KUCHLANISHNI QANDAY ANIQLASH MUMKIN?
Kuyish – bu ish (yoki boshqa har qanday faoliyat) odamga qoniqish keltirishni to’xtatadigan psixologik holat. Siz doimiy charchoqni, asabiylashishni boshdan kechirasiz, bu siz ilgari sevgan narsangizdan butunlay nafratlanishga olib kelishi mumkin.
Bunday holatga birinchi tabiiy reaktsiya charchoq va tirnash xususiyati sabablarini izlashdir. Biz ularni ko’pincha tashqi dunyoda ko’ramiz – masalan, ehtiyotsiz jamoa a’zolari yoki g’azablangan va qobiliyatsiz xo’jayinning xatti-harakatlarida.
Hayotimizda sodir bo’layotgan voqealar va biz boshdan kechirayotgan reaktsiyalar o’rtasida ongda kuchli bog’liqlik mavjud. Misol uchun, agar biror voqea salbiy reaktsiyaga sabab bo’lsa, biz bu hodisani salbiy deb hisoblashni boshlaymiz.
Biroq, shuni yodda tutish kerakki, hodisa va bizning reaktsiyamiz o’rtasida to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlik yo’q, lekin e’tiborga olinishi kerak bo’lgan muhim element bor – bu voqeani bizning idrokimiz. Bu bizning idrokimizga asoslanadi, biz ma’lum bir reaktsiyani tanlaymiz.
Yaxshi misol – bu ko’pchilik uchun tanish bo’lgan yo’lda vaziyat: svetoforda bir haydovchi tezlashdi, ikkinchisi, aksincha, tormozlandi va to’qnashuv sodir bo’ldi. Baxtsiz hodisadan so’ng, ikki kishi bahslashadi, ularning har biri bir-birini ayblaydi – unga vaziyatni o’z idrokini etkazadi.
HAMMASI BIZNING IDROKIMIZGA BOG’LIQ
Endi keling, idrok prizmasi orqali “kuyish” deb ataladigan holatga qarashga harakat qilaylik. Tasavvur qilaylik, bir kishi o’z ishi haqida gapiradi: «Ha, ba’zan, kechqurun ishdan keyin uyga kelganimda, o’zimni charchagandek his qilaman. Ba’zan men ishimni yoki faoliyat sohamni o’zgartirmoqchiman deb o’ylayman. Ba’zida uxlay olmayman va ortiqcha ishlayapman. Ammo keyin vitesni almashtirib, dam olganimdan keyin o’zimni yana yaxshi his qilaman.