Izzattillo Islomov
“Bu lahzalarda ular uchun dunyo ayniqsa beqaror va beqaror bo’lib tuyuladi”, deydi psixolog Varvara Sidorova. “Bunday odamlar o’zlarining nochorligini keskin his qilishadi va ichki noqulayliklarga dosh berishga harakat qilib, g’azablanishni va hamma narsani va hamma narsani qoralashni boshlaydilar.” Har bir nishonga o’q uzib, ular o’zlarini yolg’izlikka mahkum qiladilar. Lekin nega ular shunday yo’l tutishadi?
TANQIDDAN QO’RQISH
Ularning boshqalarga nisbatan qat’iy hukmlari qayta ko’rib chiqilmaydigan hukmga o’xshaydi.
Qattiq tanqidchi oliy sudyalik lavozimini tanlab, o’zining benuqsonligini his etishga va birovning tanqidiga uchragan holdagi ongsiz qo’rquvni engishga intiladi.
“Biz o’zaro ko’zgu tizimida yashaymiz va harakat qilamiz va ko’pincha boshqa odamga bildirilgan salbiy fikrimiz – majoziy ma’noda – o’zimizni aks ettirishdan boshqa narsa emas”, deb tushuntiradi Varvara Sidorova. – Agar biz o’z fe’l-atvorimiz, his-tuyg’ularimiz, niyatlarimiz, fantaziyamiz yoki xatti-harakatlarimizdagi biron bir xususiyatni qabul qila olmasak, biz boshqa odamlarga bu fazilatlarni beramiz. Va biz ularni buning uchun tanqid qilamiz, ko’pincha mutlaqo nohaq.
Proyeksiya deb ataladigan bu ongsiz jarayon psixologik himoya mexanizmlariga ishora qiladi: boshqasini tanqid qilish, odam o’zida qabul qilinishi mumkin bo’lmagan narsani tan olishga psixologik jihatdan tayyor bo’lmaganda, o’zingiz bilan uchrashishdan qochish imkonini beradi. U yana rad etilgan va sevilmaganligini his qilishdan qo’rqadi.
Behruzbek Hamidov
