Bu yopishqoq qo’rquv hissi, ayniqsa, yoqimsiz va chidab bo’lmas, chunki undan qutulish nihoyatda qiyin. Bu olovga o’xshab, faqat olovga puflaganingda qiziydi. Xuddi shunday, yomon narsalar haqida o’ylashni to’xtatishga urinishlarimiz faqat bu fikrlarning ko’payishiga va shunga mos ravishda tashvishning kuchayishiga olib keladi.
Mana, uni engishga yordam beradigan 7 ta harakat:
1. QO’RQUVGA QARSHI TURMANG
Qo’rquv siz emas, sizning shaxsiyatingiz emas, balki faqat hissiyotdir. Va ba’zi sabablarga ko’ra kerak. Qo’rquvga qarshilik va e’tibor uni oziqlantiradi, shuning uchun birinchi qadam uning ahamiyat darajasini pasaytirishdir. Bu eng muhimi.
2. BAHO BERING
Tasavvur qiling-a, 0 “aslida qo’rqinchli emas” va 10 “dahshatli qo’rqinchli” shkala bor. Qandaydir mezonning paydo bo’lishi sizning reaktsiyangizni o’rganishga va qo’rquvni uning tarkibiy qismlariga ajratishga yordam beradi: “Bu hikoyada meni 10 tadan 6 tasi nima qo’rqitadi? Menga qancha ball mos keladi? Agar men atigi 2-3 ball qo’rqqanimda, bu qo’rquv qanday bo’lardi? Bu darajaga yetishim uchun nima qilishim kerak?”
3. QO’RQUV AMALGA OSHDI, DEB TASAVVUR QILING
Eng yomon stsenariyni oling: qo’rquvingiz ro’yobga chiqsa, eng yomon narsa nima bo’lishi mumkin? Ko’pincha, odamlar bu vaziyatning natijasi yoqimsiz, og’riqli bo’lishi mumkin degan xulosaga kelishadi, ammo tashvishlanishga arzimaydi. Agar siz bu haddan tashqari qo’rquv g’oyasini eng real bo’lmagan stsenariylarni tasavvur qilib, haddan tashqari oshirsangiz yaxshi bo’ladi. Siz o’zingizni kulgili his qilasiz, hazil qo’rquvni susaytiradi va keskinlik susayadi.
4. QO’RQUVGA BOSHQA TOMONDAN QARANG
Uning foyda keltirishi mumkinligini tushunishga harakat qiling va uni qabul qiling. Misol uchun, qo’rquv ko’pincha bizning xavfsizligimiz uchun ishlaydi. Ammo diqqat bilan qarang: ba’zida qo’rquv yordam bermaydi va bu yaxshilikka “sabab beradi”. Misol uchun, agar siz yolg’iz qolishdan qo’rqsangiz, bu qo’rquv sizning sherik qidirishingizni ayniqsa stressli qilishi va muvaffaqiyatsizlikka olib kelishi mumkin. Shuning uchun siz uning yaxshi niyatlarini qabul qilishingiz kerak, lekin masalaga xotirjam va oqilona yondashishga harakat qiling.