Stressni boshqarish nima

Stressning o’zi – bu insonning jismoniy yoki ruhiy ta’sir ko’rsatadigan muayyan hodisalarga tananing reaktsiyasi. Stressni boshqarish faqat ish joyida yuzaga keladigan stress bilan kurashishga qaratilgan. Statistikaga ko’ra, bunday stressning mavjudligi eng keng tarqalgan variant hisoblanadi.

“Stressni boshqarish” atamasi Rossiyada juda yangi tushuncha bo’lib, u chet eldan kelgan. Ushbu atamaning yagona ta’rifi yo’q, ammo shuni ta’kidlash mumkinki, psixologlar stressni boshqarishni sizning salbiy his-tuyg’ularingizni engish va stress oqibatlarini engish imkonini beradigan bir qator tadbirlar deb hisoblashadi.

Stressni boshqarish vaziyatni engishga yordam beradigan 3 bosqichdan iborat, jumladan:

• stressli vaziyatlarning paydo bo’lishiga yo’l qo’ymaydigan profilaktika choralarini o’tkazish;
• stress tufayli kuchlanishni bartaraf etish;
• stress tufayli yuzaga keladigan oqibatlarni bartaraf etishga yordam berish.

Stressni boshqarish ko’proq ish muhitiga qaratilganligi sababli, uning 2 darajasi borligini aytish kerak:

• uyushgan ish bilan stressga qarshi kurashish;
• shaxsiy darajada stressli vaziyatlar bilan shug’ullanish.

Keyinchalik, ushbu darajalarning har biri haqida batafsilroq gapirishga arziydi.

Tashkilot darajasida stressni boshqarish

Bunday holda, biz ixtisoslashtirilgan dasturlar orqali stressli vaziyatlarga sezilarli darajada moyil bo’lgan xodimlarni oldini olish va qo’llab-quvvatlash haqida gapiramiz. Ushbu yordam texnikasi tashkilotchilar va menejerlardan imkon qadar to’g’ri yordam ko’rsatish uchun harakatlar rejasini tuzishlari uchun katta bilim talab qiladi. Stress menejerining asosiy vazifasi ish joyida qulay iqlimni tashkil etish va yaratishdir, bu esa alohida foyda keltiradi.

Stressli vaziyat yuzaga kelgan taqdirda, iqlim uni kuchaytirishi yoki jamoani birlashtirishi mumkin. Shuni ta’kidlash kerakki, ishda yuzaga keladigan ba’zi stressli vaziyatlar xodimlarga eng yaxshi ta’sir ko’rsatishi mumkin. Biroq, qulay tuproq yaratish uchun siz ma’lum qoidalarga amal qilishingiz kerak:

• uzluksiz ishlashi mumkin bo’lgan korporativ aloqalarning mavjudligi;
• muhim ish masalalarini hal qilish uchun xodimlarni jalb qilish;
• kompaniyada jamoaviy ishning mavjudligi, uning asosi jamoaviy birlikda yotadi.

Ko’pincha bugungi kunda ko’plab menejerlar ko’ngilochar tadbirlar orqali jamoa qurishga murojaat qilishadi, ammo bu zamonaviy usul standartdir va har doim ham ijobiy natija bera olmaydi. Eng muhimi, ish vaqtida qulay ofis iqlimi.

Bundan tashqari, stress menejeri ko’pincha xodimlarga o’z qarorlarini qabul qilish imkonini beruvchi texnologiyadan foydalanadi, bu esa stressni kamaytirishga yordam beradi. Mas’uliyatni qayta taqsimlash ham bir xil darajada muhim nuqta deb hisoblanishi mumkin. Misol uchun, bu xodimlardan biri ketganidan so’ng, o’z vazifalarini boshqa hamkasblar o’rtasida taqsimlash va ularning ishlarini yanada qiziqarli va kamroq tartibli qilishdan keyin foydalanish mumkin.

Psixo-emotsional holatga ijobiy ta’sir ko’rsatadigan yana bir omil – hech bo’lmaganda ba’zi xodimlar uchun moslashuvchan ish jadvali. Bu sizga stressli vaziyatlarni minimallashtirishga imkon beradi. Ba’zi ma’lumotlardan so’ng, xorijiy psixologlar tashkil etilgan fitnes dasturlari, shuningdek, turli treninglar va mahorat darslari ishchilarning kayfiyatiga ajoyib ta’sir ko’rsatadi, ularga stressni engish va oqibatlarini minimallashtirishga yordam beradi, degan xulosaga kelishdi.

Stressli vaziyatni shaxsiy darajada boshqarish

Shaxsiy darajadagi stress bilan bog’liq salbiy oqibatlarni minimallashtirishga turli treninglar va seminarlar orqali erishiladi. Bunday tadbirlar kompaniya rahbariyatining yordami bilan yoki xodimlar tomonidan individual ravishda tashkil etiladi. Eng mashhur usullar xulq-atvorni o’zgartirish yoki dam olishdir.

Stress bilan kurashishning birinchi varianti kuchli va qat’iyatli odamlar uchun javob beradi. Bu inson turli omillar va holatlarga boshqacha munosabatda bo’lishni boshlashiga qaratilgan. Xulq-atvorni o’zgartirishga o’rgatish video treninglar, maxsus o’quv audio kitoblari va boshqa adabiyotlar orqali amalga oshiriladi. Ikkinchi variant, dam olish, barcha xodimlar uchun juda mos keladi. Bu meditatsiya va avtotreningni o’z ichiga oladi.

Bunday holda, stress menejeriga ikkita muhim vazifa yuklanadi: treningdan o’tish uchun ma’lum miqdordagi xodimlarni tanlash, shuningdek, trening o’tkaziladigan dasturni tanlash. Bundan tashqari, shuni ta’kidlash kerakki, sog’lom turmush tarzini olib boradigan xodim stressga kamroq moyil bo’ladi. Shuning uchun sport zallariga tashrif buyuradigan va zararli ovqat va spirtli ichimliklarni suiiste’mol qilmaydigan ishchilar stressga juda chidamli.

Xulosa qilib aytganda, shuni ta’kidlash kerakki, har bir inson ish joyida stressni boshdan kechirishga qodir va menejer va stress menejerining vazifasi salbiy oqibatlarni minimallashtirishdir.