Nima uchun tajovuz sababsiz paydo bo’ladi?

Agressiya sababsiz sodir bo’ladimi? Ko’rinib turibdiki, tajovuz uchun odatda aniq sabablar bo’lishi kerak: kimdir oyoqqa qadam qo’ydi, xo’jayin baqirdi, xotini mashinani urib yubordi, er mo’ynali kiyim bermadi, bolalar yaxshi o’qimaydi … Va agar hayotda hamma narsa ko’proq yoki kamroq xotirjam, lekin negadir odam g’azablangan va tajovuzkor. Qanday qilib tajovuz sababsiz odamdan bo’ronli oqim kabi oqadi?Psixologiyada, agar sabablar ko’rinmas bo’lsa, bu ularning mavjud emasligini anglatmaydi. Shunday qilib, masalan, “bug’ni tashlash” ning ko’rinmas sabablaridan biri to’plangan stress va hissiy taranglikning natijasi bo’lishi mumkin. Agressiya ichki kuchlanishga reaktsiya bo’lishi mumkin. Agar siz biror narsani juda uzoq vaqt davomida taranglik ostida ushlab tursangiz, u metall yoki inson ruhiyati bo’ladimi, qachondir yorilib ketadi. Bu zo’riqish, insonning jismoniy va ruhiy resurslarini juda charchatadi va yo’qotadi. Bu zo’riqish sababining yonida yana bir narsa bor – his-tuyg’ularni bostirish, ya’ni his-tuyg’ularni nazorat qilish, bostirish yoki ulardan qochish, xuddi shu narsa tajovuzkor xatti-harakatlarning sababi bo’lishi mumkin. Men yig’maslikni, his-tuyg’ularni, tajribalarni bostirmaslikni va yaxshi kunlarda his-tuyg’ular va his-tuyg’ular paydo bo’lmasligi uchun psixolog bilan sharoitlarni tartibga solishni tavsiya qilaman. Boshqalar haqida o’ylash uchun, qo’pol qilib aytganda, “o’z istaklaringizni va qoniqish hissini birinchi o’ringa qo’yishingiz” kerak. Avvalo, atrofingizdagilarning hayoti, istaklari va muammolari va faqat bu sodir bo’lganda, siz o’zingizning xohishingiz haqida o’ylashingiz mumkin. Agressiya odamda qondirilmagan ehtiyojlari yoki umidlari bo’lsa va ularni etarli darajada ifoda eta olmasa paydo bo’lishi mumkin. Bu, ehtimol, eng ko’zga ko’rinmas sababdir, bundan tashqari, jamiyat o’z xohish-istaklariga shunday munosabatda bo’lishni ma’qullaydi va talab qiladi. Albatta, bu boshqalardan o’ylash to’g’ri, lekin hamma narsada o’lchov bo’lishi kerak, ortiqcha narsalar absurdga yetib bormasligi kerak. Hamma uchun hamma narsani qiladigan va o’zi uchun hech narsa qilmaydigan odamning g’azabi va tajovuzkorligini osongina tushunishingiz mumkin. Albatta, jismoniy sabablarsiz ham yo’l yo’q. Darhaqiqat, ba’zi tadqiqotlar tajovuzkor xatti-harakatlarni gormonal o’zgarishlar yoki miya faoliyatidagi buzilishlar kabi biologik omillar bilan bog’laydi. Shuning uchun, ba’zida jismoniy holatingizni hech qanday sababsiz tekshirishga arziydi, lekin profilaktika chorasi sifatida. Jamiyatning o’zi g’azablanish va tajovuzkor bo’lish uchun yana bir kuchli sababni taqdim etadi. Jamiyatdagi keskinlik, munosabatlardagi nizolar, ishdagi muammolar – bularning barchasi tajovuzning katalizatoriga aylanishi mumkin. Insonning o’zi hatto mojaro ishtirokchisi bo’lmasligi mumkin, lekin bir chetda bo’lishi mumkin, lekin biz insonmiz va boshqalarning kayfiyatini qanday his qilishni va ma’lum darajada hamdardlik qilishni bilamiz. Shuning uchun atrof-muhit ham ta’sir qiladi va tajovuzni keltirib chiqaradi. Agressiyaning individual sabablarini aniqlash uchun, hatto ular yo’qdek tuyulsa ham, psixolog bilan ishlashga arziydi. Ba’zan, hatto sabablarni tan olish ham tajovuzkorlik va g’azabni kamaytirishga yordam beradi.Bilvosita, agressiv energiyani yo’qotish usuli sifatida sport va jismoniy faoliyat bilan shug’ullanish foydali bo’lishi mumkin, ammo tajovuzning sabablarini o’ldirish usuli sifatida emas. Shuning uchun, agar siz 10 km yugursangiz, g’azab va tajovuz yo’qoladi, degan xayollarda yashamasligingiz kerak.Bundan tashqari, bir qarashda imkonsiz bo’lib tuyulsa ham, o’z ehtiyojlaringizni amalga oshirishga harakat qilishingiz va ularni qondirish yo’lini topishingiz mumkin. Bir oz ko’proq o’zingizga g’amxo’rlik qiling, o’zingizga bir oz ko’proq e’tibor bering va ehtimol bu tajovuzkorlik va g’azab darajasini pasaytiradi.Hamma narsaning sababi bor. Aniq sabablarsiz tajovuz turli omillarga bog’liq bo’lgan ko’p qirrali hodisadir. Tushunish va xabardorlik insonda sog’lom va muvozanatli psixologik holatni yaratishga yordam beradi.