Izzattillo Islomov
stalgan ijtimoiy tarmoqdagi xabarlar tasmasini aylanib chiqish kifoya va biz, ehtimol, “G‘oliblar hech qachon taslim bo‘lmaydilar” yoki “Agar taslim bo‘lsangiz, bu abadiydir” kabi “motivatsion” iqtiboslarga duch kelamiz. Ko’pchilik “taslim bo’lish” va boshlagan ishini tashlab ketish xarakterning zaifligi belgisi deb o’ylaydi. Aksincha, maqsadga erishish yo’lida oxirigacha azob chekishga tayyorlik eng yuksak mardlik belgisidir.
Bunday fikrlar katta zarar etkazishi mumkin. Ba’zan kurashni davom ettirishdan ko’ra, “taslim bo’lish” uchun ko’proq jasorat kerak. Mana shunday vaziyatlarga misollar keltiramiz.
1. Biz xavflar mumkin bo’lgan foydadan ustun ekanligini tushunamiz
Tasavvur qilaylik, siz marafonda yugurishni maqsad qilib qo’ygansiz, ammo ikki oylik mashg’ulotdan so’ng shifokoringiz yurakdagi muammolar tufayli bu fikrdan voz kechishni maslahat berdi. Sog’likka mumkin bo’lgan xavflar maqsadga erishishning mumkin bo’lgan foydalaridan ancha yuqori degan xulosaga kelish mantiqan to’g’ri.
Xatarlar mumkin bo’lgan foydadan ustun bo’lganda “taslim bo’lishga” qaror qilish zaiflik emas, balki donolik belgisidir. Va bu xavflar har doim ham oldindan aniq emas – ba’zida siz ularni maqsadingizga erishish yo’lida allaqachon tushunasiz. Agar biron bir vaqtda sog’lig’ingizni, yaqinlaringiz bilan munosabatlaringizni yoki ruhiy farovonligingizni yo’qotishingiz mumkinligini tushunsangiz, shunchaki “ketish” yaxshiroqdir.
2. Mukofot mehnatga arzimaydi.
Ba’zan biz o’z oldimizga qo’ygan maqsadning ahamiyatini ortiqcha baholaymiz. Misol uchun, bizga 5 kg yo’qotsak yoki oyimizni oshirsak, hayotimiz ikki baravar yaxshi bo’lib tuyuladi. Maqsadlar sari qadam tashlar ekanmiz, muvaffaqiyat biz kutgan narsalarni bermasligini tushunamiz. Savol tug’iladi: bunday harakatlarga arziydimi? Ko’pincha biz bunday emas degan xulosaga kelamiz.
3. Maqsadlarimiz o’zgardi
Aytaylik, yangi yil uchun biz yana yaxshi formaga qaytishga qat’iy qaror qildik. Ammo mart oyigacha bizning ustuvorliklarimiz o’zgardi va biz endi yangi ish topishga e’tibor qaratdik. Sport tadbirlari ikkinchi o’rinni egalladi. Maqsadlaringizni o’zgartirish mutlaqo normaldir. Hayotiy maqsadlarni ko’rib chiqish va eski, endi ahamiyatli bo’lmagan maqsadlarga erishishdan bosh tortish bizga o’sish va rivojlanishimizga yordam beradi.
4. Natijaga erishish usullari bizning tamoyillarimizga zid
Aytaylik, biz qarzlarimizni imkon qadar tezroq to‘lamoqchimiz. Munosib maqsad, lekin unga erishish uchun qoʻllanilgan usullar bizning tamoyil va qadriyatlarimizga mos kelmasligi mumkin. Misol uchun, agar biz bir nechta ishda ishlashimiz kerak bo’lsa va oilamiz va do’stlarimizni umuman ko’rmasak. Yoki insofsiz yoki noqonuniy usullar bilan pul ishlashga majburlansak.
5. Biz o’zimizni burchakka bo’yab qo’ydik.
Biror narsani davom ettirishdan ma’no yo’q, chunki biz unga ko’p sarmoya kiritdik. Ha, erishish uchun ko’p vaqt va kuch sarflagan maqsaddan voz kechishga majburlash qiyin. Ammo o’zingizga “men juda ko’p sarmoya kiritganman, chiqolmayman” deyish aslida mantiqsiz va mantiqsizdir. Ushbu qiyin qarorni qanchalik tez qabul qilishga qaror qilsak, boshqa vazifalar uchun shunchalik ko’p resurslarni tejaymiz.
“TASLIM BO’LISH” VAQTI KELGANINI QANDAY BILASIZ?
Bir lahzalik norozilik, qo’rquv yoki uyat tufayli boshlagan ishingizdan voz kechmasligingiz kerak. Shoshilinch qarorlar qabul qilmaslik va hamma narsani yaxshilab o’ylab ko’rish muhimdir. Hech kimga hech narsani isbotlashingiz shart emasligini unutmang. Va qarorlaringizni o’zgartirish qobiliyati zaiflik emas, balki kuchlilik belgisi bo’lishi mumkin.
Aql va his-tuyg’ular bilan boshqarilishga harakat qilib, barcha ijobiy va salbiy tomonlarni torting. Ehtimol, atrofingizdagi kimdir sizning “taslim bo’lish” va ketish qaroringizni yoqtirmaydi. Buning hech qanday yomon joyi yo‘q. Esda tutishingiz kerak: biror narsadan voz kechish orqali siz evaziga juda muhim narsani qo’lga kiritasiz – kuch, vaqt, sog’liq, xotirjamlik.
Behruzbek Hamidov
