Behruzbek Hamidov
Psixologik iqlim qanday?
Psixologik mikroiqlimni jamoadagi hissiy aloqaga, ishning murakkablik darajasiga va jamoa ichidagi an’analarga qarab, vaziyatni sub’ektiv baholash deb hisoblash mumkin. Mutaxassislarning fikricha, ijtimoiy va axloqiy-psixologik mikroiqlim mavjud. Birinchisi, hamkasblar o’rtasidagi ishdagi aloqalarni, ikkinchisi – axloqiy me’yorlar va guruhning birligini o’z ichiga oladi.
Shakllanish qanday?
Jamoada muvaffaqiyatli ishlash uchun ijobiy va qulay psixologik mikroiqlim hukmronlik qilishi kerak. Jamoaning to’g’ri kayfiyatini oldini olish uchun barcha guruhning optimizmi va o’zaro yordami muhim shartdir. Agressiyani ko’rsatadigan pessimistik odamlar jamoaga noqulay muhitni keltirib chiqaradi, ishni sezilarli darajada yomonlashtiradi. Shunday qilib, jamoada yordam berishga tayyor bo’lgan odamlar qancha ko’p bo’lsa, vaziyat shunchalik yaxshi bo’ladi. Yaxshi va sog’lom munosabatlar quyidagi jarayonlarga ta’sir qiladi:
- samarali ish;
- jamoada maqsadlarga erishish;
- jamoa ichidagi xavfsizlik va iliq munosabatlar;
- har bir xodimning individual ishlashi.
Psixologik iqlimga ta’sir qiluvchi omillar
Shaxsiy omillarga xodimlarning ishi, lavozimi va faoliyatidan qoniqish kiradi. Kimdir atrof-muhitni va faoliyatni imkon qadar tez-tez o’zgartirishi kerak. Boshqalar, aksincha, muntazam va monoton ishlarni afzal ko’radilar.
Ish joyidagi qulaylik ayniqsa muhimdir. Ba’zi odamlar diqqat markazida bo’lishlari kerak, boshqalari esa tinch va tanho burchakni afzal ko’radi. Agar barcha xodimlar ular uchun qulay sharoitlarda ishlasa, unda ish samaradorligi sezilarli darajada oshadi. Shuningdek, yoritish, stol ustidagi ish yuritish materiallari, ish joyidagi havo haroratiga ham e’tibor qaratish lozim.
Bo’sh vaqt huquqi – bu juda muhim nuqta. Jamoada qulay jadval yaratish, belgilangan dam olish kunlari va munosib ish haqi muhim rol o’ynaydi.
Oiladagi vaziyat tashkilot ichidagi psixologik iqlimga kuchli ta’sir ko’rsatadi. Agar biror kishi uyda dam olmasa va oilasi bilan bo’lolmasa, bu uning ishiga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Bunday holda, hamkasblar yordam berishi mumkin.
Xodimlarning muvofiqligi muhim ahamiyatga ega. Ishlayotgan odamlar o’rtasidagi o’xshashliklar qanchalik ko’p bo’lsa, samarali ishga kirish ehtimoli shunchalik yuqori bo’ladi. Harmoniya vazifani bir necha marta tezroq bajarishga yordam beradi. Bu masalada turli sohalardagi xodimlarning malakasi bir xil darajada muhimdir. Birlashgan jamoa muvaffaqiyat kalitidir. Agar jamoada ijobiy natijalarga erishmoqchi bo’lgan ochiq va madaniyatli odamlar ustunlik qilsa, psixologik iqlim eng yuqori darajada bo’ladi.
Jamoadagi normal psixologik iqlimning muhim belgisi bu muloqotdir. Inson o’z fikrini boshqa odamlarning his-tuyg’ularini ranjitmasdan ayta olishi, suhbatdoshning kayfiyatini his qilishi kerak.
Izzattillo Islomov
