O’rganishni o’rganish: yangi bilimlarni olishimizga nima to’sqinlik qiladi

Ba’zilar doimiy ravishda o’z malakalarini oshiradilar, lekin hech qachon martaba o’sishiga erisha olmaydilar, C maktab o’quvchilari esa muvaffaqiyatli tadbirkor bo’lib etishadi. Nega biz yillar davomida chet tilini o’rganishimiz mumkin, lekin ta’tilda hech qachon gapira olmaymiz? Ta’lim tizimi doimo o’zgarib turadi, zamonaviy dunyoga moslashadi, lekin ta’limning ba’zi tamoyillari avloddan avlodga saqlanib qoladi. Keling, yangi narsalarni o’rganishimizga to’sqinlik qiladigan eng keng tarqalgan afsonalarni ko’rib chiqaylik.

Olma mater

Umumiy qabul qilingan ta’lim standarti oliy ta’lim muassasasi, universitet yoki institutdir. Bu ma’ruzada jonli ishtirok etish, bu sizga materialni iloji boricha samarali o’zlashtirishga imkon beradi va seminar formatida ma’ruzachi va darslar bilan muloqot sizga olingan bilimlarni mustahkamlashga imkon beradi, deb ishoniladi. Biroq, tobora ko’proq talabalar (talabalar yoki o’z malakalarini oshirayotgan mutaxassislar) oflayn ma’ruzalarni vaqtni katta yo’qotish bilan majburiy hodisa sifatida qabul qilishadi.

Jonli ma’ruzalarga alternativa onlayn ta’lim bo’lishi mumkin, chunki agar sizda Internet mavjud bo’lsa, o’qituvchi bilan kelishilgan holda, istalgan joydan istalgan qulay vaqtda o’rganishingiz mumkin. Ammo shuni ta’kidlash kerakki, murabbiylikning bunday formati, birinchidan, fikrlash qobiliyatimizni pasaytiradi , ikkinchidan, bu ko’nikmani rivojlantirish uchun etarli amaliyotni ta’minlamaydi. Siz chet tilini onlayn o’rganishingiz, o’qituvchingiz bilan erkin muloqot qilishingiz va muayyan vaziyatlarda so’zlardan foydalanish jihatlari haqida so’rashingiz mumkin. Ammo bu chet tili muhitida o’zingizni topganingizdan so’ng, bu bilimlarning barchasini amalda qo’llay olishingizga kafolat bermaydi.

Doimiy yordamchining ma’ruzachi timsolida bo‘lishi o‘rganilayotgan tilning nozik tomonlarini mustaqil tahlil qilish zaruratini yo‘q qiladi. Biz materialni o’zlashtirishga va faqat ma’ruzada olgan bilimlarimiz bilan ishlashga odatlanamiz. Ta’limning bunday formati yangi bilimlarni egallashga kuchli motivatsiya, eng muhimi, bu bilimlarni amaliyotda qo’llash zarurati bilan qo’llab-quvvatlanishi kerak. Bunday motivatsiya bilan qo’shimcha mustaqil ishlar samarali bo’ladi, bu esa o’rganilayotgan sohani imkon qadar samarali o’zlashtirish imkonini beradi.

Takrorlash – o’rganishning onasi

Materialni samarali o’rganish uchun yana bir to’siq. Ko’pchilik ma’lumotni imkon qadar ko’proq saqlash uchun uni o’rganish kerakligiga (ba’zan hatto yoddan ham) ishonch hosil qiladi. Ha, bu ilmiy asosga ega. Nemis psixologi Hermann Ebbinggaus xotiraning xususiyatlarini o’rganib chiqdi va Ebbinghausning unutish egri chizig’i deb nomlangan hodisani kashf etdi. Bu aniq ko’rsatadiki, o’rganilgan materialning 60% bir soatdan keyin unutiladi va 10 soatdan keyin olingan ma’lumotlarning faqat 35% xotirada qoladi. Ma’lumotlar ma’lum vaqt davomida saqlanishi uchun olim quyidagi yodlash algoritmini taklif qildi.

Kelgusi kunlar uchun ma’lumotni eslab qolish uchun:

1. materialni o’rgangandan so’ng darhol takrorlash;
2. 20 daqiqadan so’ng yana takrorlang;
3. 8 soatdan keyin uchinchi takrorlashni bajaring;
4. ta’sirni tadqiqotdan bir kun keyin takrorlash orqali mustahkamlang.

Materialni uzoq vaqt eslab qolish uchun:

1. materialni o’rgangandan so’ng darhol takrorlash;
2. 25 daqiqadan so’ng yana takrorlang;
3. birinchi takrorlashdan bir kun keyin uchinchi marta takrorlang;
4. to’rtinchi yondashuv – uchinchidan keyin yana 2 hafta;
5. to’rtinchi takrorlashdan 2 oy o’tgach ta’sirni mustahkamlang.

Biroq, bu mexanik ma’lumotni uzoq muddatli xotirada birlashtirishga qaratilgan bo’lib, agar kerak bo’lsa, keyinchalik uni qaytarib olishingiz mumkin. Materialni tushunmasdan shunchaki yodlash hech qanday samara bermaydi. Takrorlash o’rganishning ajralmas qismi bo’lishi kerak, lekin yagona jihat emas. O‘rganilayotgan materialni tahlil qilish, uni amaliy qo‘llash va boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorlik o‘rganishni samarali qilishga yordam beradi.

Havoda bitta to’lqin

Bu, asosan , kadrlar malakasini oshirishga tegishli . Ko’pincha xodimlar o’quv faoliyatini faqat bitta tor sohada tanlaydilar (yoki ularning rahbarlari tashkil qiladi). Qobiliyatlarni birin-ketin muntazam ravishda yaxshilash kerak, deb ishoniladi, chunki turli sohalar o’rtasida almashish faqat e’tiborni tarqatadi . Ammo bu unday emas. Turli yo’nalishlarni o’rganish, ularning o’zaro ta’sirini kuzatish, qarama-qarshilik, naqshlarni aniqlash – bularning barchasi bizning miyamizni yanada moslashuvchan qiladi. Biz olingan bilimlarni bir butun sifatida baholaymiz, uni tuzamiz va natijada analitik fikrlash mexanizmlari ishga tushiriladi. Bu sizning dunyoqarashingizni kengaytirishga, aql darajangizni oshirishga va yangi g’oyalarni yaratishga yordam beradi.

Uzoqroq – yaxshiroq

Kimdir maktabda 10 yil davomida ingliz tilini o’rgangan, lekin hali ham bir nechta so’zlarni bog’lay olmaydi, deb eshitganmisiz? Balki siz o’zingiz ham shunga o’xshash hodisaga duch kelgandirsiz? Bu mashg’ulotning davomiyligi uning samaradorligi o’lchovi emasligiga yaqqol misoldir. Ba’zilarga nazariyani o’zlashtirish uchun ko’proq vaqt kerak bo’ladi, boshqalari uni tezda olishadi, lekin ko’proq amaliyotga muhtoj. Bu bizning o’rganish qobiliyatimizga bog’liq – miyaning kognitiv, kognitiv qobiliyati. U, o’z navbatida, boshqa funktsiyalarning ishi bilan belgilanadi – diqqat, xotira, fikrlash. Har qanday narsani o’rganish va yangi materialni iloji boricha tezroq o’zlashtirish uchun siz miyangizni mashq qilishingiz kerak. Yaxshi tayyorlangan “asbob” resurslarning to’g’ri taqsimlanishini ta’minlaydi va katta miqdordagi yangi bilimlardan charchamaydi. Vikium bilan o’qishni o’rganing – mashq qilingKognitiv simulyatorlarda kuniga 15 daqiqa va yangi narsalarni osongina o’rganing.