’zan ijodiy kasblarda muvaffaqiyat qozonganlar boshqa dunyodan kelgan deb o’ylashadi. Ularning ajoyib g’oyalari qayerdan keladi? Bunda g’ayrioddiy narsa yo’q, ular hamma kabi bir xil haqiqatni ko’rishadi, lekin ayni paytda ular buni butunlay boshqacha ko’rishadi.

Ular haqiqatga moslashmaydi, balki haqiqatning o’zini o’z g’oyalariga moslashtirishga harakat qilishadi. Voyaga etgan odam uchun oddiy narsada g’ayrioddiy narsani ko’rish qiyin, chunki novdalar soyasida kichkina bola qushning siluetini ko’rishi mumkin. Buning sababi shundaki, bolalikda har bir kishi dunyoni cheksiz ko’radi, unga dunyoni tushunish uchun barcha ijodiy imkoniyatlar beriladi. Ammo u ulg’aygan sari bu qobiliyatini yo’qotadi. Maktabda bizga umumiy mantiq tamoyillari o’rgatiladi.

Xo‘sh, yillar davomida yo‘qolgan ijodiy tafakkurimizni qanday rivojlantirishimiz mumkin?

Ijodiy mehnatga psixologik munosabat

Avvalo, ijodiy fikrlash miyaning o’ng yarim shari bilan bog’liqligini eslatib o’tamiz. Bizning his-tuyg’ularimiz va sezgilarimiz qaerdan kelib chiqadi. Bolalikda bolaning o’ng yarim sharlari dastlab ko’proq rivojlangan bo’lsa, ko’pchilik kattalarda chap, mantiqiy-mavhumroq rivojlangan. Kattalardagi ijodiy fikrlashni qanday rivojlantirish mumkin?

Yorqin fikrlarni rivojlantirish uchun zarur bo’lgan birinchi narsa psixologik munosabatdir.

Odatiy kulrang muhit idrokni xiralashtiradi va zerikarli kayfiyatni keltirib chiqaradi. Har doim yaxshi bo’lishi uchun dunyoni hamma narsani birinchi marta ko’rayotgandek ko’rishni boshlang. O’ylab ko’ring, siz musofir ekansiz va bu shaharda, bu sayyorada hech qachon bo’lmagansiz. G’oyalar ustida ishlayotgan joyga rangli rasmni osib qo’ying. Bu sizga diqqatni jamlashga va idrokni rag’batlantirishga va ijobiy fikrlashga yordam beradi.