Aksariyat zamonaviy odamlar o’zlarini va oilalarini ta’minlash uchun butun hayoti davomida ishlashlari kerak. Albatta, ish har doim ham ijobiy his-tuyg’ularni keltirib chiqarmaydi, bu ko’pincha yuk. Hatto o’z ishini yaxshi ko’radiganlar ham vaqti-vaqti bilan ish va u bilan bog’liq barcha narsalar asabiylashadigan kunlarga duch kelishadi. Stressdan qutulishning yaxshi usullaridan biri bu musiqa. Ishda musiqa tinglash ijobiy kayfiyatni o’rnatadi.

Musiqa bizga qanday ta’sir qiladi?

Musiqa yuzlab yillar davomida muloqotni osonlashtiradi va hayotning monotonligini buzadi. Ko’pgina mamlakatlar mehnat qo’shiqlari an’analariga ega. Bu nafaqat harbiy yurishlar, balki kovboylar, sanoat ishchilari, dehqonlar va dengizchilarning qo’shiqlari. Qabul qiling, hatto sigirlarni sog’ishda yoki hosil yig’ishda ham monoton harakatlar qilish musiqa tinglashda ancha yoqimli. Musiqa jo’rligida ishlash nafaqat yaxshi kayfiyat bag’ishlaydi, balki yanada samaraliroq bo’ladi. Musiqiy hamrohlikdagi eng zerikarli va mashaqqatli mashg’ulot ham yanada qiziqarli bo’ladi. “Biz musiqamiz” degan juda qiziqarli kitob bor. Uning muallifi Viktoriya Uilyamson musiqa miyamizga, sog’lig’imizga va umuman hayotimizga qanday ta’sir qilishini batafsil tasvirlab beradi.

1940-yillarda zavodlarda musiqadan foydalanish bo’yicha tadqiqotlar olib borildi va ular juda qiziqarli natijalarni ko’rsatdi. Quvnoq, rag’batlantiruvchi ohanglarni yoqishning afzalliklari shunchaki ulkan bo’lib chiqdi; unumdorlik bir necha bor oshdi. Hozir ham musiqiy hamrohlik ko’pincha kafelar, barlar va chakana savdo korxonalarida qo’llaniladi. Musiqa tinglashda odamlar nafaqat pulni tezroq va ko’proq iroda bilan ajratishadi, balki ko’proq va tez-tez muassasalarda qo’shimcha buyurtma berishadi, deb ishoniladi.

Ish joyida musiqa tarixi

Musiqaning mehnat jarayoniga ta’siri Ikkinchi jahon urushidan boshlab o’rganiladi. Aynan shu davrda Genri Ford avtomobillarni ommaviy ishlab chiqarish jarayonini boshladi. Ishlab chiqarishdagi ko’plab tadbirlar monoton va zerikarli bo’lib, musiqiy hamrohlik yordamida ishchilarning kayfiyati ko’tarildi.

Va harbiy fabrikalarda, Britaniya hukumati ko’rsatmasi bilan, musiqiy hamrohlik faol qo’llanildi, bu umumiy hosildorlik ko’rsatkichlariga ijobiy ta’sir ko’rsatdi. Sukutda odamlar musiqa tinglashdagidek unumli ishlamadilar. Bundan tashqari, bu nafaqat mehnat unumdorligiga ijobiy ta’sir ko’rsatdi. Ishchilar ishiga musiqa hamroh bo’lgan kunlarda charchoq va zerikishning kamaygani haqida xabar berishdi. Ular jimgina ishlashga majbur bo’lgan kunlarda ular uyga ancha charchagan va norozi bo’lib qaytishgan.

Hamma ham musiqani sevmaydi

Hamma ham ish joyidagi musiqani yoqtiravermaydi. Ish beruvchilar, albatta, bu nuanceni hisobga olishlari kerak. Ba’zi ishchilar (jamoaning taxminan 10%) to’liq sukunatda ishlashni afzal ko’rishadi. Bunday odamlarda musiqiy hamrohlikdagi mahsuldorlik pasayadi va ishlashga yordam bermaydi. Ovozli fon takrorlanuvchi vazifalar uchun ideal. Murakkab ish jarayonlari uchun musiqasiz, jimlikda ishlash yaxshidir.

Ofisdagi musiqani Greg Oldham o’rganib chiqdi, u Amerikadagi ofis binosida naushniklardan foydalanishni ko’rib chiqdi. Bu yerda o‘ttizdan ortiq turli kasb vakillari mehnat qildi. Ma’lum bo’lishicha, bir guruh odamlar ish natijalarini yaxshilagan va optimistik munosabatda bo’lgan. Ammo bekor qilish effekti bor edi. Agar ishchilar avval musiqa tinglab, keyin jim ishlasa, unumdorlik pasaydi. Ular yana yangi ish sharoitlariga ko’nikishlari kerak edi.

Albatta, ochiq ofisda musiqa tinglashda ishlash g’oyasi muammoli bo’lib, bu zamonaviy davrda juda keng tarqalgan.

Musiqa ko’p hollarda xodimlarning mahsuldorligiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi, lekin musiqiy hamrohlik va ish samaradorligi o’rtasida nozik chiziq mavjud. Bu masalaga oqilona yondashish muhimdir.