O’z onasi bilan etim

Onalik e’tiboridan mahrum bo’lgan odamlar ko’pincha onasi yo’qligini his qilishadi. Ularning hayotida boshqalar tomonidan onasi deb e’tirof etilgan inson bo’lsa-da, ular uning yo’qligini qalblarida his qilishadi. Shu sababli, mehrsiz katta yoshli bolaning vazifalaridan biri etimlik tuyg’usini haqiqat bilan uyg’unlashtirishdir.

“Yetim majmuasi” yoki “yetim” arxetipi atamasi ota-onasiz, muhabbatsiz, dunyoda yolg‘izlik hissini ifodalash uchun ishlatiladi. Bu tuyg’u ko’pincha ong ostiga chuqur kirib boradi, chunki u juda og’riqli va kichkina odamning omon qolishiga tahdid soladi.

Ammo undan xalos bo’lishga harakat qilsangiz, ichingizda yashiringan sevgisiz boladan voz kechasiz. Shuning uchun shifolashning katta qismi etimlik tuyg’ulariga javob berishni o’rganishga asoslanadi.

SEVGI UCHUN TASHNALIK

Amerikalik jungiyalik tahlilchi Rouz-Emili Rotenberg etim arxetipi haqida gapirar ekan, ahamiyatsizlik tuyg’ularining ustunligini va qo’llab-quvvatlashga bo’lgan ehtiyojni ta’kidlaydi: “U (etim) o’zini “jabrlangan” his qiladi va unga barcha g’amxo’rlik kerak.”

Rotenberg qaramlik namunasini va ona uchun himoya va xavfsizlikni ifodalasa, har qanday narsaga (yoki kimgadir) yopishish istagini tasvirlaydi. “Men sevgi uchun o’lishga tayyor edim”, deb bir ayol qanday qilib bostirilgan his-tuyg’ularni ochganini tasvirlab berdi.

Yetim kompleksi bo’lgan odamlar sevgi ochligini boshdan kechirishadi, bu esa ularni yomon munosabatlarda yoki ularni qoniqtirmaydigan munosabatlarda qolishiga olib keladi.

Bitta yaxshilik umrbod qamoq jazosi emas

Ehtiyoj hissi shunchalik kuchliki, ular shunchaki keta olmaydi. Ular o’zlarini sevishlariga ishonch shaklida ichki yordamga ega emaslar, shuning uchun ular shunday o’ylashadi: “Bu hech narsadan yaxshiroq”. Boshqa tomondan, shunday odamlar borki, ular uchun bu yaraga tegishdan ko’ra sevgisiz hayot kechirish osonroq (yoki odatiyroq).

Bu g’amxo’rlik qilish zarurati er-xotin munosabatlaridan tashqariga chiqadi va ba’zida shunchalik makkordirki, odamga hatto ozgina ijobiy e’tiborni taklif qiladigan har qanday odamdan yuz o’girish qiyin bo’lishi mumkin.

“Yillar davomida men kimdir menga yaxshilik qilsa, o’zimni majburiy his qila boshlaganimni payqadim. Asta-sekin, men hissiy ovqatlanish unchalik kam emasligini va har bir munosabatlarda men qachon boshqa narsaga o’tishni hal qilishim mumkinligini angladim. Bitta mehribonlik umrbod qamoq jazosi emas”, deb yozadi psixoterapevt Jasmin Li Kori.

SEVGI O’RNIGA OVQAT

Emotsional ochlikni boshdan kechirayotgan odamlar ovqatga berilib, hissiy ovqatlanishni tana oziqlanishi bilan almashtirishga harakat qilishlari mumkin. Misol uchun, kimdir stressni bostirish uchun muzlatgichga boradi. Shu sababli, ko’plab beparvo qilingan odamlarda ovqatlanish buzilishi va majburiy ortiqcha ovqatlanish paydo bo’ladi.