Narsisistik shaxsiyat buzilishi nima va u o’z-o’ziga zarar etkazish bilan qanday bog’liq? Mana uning asosiy belgilari:

• o’z-o’zini hurmat qilishning ortishi
• o’z ahamiyati va eksklyuzivligi haqida noto’g’ri g’oyalar
• boshqalarning hayratiga doimiy ehtiyoj
• empatiya qila olmaslik

Ushbu alomatlar narsisizmning eng keng tarqalgan turiga xosdir – “ochiq”. Biroq, narsistning yana bir turi mavjud – “yashirin” (bu turdagi narsisizm “zaif” deb ham ataladi).

“Odat” narsistlardan farqli o’laroq, ular o’zlarini past baholaydilar, tanqiddan qo’rqishadi, sharmanda bo’lishadi va his-tuyg’ularini boshqarishda qiyinchiliklarga duch kelishadi. Zaif narsist, birinchi qarashda, jim va o’zini tutib ko’rinishi mumkin. Ammo shu bilan birga, uning xatti-harakati aniq nevrotik va u doimiy e’tibor talab qiladi.

“Bunday odamlar ko’pincha butun dunyo ularga qarshi ekanligini his qilishadi va har qanday vaziyatda ham o’zlarini begunoh qurbonlar sifatida ko’rsatishga harakat qilishadi. Buning ajablanarli joyi yo’q, ular “ochiq” narsistlardan ko’ra ko’proq tushkunlikka tushib, o’zlariga zarar etkazishadi “, – deya tushuntiradi murabbiy Martina Xalas.

“Yashirin” va “oshkora” narsistlar ko’pincha har qanday tanqidni shaxsiy haqorat sifatida ko’rishadi. Shuning uchun ular xavfli, o’z-o’zini yo’q qiladigan xatti-harakatlarga moyil bo’lib, ko’pincha turli xil giyohvandlik va ruhiy kasalliklardan aziyat chekishadi.

Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, zaif narsistlar o’zlariga zarar etkazishi mumkin

“Ko’pchilik uchun (ayniqsa, narsissizmning “yashirin” shakli mavjudligidan bexabar bo’lganlar uchun), narsist o’zining yuqori bahosi va o’zini sevishi bilan hech qachon o’ziga ataylab zarar etkaza olmaydiganga o’xshaydi. Aksariyat hollarda bu to’g’ri, ammo istisnolar ham bor”, – deydi Xalas.

Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, zaif narsistlar o’z-o’zini hurmat qilishning pastligi va og’riqli aybdorlik va uyat hissi tufayli o’zlariga zarar etkazish (kesish, yoqish va h.k.) ga murojaat qilishlari mumkin. Biroq, ikkala turdagi vakillari ham o’z joniga qasd qilishga urinishadi.

Biroq, ba’zi hollarda, “ochiq” narsistlar manipulyatsiya maqsadida o’zlariga zarar etkazishi mumkin (odatda bu impulsiv harakat, ular buni muntazam ravishda qilmaydi). Ularning motivatsiyasi o’z-o’ziga zarar etkazishning “odatiy” holatlaridan juda farq qiladi (ko’pincha bu o’ziga e’tiborni jalb qilish uchun emas, balki jismoniy og’riqlar yordamida chidab bo’lmas ruhiy og’riqdan chalg’itish uchun qilingan).

Shuni esda tutish kerakki, narsisizm ko’pincha boshqa kasalliklar bilan birga keladi – xususan, chegaradagi shaxsiyat buzilishi. Va undan azob chekayotgan odamlar, ayniqsa, o’z-o’ziga zarar etkazishning har xil turlariga moyil.