Izzattillo Islomov
O’quvchimiz xotiralari ko’p jihatdan 90-yillar tarixining butun bir qatlamini o’zining notinchligi va yangi ijtimoiy qoidalarning paydo bo’lishi bilan aks ettiradi. U bolalik va o’smirlik davrida ota-onasi bilan tom ma’noda ikki xil hayot stsenariysi bilan qanday yashaganligi haqida gapirdi, bu asosan uning qarashlari va maqsadlarini belgilab berdi.
Mart oyining oxirgi kuni onam va men uchun qayg’uli sana. Bu otam vafot etgan kun. U 18 yil oldin, men 16 yoshimda olamdan o‘tdi. U o‘pka saratonidan og‘ir o‘limni boshdan kechirdi va men uning yuzini otam nafas ololmagan, lekin hali tirik bo‘lgan o‘sha so‘nggi daqiqalarda ko‘raman.
Men bu kunni batafsil eslayman, hatto u olamdan o’tganida onam bilan bir narsa haqida hazillashganimiz ham. So’nggi bir necha oydagi stress bizni yomon ahvolga solib qo’ydi: cheksiz shifoxonalar, kiraverishdagi tez yordam mashinasi, IVs. Va bularning barchasi pulning to’liq etishmasligi va sobiq do’stlar kutilmaganda yuz o’girgan vaziyat fonida.
Onam va dadam yoshliklarida uchrashishgan. Dadam Sovet standartlari bo’yicha juda badavlat oiladan edi. Onam juda kambag’al oiladan chiqqan. U uni juda yaxshi ko’rar edi, onam unga xuddi shunday javob berganiga amin emasman, lekin buvim unga hali ham e’tibor berishini ta’kidladi.
Axir, professor oilasidan bo’lgan bola katta va’da beradi
Natijada onam unga uylandi va tez orada akam dunyoga keldi. Bu vaqt ichida dadam nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi va ilm-fan sohasida martaba qurdi. 90-yillarda u metall sotib olish va sotish bilan shug’ullangan va o’z ishlab chiqarishini tashkil qilgan. Moliyaviy jihatdan biz uchun ishlar yaxshi ketayotgan edi.
Akam tug’ilganidan 10 yil o’tgach, onam mendan homilador ekanligini bilgach, otam bunga qat’iyan qarshi chiqdi va abort qilishni talab qildi. Ammo keyin birdan buvim yana yoqdi. O’n yil oldin, u ilgak yoki nayrang bilan, u onam va dadam birga bo’lishi uchun hamma narsani qildi va endi u mening tug’ilishimni talab qildi. Uning aytishicha, agar u xohlasa, yo’l ketadi, lekin biz bolani qutqaramiz.
Dadam hech qaerga ketmadi va onamning hikoyalariga ko’ra, u hatto ikkinchi o’g’li bo’lishini orzu qila boshladi. Balki shuning uchun men o’g’il bola xarakteri bilan tug’ilganman: qo’g’irchoqlarni emas, balki ochiq o’yinlarni, mashinalarni, qurilish to’plamlarini – Legoni umuman sevadigan abadiy lider.
O‘tgan asrning 90-yillarida ko‘plab oilalar moddiy qiyinchiliklarga duch kelganda, bizda, aksincha, farovonlik bor edi. Dadamning biznesi avj oldi. Menda eng so’nggi Legos va Barbi qo’g’irchoqlari bor edi, ular bilan o’ynamaganman, lekin ularning chiroyli ko’ylaklarini yaxshi ko’rardim.
Yo‘q, biz to‘qsoninchi yillardagi xayolparast saroylar qurib, pulni o‘ngga-solga sarflab, hajviy qahramonlarga aylanganimiz yo‘q. Biz shunchaki yashadik, o’zimizga eng yaxshi sifat: oziq-ovqat, kiyim-kechak, ta’lim, o’yin-kulgi, menda har doim eng yaxshi o’yinchoqlar bor edi. Dadam onamni ishdan bo’shab, o’zini bolalar va uyga bag’ishlashga ko’ndirdi.
Bu men uchun saboq bo’ldi: hech qachon ishingizdan voz kechmang va erkakka qaram bo’lmang, hatto hamma narsa yaxshi bo’lsa ham.
Chunki vaziyat o’zgarganda, u onasiga talpina boshladi va uni hech narsani tushunmagani uchun malomat qila boshladi, chunki u o’zi pul topmaydi. Va muvaffaqiyat uning uchun kutilmaganda tugadi. Onam uni bir necha bor ogohlantirgan, u o’zining sheriklari va pudratchilariga haddan tashqari ishonadi, ular bizga tashrif buyurishgan va dadamni akasi deb atashgan. Ko‘pchilik undan katta miqdorda qarz oldi.
Behruzbek Hamidov
