1. BOSHQALARNI AYBLASH ODATI

Hayotdagi muvaffaqiyatlar deyarli har doim muvaffaqiyatsizliklar bilan almashtiriladi: biz hammamiz insonmiz va ba’zida noto’g’ri qarorlar qabul qilamiz. Savol shundaki, siz muvaffaqiyatsizliklarga qanday munosabatda bo’lasiz, ular sizni ruhiy tushkunlikka soladimi, ular sizni davom ettirish uchun sug’urtadan mahrum qiladimi, sodir bo’lgan voqea uchun javobgarlikni o’z zimmangizga olasizmi yoki hamma narsada boshqalarni ayblaysizmi: ota-onalar, o’qituvchilar, biznes sheriklar, hukumat, korporatsiyalar.

Siz bilan sodir bo’layotgan voqealar uchun boshqalarni ayblash orqali siz o’zingizning farovonligingiz uchun mas’uliyat ularning qo’lida ekanligini ongsiz ravishda qabul qilasiz. Nega bu yomon?

• Ushbu vaqt va asablarni behuda sarflash sizni boy qilmaydi. Siz hamma narsada ayblayotgan odamlarga umuman ahamiyat bermasligi mumkin. Bundan tashqari: ular sizning mavjudligingizdan shubhalanmasliklari mumkin. Ishonchli sherik tanlash, to’g’ri biznes g’oya, yaxshi jamoani yollash, ish taklifini qabul qilish yoki rad etish – bularning barchasi sizning mas’uliyatingiz. Agar sizga ma’lum bir tarzda harakat qilishni “maslahat qilgan” yoki hatto “ishontirgan” bo’lsangiz ham, siz yakuniy qarorni o’zingiz qabul qilgansiz. Buni unutmang. Boy odamlar aynan shunday o‘ylashadi: ular mas’uliyatni to‘liq o‘z zimmalariga oladilar, muvaffaqiyatsizliklaridan xulosa chiqarib, davom etadilar.
• Bu siz hamma narsada aybdor deb bilganlar bilan va boshqalar bilan munosabatlarni buzadi. Muayyan shaxs, kompaniya yoki hukumat siz bilan sodir bo’layotgan hamma narsada aybdor deb hisoblab, siz o’zingizning g’azabingiz va g’azabingizga e’tibor qaratasiz va boshqa his-tuyg’ularni his qilishni to’xtatasiz va bu boshqalarni uzoqlashtiradi.
• Bu sizni biror narsani o’zgartirishingizga to’sqinlik qiladi. Hamma narsaga boshqalar aybdor deb ishonib, siz passiv pozitsiyani egallaysiz va hatto vaziyatdan chiqish yo’lini topishga urinmaysiz. Faqat mas’uliyatni o‘z zimmangizga olib, maqsad sari qadam tashlashingiz mumkin.

2. HAYOTINGIZNI YANGILAMAYDIGAN FAOLIYATLARGA E’TIBORNI JAMLASH

Har birimiz har kuni ko’p tashvishlar va qiladigan narsalarimiz bor. Savol shundaki, bu harakatlar hayotingizni qanday o’zgartiradi. Shubhasiz, ish loyihangizga sarflangan uch soat barda o’tkazgan uch soatdan ko’ra uzoq muddatda pulingizga ko’proq foyda keltiradi. Bunday faoliyatning yana nimasi yomon?

• Ular sizni vaqtdan mahrum qiladi va vaqt eng qimmatli manbadir.
• Sizni ham pulingizdan mahrum qiladilar. Bu erda yana bar misoli o’rinli ko’rinadi. Yoki yangi narsalarni haftalik xarid qilish sayohatlari bilan.
• Ular sizning maqsadlaringizga erishishingizga xalaqit beradi. Natija keltirmaydigan hamma narsaga qancha vaqt sarflasangiz, orzularingiz va maqsadlaringiz shunchalik uzoqlashadi.

Vaqtni behuda sarflashni davom ettirish o’rniga nima qilish kerak:

• yangi narsalarni o’rganish – shaxsan yoki onlayn;
• do’stlar yoki oila a’zolariga maqsadlariga erishishda yordam berish;
• maqsadlaringizni qog’ozga yozing va ularga erishish rejasini yozing;
• hafta va kun uchun aniq reja tuzing;
• o’z hayotini o’zgartirmoqchi bo’lgan va/yoki qandaydir g’oyaga ishtiyoqli bo’lganlar bilan suhbatlashing;
• mashq qilish.