Olomon odamlar to’plamining eng qadimiy shaklidir. Eng yaqin o’xshashlik – bu suruv yoki poda. Ommaviy namoyishlar ko’pincha halokatli oqibatlarga olib keladi. Ularni bir necha ming yillar oldin kuzatish mumkin edi va bugungi kunda juda oz narsa o’zgargan.

Psixologik xususiyatlar

Olomon o’z-o’zidan paydo bo’ladigan ulkan guruh hisoblanadi. U boshqa turlardan ma’lum his-tuyg’ular olomonning qalbida joylashganligi bilan ajralib turadi. Uning bir qismi bo’lgan odamlar, qoida tariqasida, hech qanday aniq maqsadga ega emaslar. Ammo ularning e’tiborini jalb qila oladigan bir nuqta bor. Bu ma’lumot, xavf, dushman, qiziqarli ko’rinish yoki ob’ekt bo’lishi mumkin.

Olomon nafaqat hissiylik, balki ko’tarilishning eng yuqori darajasi bilan ajralib turadi. Buning natijasida ikkita ta’sir paydo bo’ladi, biz ularni keyinroq batafsil muhokama qilamiz.

Psixik yuqumli hodisa

Ruhiy infektsiya mexanizmi barcha hayvonlar va qushlarning ayrim turlari tomonidan qo’llaniladi. Ehtimol, siz birdaniga butun chumchuqlar suruvi qanday qilib birdaniga uchib ketganini bir necha bor ko’rgansiz, garchi buning uchun aniq sabab yo’q. Bu ruhiy yuqumli kasallik hodisasining ajoyib namunasidir.

Bunday hodisa ilgari nihoyatda muhim rol o’ynagan, chunki uning yordami bilan turli shaxslarni birlashtirish va ularni birgalikda ishlashga majbur qilish mumkin edi. Shu tufayli turli xil xavf-xatarlardan samarali tarzda qochish mumkin edi. Ibtidoiy jamiyatlar jamoaviy ongga ko’proq tayanadi, bu individual ongga qaraganda ancha samarali.

Inson uzoq vaqtdan beri mustaqil bo’lib, jamiyatni talab qilmasdan qaror qabul qilishi mumkin. Ammo olomonda his-tuyg’ular katta ta’sirga ega bo’lib, odamlarni boshqaradi, shuningdek, ular mustaqil ravishda oqilona qarorlar qabul qilish qobiliyatini yo’qotishiga olib keladi. Ko’pincha olomonning xatti-harakati qo’rqinchli va g’alati ko’rinadi, ayniqsa uzoqdan qaralganda. Odamlar nafaqat bir-birlarining his-tuyg’ularini, balki ommaga ega bo’lgan energiyani ham o’zlashtiradilar. Ular aql bovar qilmaydigan kuchni, shuningdek, ma’lum bir ruxsat berishni his qilishadi, shuning uchun ular o’z yo’lidagi turli to’siqlarni engib o’tishga tayyor.

Eng yomoni, nafratni yuqtirishdir, chunki bu holda odamlar dushmanni ozgina eslatib turadigan har qanday odamni o’ldirishi mumkin. Shunga o’xshash holatlar tarixda bir necha bor tasvirlangan.

Ratsional nazoratni yo’qotish

Ikkinchi ta’sir birinchisi natijasida paydo bo’ladi. Olomonda paydo bo’ladigan va doimiy ravishda qo’llab-quvvatlanadigan his-tuyg’ularning haddan tashqari ko’tarilishi tufayli odamda oqilona fikrlash blokadasi mavjud. Odamlar o’z harakatlarini, his-tuyg’ularini, harakatlarini nazorat qilishni to’xtatadilar. Ongning buluti paydo bo’ladi. Odamlar aqllarini yo’qotadilar va ulkan elementar organizmning kichik bir qismidir. Bu ehtiros holatiga o’xshaydi.

Olomon o’z-o’zidan paydo bo’ladigan guruhlardan biri bo’lib, turli sabablarga ko’ra paydo bo’lishi mumkin. Uni uyushtirganlar boshidanoq olomonning kuch va imkoniyatlarini shaxsiy maqsadlari yo‘lida ishlatishni maqsad qilganlar. Ba’zi hollarda, bu ishlaydi, lekin olomonni nazorat qilish juda qiyin, shuning uchun kerakli natijaga erishish juda kam.