Izzattillo Islomov
Darhaqiqat, olimlar biz bolalik davrida kuzatgan ota-onalarning xatti-harakatlari va kattalar xatti-harakatlarimiz o’rtasida bog’liqlikni topdilar. Shunday qilib, agar ona va ota bola uchun yuqori talablarni qo’ysa, a’lo talaba sindromi paydo bo’ladi. Agar bizning yaqinlarimiz doimiy ravishda ishda bo’lmasa va stressni boshdan kechirsa, tashvish paydo bo’ladi.
Ota-onangiz bilan 24/7 vaqt o’tkazganingiz yoki ularni yiliga bir marta ko’rganingiz muhim emas, ular baribir sizning qanday ulg’ayganingizga ta’sir qilishdi. Ota-onalarimizning xatti-harakati bizning xarakterimizga yana qanday ta’sir qiladi?
1. UY YUMUSHLARI BILAN SHUG‘ULLANGAN BOLALAR MUSTAQIL BO‘LIB ULG‘AYADI.
“Agar sizni har safar to’shakni yig’maganingiz uchun tanbeh qilishsa, bilingki, ota-onangiz sizga yaxshi xizmat qilishgan. Uy yumushlarini bajarishga o‘rgatilganlar o‘z ishiga mas’uliyat bilan yondashadilar va topshiriq berilishini kutmaydilar”, — deydi Juli Leathot Ximes, “Kattalarni qanday tarbiyalash kerak” kitobi muallifi.
Bunday odamlar hamkasblari bilan umumiy til topishadi va boshqa odamlarning his-tuyg’ularini yaxshiroq tushunishadi. Bundan tashqari, bolaligida uy yumushlari bilan og’ir bo’lganlar boshqalardan ko’ra baxtliroq bo’lib ulg’ayishlari mumkin – hech bo’lmaganda 75 yil davomida ikki guruh odamlarni o’rgangan uzoq muddatli Garvard tadqiqotiga ko’ra.
2. IJTIMOIY KO’NIKMALARGA O’RGATILGAN BOLALAR NUFUZLI DARAJA VA ISHLARGA EGA BO’LISH EHTIMOLI KO’PROQ.
Amerikalik tadqiqotchilar 20 yildan ortiq vaqt davomida 700 ga yaqin bolalarni kuzatib borishdi va ota-onalari ijtimoiy ko’nikmalarni – boshqalarni qo’llab-quvvatlash, do’stona munosabatda bo’lish va hokazolarni o’rgatganlar 25 yoshga kelib o’z ilmiy darajalarini muvaffaqiyatli himoya qilishga va doimiy ish topishga moyil ekanligini aniqladilar. Ijtimoiy ko’nikmalarga ega bo’lmaganlar ichkilikbozlik va jinoyatga ko’proq moyil bo’ladi.
Behruzbek Hamidov
